TQ: Những con đập khổng lồ trên sông

Trung Quốc quyết xây những con đập kỳ vĩ chặn sông nhằm thoả khát vọng chế ngự thiên nhiên, bất chấp hậu quả tai hại.

Việc kiểm soát dòng nước đã luôn là trọng tâm chú ý tại Trung Quốc từ hàng thiên niên kỷ qua. Xây cho được một con đập khổng lồ trên dòng Trường Giang từng là mơ ước của bất kỳ nhà lãnh đạo Trung Hoa nào thời hiện đại, với khát khao được so với Hạ Vũ, một nhân vật truyền thuyết có tài trị thủy thời Nghiêu, Thuấn, thế kỷ ba trước Công nguyên.
Chụp lại hình ảnh, Việc kiểm soát dòng nước đã luôn là trọng tâm chú ý tại Trung Quốc từ hàng thiên niên kỷ qua. Xây cho được một con đập khổng lồ trên dòng Trường Giang từng là mơ ước của bất kỳ nhà lãnh đạo Trung Hoa nào thời hiện đại, với khát khao được so với Hạ Vũ, một nhân vật truyền thuyết có tài trị thủy thời Nghiêu, Thuấn, thế kỷ ba trước Công nguyên.
Thủ tướng Lý Bằng trong tuyên bố ra hồi 1992 với nội dung phê chuẩn việc xây Đập Tam Hợp dường như khẳng định rằng Trung Quốc coi dự án này như một cuộc biểu dương ý chí chính trị, kinh tế và công nghệ của đất nước. “Đập Tam Hợp sẽ cho thế giới thấy khát vọng và khả năng của người Trung Quốc trong việc xây dựng dự án bảo vệ nước và xây dựng nhà máy thủy điện lớn nhất thế giới.”
Chụp lại hình ảnh, Thủ tướng Lý Bằng trong tuyên bố ra hồi 1992 với nội dung phê chuẩn việc xây Đập Tam Hợp dường như khẳng định rằng Trung Quốc coi dự án này như một cuộc biểu dương ý chí chính trị, kinh tế và công nghệ của đất nước. “Đập Tam Hợp sẽ cho thế giới thấy khát vọng và khả năng của người Trung Quốc trong việc xây dựng dự án bảo vệ nước và xây dựng nhà máy thủy điện lớn nhất thế giới.”
Các số liệu về Đập Tam Hợp khiến ta phải chóng mặt: cao 185 mét, rộng gần 2km, được dựng lên từ gần 30 triệu mét khối bê tông, và làm ngập nước trên diện tích 30 ngàn hecta đất nông nghiệp, để nhằm tạo ra một hồ chứa có diện tích chừng 31 ngàn dặm vuông.
Chụp lại hình ảnh, Các số liệu về Đập Tam Hợp khiến ta phải chóng mặt: cao 185 mét, rộng gần 2km, được dựng lên từ gần 30 triệu mét khối bê tông, và làm ngập nước trên diện tích 30 ngàn hecta đất nông nghiệp, để nhằm tạo ra một hồ chứa có diện tích chừng 31 ngàn dặm vuông.
Con đập đã trở thành một biểu tượng của Trung Quốc, tương tự như Vạn Lý Trường Thành. Dự án đã khiến hàng triệu người phải di dời tái định cư, và đã vấp phải những phản ứng quyết liệt. Với cỗ máy nhà nước đẩy dự án đi, một số người cho rằng các sai phạm kỹ thuật đã được phớt lờ.
Chụp lại hình ảnh, Con đập đã trở thành một biểu tượng của Trung Quốc, tương tự như Vạn Lý Trường Thành. Dự án đã khiến hàng triệu người phải di dời tái định cư, và đã vấp phải những phản ứng quyết liệt. Với cỗ máy nhà nước đẩy dự án đi, một số người cho rằng các sai phạm kỹ thuật đã được phớt lờ.
Khu hồ chứa rộng 1.000 cây số vuông và trải dài trên 600km từng là nơi sinh sống của khoảng 1,5 triệu người, 19 quận hạt, 140 thị trấn, 360 thị xã và 1.351 ngôi làng. Một số người chỉ trích nói rằng lượng nước trữ trong hồ chứa sẽ làm tăng nguy cơ ngập lụt trên thượng nguồn, ở tỉnh Tứ Xuyên. Cạnh đó là các tác hại tới hệ sinh thái địa phương, việc xóa sổ các địa điểm di sản vô giá. Rồi nguy cơ con đập trở nên không an toàn khi có các trận động đất xảy ra, nguy cơ gây thay đổi tầng địa chấn, gây đất lở từ lượng nước khổng lồ được trữ lại...
Chụp lại hình ảnh, Khu hồ chứa rộng 1.000 cây số vuông và trải dài trên 600km từng là nơi sinh sống của khoảng 1,5 triệu người, 19 quận hạt, 140 thị trấn, 360 thị xã và 1.351 ngôi làng. Một số người chỉ trích nói rằng lượng nước trữ trong hồ chứa sẽ làm tăng nguy cơ ngập lụt trên thượng nguồn, ở tỉnh Tứ Xuyên. Cạnh đó là các tác hại tới hệ sinh thái địa phương, việc xóa sổ các địa điểm di sản vô giá. Rồi nguy cơ con đập trở nên không an toàn khi có các trận động đất xảy ra, nguy cơ gây thay đổi tầng địa chấn, gây đất lở từ lượng nước khổng lồ được trữ lại...
Các kế hoạch xây Đập Tam Hợp đã được đưa ra hồi cuối thập niên 1950, nhưng những biến động của cuộc Đại Nhảy vọt và Cách mạng Văn hóa khiến dự án phải xếp lại trong thời Mao. Cho tới khi Đặng Tiểu Bình ra chính sách cải cách, mở cửa vào cuối thập niên 1970, việc này mới lại được đưa ra bàn luận. Khi ông Lý Bằng muốn tìm sự phê chuẩn tại Quốc hội, hồi 1992, để bắt tay vào việc xây đập, một phần ba các đại biểu đã biểu quyết chống – một mức độ chống báng cao chưa từng thấy.
Chụp lại hình ảnh, Các kế hoạch xây Đập Tam Hợp đã được đưa ra hồi cuối thập niên 1950, nhưng những biến động của cuộc Đại Nhảy vọt và Cách mạng Văn hóa khiến dự án phải xếp lại trong thời Mao. Cho tới khi Đặng Tiểu Bình ra chính sách cải cách, mở cửa vào cuối thập niên 1970, việc này mới lại được đưa ra bàn luận. Khi ông Lý Bằng muốn tìm sự phê chuẩn tại Quốc hội, hồi 1992, để bắt tay vào việc xây đập, một phần ba các đại biểu đã biểu quyết chống – một mức độ chống báng cao chưa từng thấy.
Trong bài thơ viết hồi 1956 nhằm kỷ niệm sự kiện tự mình bơi ở Trường Giang, Mao Trạch Đông đưa ra viễn kiến xây dựng một công trình vĩ đại trên dòng sông này. Ngày nay, người Trung Quốc vẫn tổ chức kỷ niệm sự kiện Mao Trạch Đông bơi trên sông Trường Giang.
Chụp lại hình ảnh, Trong bài thơ viết hồi 1956 nhằm kỷ niệm sự kiện tự mình bơi ở Trường Giang, Mao Trạch Đông đưa ra viễn kiến xây dựng một công trình vĩ đại trên dòng sông này. Ngày nay, người Trung Quốc vẫn tổ chức kỷ niệm sự kiện Mao Trạch Đông bơi trên sông Trường Giang.
Những con đập khổng lồ sẽ cung cấp một phần đáng kể năng lượng cho Trung Quốc thông qua các nhà máy thủy điện, qua đó giúp giảm bớt ô nhiễm thải ra từ các nhà máy nhiệt điện. Đập Tam Hợp được lắp đặt hệ thống máy sản xuất điện 18.2GW, tức là cao gấp 10 lần so với nhà máy điện hạt nhân Đại Á Loan ở Quảng Đông.
Chụp lại hình ảnh, Những con đập khổng lồ sẽ cung cấp một phần đáng kể năng lượng cho Trung Quốc thông qua các nhà máy thủy điện, qua đó giúp giảm bớt ô nhiễm thải ra từ các nhà máy nhiệt điện. Đập Tam Hợp được lắp đặt hệ thống máy sản xuất điện 18.2GW, tức là cao gấp 10 lần so với nhà máy điện hạt nhân Đại Á Loan ở Quảng Đông.
Tuy nhiên, Đập Tam Môn Hợp trên sông Hoàng Hà, một dự án thủy điện vĩ đại khác được xây năm 1957, trong thời Mao, với sự giúp đỡ của Liên Xô lại đối lập rõ rệt với Đập Tam Hợp. Những tính toán kỹ thuật sai lầm khiến lượng điện được tạo ra từ nhà máy thuỷ điện ít hơn nhiều so với ước tính ban đầu.
Chụp lại hình ảnh, Tuy nhiên, Đập Tam Môn Hợp trên sông Hoàng Hà, một dự án thủy điện vĩ đại khác được xây năm 1957, trong thời Mao, với sự giúp đỡ của Liên Xô lại đối lập rõ rệt với Đập Tam Hợp. Những tính toán kỹ thuật sai lầm khiến lượng điện được tạo ra từ nhà máy thuỷ điện ít hơn nhiều so với ước tính ban đầu.
Cả hai công trình hiện đại kể trên đều giống như sự áp đặt thô thiển trên dòng sông nếu so sánh với những công trình thuỷ lợi cổ xưa ở Đô Giang Yển trên dòng Dân Giang, nằm cách Thành Đô của tỉnh Tứ Xuyên một tiếng rưỡi lái xe. Tác phẩm của viên quan Lý Băng đời nhà Tần, đã cực kỳ thành công. Được xây dựng từ cách đây hơn hai ngàn năm, Đô Giang Yển vẫn được sử dụng cho đến ngày nay.
Chụp lại hình ảnh, Cả hai công trình hiện đại kể trên đều giống như sự áp đặt thô thiển trên dòng sông nếu so sánh với những công trình thuỷ lợi cổ xưa ở Đô Giang Yển trên dòng Dân Giang, nằm cách Thành Đô của tỉnh Tứ Xuyên một tiếng rưỡi lái xe. Tác phẩm của viên quan Lý Băng đời nhà Tần, đã cực kỳ thành công. Được xây dựng từ cách đây hơn hai ngàn năm, Đô Giang Yển vẫn được sử dụng cho đến ngày nay.
Đô Giang Yển không phải chỉ là sự hài hoà giữa thiết kế của con người với cảnh quan tự nhiên, mà còn là một chìa khoá quan trọng cho cuộc chinh phạt đất Thục (nay gần như thuộc vùng Tứ Xuyên) bởi nhà Tần láng giềng - một chiến thắng đã đưa đến cuộc thống nhất thiên hạ đầu tiên ở Trung Hoa dưới sự cai trị chuyên chế, bạo ngược của Tần Thuỷ Hoàng Đế.
Chụp lại hình ảnh, Đô Giang Yển không phải chỉ là sự hài hoà giữa thiết kế của con người với cảnh quan tự nhiên, mà còn là một chìa khoá quan trọng cho cuộc chinh phạt đất Thục (nay gần như thuộc vùng Tứ Xuyên) bởi nhà Tần láng giềng - một chiến thắng đã đưa đến cuộc thống nhất thiên hạ đầu tiên ở Trung Hoa dưới sự cai trị chuyên chế, bạo ngược của Tần Thuỷ Hoàng Đế.