Thái Lan và Campuchia đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn sau cuộc đàm phán vào chiều hôm 28/7 tại Malaysia, ngày thứ năm của cuộc xung đột biên giới giữa hai nước.
Vào chiều hôm 28/7, Thái Lan và Campuchia đã đạt được một thỏa thuận ngừng bắn "vô điều kiện" trong cuộc đàm phán do Malaysia làm trung gian, với sự tham gia của các quan sát viên từ chính quyền Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Hai nước đã đồng ý sẽ bắt đầu thực hiện việc ngừng bắn từ 23:00 giờ 28/7/2025 giờ Việt Nam.
Mời quý vị tiếp tục theo dõi thông tin cập nhật ở các bài viết khác trên trang BBC News Tiếng Việt!
Trân trọng!
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Tổng thống Trump có thể đã ra đòn quyết định bằng mối đe dọa đàm phán thương mại của mình, giúp lệnh ngừng bắn này thành hiện thực, nhưng Malaysia mới là bên đang được ghi nhận công lao.
Thủ tướng Anwar Ibrahim, cùng với những người đồng cấp Thái Lan và Campuchia, đã công bố thỏa thuận ngừng bắn giữa hai nước vào lúc nửa đêm, và cho biết Malaysia cùng các thành viên khác của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) sẵn sàng hỗ trợ giám sát lệnh ngừng bắn.
Đáng chú ý là cả Mỹ và Trung Quốc đều có quan sát viên tại các cuộc đàm phán.
Thủ tướng Campuchia Hun Manet mô tả đây là một cuộc họp rất tốt mà ông hy vọng sẽ ngừng giao tranh ngay lập tức. Campuchia đã thúc đẩy ngừng bắn kể từ ngày 25/7 khi lực lượng của họ bị quân đội Thái Lan có hỏa lực mạnh hơn đẩy lùi.
Quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai dường như ít vui mừng hơn trước kết quả này, nhưng đã cam kết tôn trọng lệnh ngừng bắn.
Đạn pháo và pháo phản lực vẫn tiếp tục rơi xuống cả hai nước ngay cả khi các cuộc đàm phán hòa bình đang diễn ra.
Sẽ mất nhiều thời gian hơn để xoa dịu cảm xúc ở cả hai bên biên giới khi nhiều người đang bị ảnh hưởng bởi sự tàn phá và mất mát sinh mạng trong năm ngày qua.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Thái Lan và Campuchia đã đồng ý ngừng bắn sau khi ông Donald Trump đe dọa sẽ không ký kết thỏa thuận thương mại với họ cho đến khi giao tranh chấm dứt. Các cuộc đàm phán thương mại sẽ không thể diễn ra "cho đến khi giao tranh CHẤM DỨT", ông viết trên Truth Social hôm 26/7.
Sau đó, vào hôm 27/7, ông lại lên mạng xã hội và nói: “Tôi đã gọi cho các thủ tướng của mỗi nước và nói, ‘chúng tôi sẽ không ký thỏa thuận thương mại trừ khi các ông giải quyết cuộc chiến.’ Nhiều người đã chết.”
“Tôi nghĩ đến lúc tôi cúp máy, họ đã muốn giải quyết [xung đột] rồi.”
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Sau đây là tóm tắt những nội dung đã được Thái Lan và Campuchia nhất trí:
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chiều hôm 28/7, Quân đội Hoàng gia Thái Lan đã bác bỏ phát biểu "sai sự thật" của Trung tướng Maly Socheata, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Campuchia rằng binh lính Thái Lan đã tấn công Đền Preah Vihear.
"Các hoạt động quân sự của Thái Lan chỉ nhằm vào Lực lượng Vũ trang Hoàng gia Campuchia. Quân đội Thái Lan chưa bao giờ nhắm vào dân thường hay các di tích cổ. Quỹ đạo của vũ khí Thái Lan chưa bao giờ hướng về Đền Preah Vihear," Quân đội Hoàng gia Thái Lan tuyên bố.
Lực lượng này cũng đặt câu hỏi về việc Campuchia chưa cung cấp bằng chứng hay hình ảnh xác minh thiệt hại ở đền, đồng thời cáo buộc Campuchia trước đó đã hay "lan truyền các câu chuyện xuyên tạc".
Trước đó, bà Maly Socheata cho biết quân đội Thái Lan đã tấn công vào khu vực Đền Preah Vihear.
Hôm 27/7, Cơ quan Quốc gia Phụ trách Preah Vihear của Campuchia đã lên án việc lực lượng vũ trang Thái Lan "gây thiệt hại đáng kể đến cấu trúc vật lý của di sản thế giới Đền Preah Vihear và khu vực xung quanh" được thực hiện từ ngày 24/7, đồng thời đính kèm hình ảnh thể hiện hư hại được cho là tại khu vực đền này.
BBC chưa thể độc lập xác minh những bức hình này.
Nguồn hình ảnh, Getty Images/BBC
Thủ tướng Campuchia Hun Manet mô tả cuộc đàm phán là “một cuộc gặp rất tốt đẹp” và bày tỏ hy vọng có thể chấm dứt giao tranh “ngay lập tức”.
Theo ông, đã có 300.000 người ở hai quốc gia phải di dời trong cuộc xung đột này.
Nhà lãnh đạo Campuchia gửi lời cảm ơn tới Thủ tướng Malaysia Anwar, Tổng thống Mỹ Donald Trump và chính phủ Trung Quốc vì đã tham gia vào quá trình trung gian hòa giải.
Ông cũng cảm ơn ông Phumtham Wechayachai, quyền Thủ tướng Thái Lan, vì sự tham gia “mang tính xây dựng” của ông trong các cuộc đàm phán.
Thủ tướng Anwar cho biết thêm, sáng hôm sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, các chỉ huy quân sự sẽ tổ chức một “cuộc họp không chính thức” vào lúc 7 giờ sáng ngày 29/7.
Sau đó sẽ là cuộc họp của các tùy viên quốc phòng, do Chủ tịch ASEAN chủ trì, vào ngày 4/8.
Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa các nhà lãnh đạo Thái Lan và Campuchia kể từ khi giao tranh leo thang nghiêm trọng vào tuần trước.
Malaysia, nước hiện đang giữ chức Chủ tịch Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), đã đề nghị làm trung gian hòa giải vào ngày 25/7. Tuy nhiên, Thái Lan đã từ chối một cách lịch sự, vẫn giữ lập trường rằng xung đột này chỉ có thể được giải quyết thông qua đàm phán song phương.
Tuy nhiên, lời đe dọa của Tổng thống Trump về việc dừng các cuộc đàm phán thuế quan đã buộc Thái Lan phải xuống thang.
Thái Lan đang rất cần một thỏa thuận để giảm mức thuế 36% mà nước này hiện đang phải đối mặt. Nền kinh tế Thái Lan phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Hoa Kỳ.
Trong khi Campuchia sẵn sàng chấp nhận yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức của Tổng thống Mỹ, thì Thái Lan chỉ tuyên bố rằng nước này sẽ xem xét điều đó nếu Campuchia thể hiện "thiện chí thực sự".
Pháo kích ác liệt vẫn tiếp diễn suốt đêm; thêm nhiều ngôi làng của Thái Lan bị trúng pháo của Campuchia.
Nếu không có sự rút quân đã được xác minh từ cả hai bên — điều mà ngay cả khi đạt được thỏa thuận thì cũng sẽ mất nhiều ngày để thực hiện — thì việc chấm dứt giao tranh sẽ rất khó khăn, ngay cả khi hai quốc gia đồng ý ngừng bắn.
Nguồn hình ảnh, Cộng tác viên
Trong khi các cuộc đàm phán hòa bình vẫn đang tiếp diễn, tôi đã trò chuyện với những người dân Campuchia bình thường, những người đang tuyệt vọng kêu gọi chính quyền chấm dứt xung đột.
“Người dân Khmer của chúng tôi hoàn toàn không muốn có chiến tranh,” ông Meas Sovanarith nói tại thị trấn Samraong, tỉnh Oddar Meanchey của Campuchia, giáp biên giới với Thái Lan.
Người đàn ông 70 tuổi này đã sơ tán đến đây cùng chín thành viên khác trong gia đình. Họ đang đau đáu nhớ con trai ông Meas Sovanarith - một lính Campuchia hiện đang chiến đấu ở tiền tuyến.
“Tôi nghĩ đến nó rất nhiều,” ông nói, nghẹn ngào trong nước mắt.
Dù các nhà lãnh đạo của hai quốc gia đã đồng ý tổ chức đàm phán hòa bình, ông Meas Sovanarith không mấy lạc quan về một kết quả tích cực.
“Người Thái luôn thay đổi ý định, họ luôn thất hứa,” ông nói với tôi.
Thái Lan và Campuchia vẫn đang tiếp tục đổ lỗi cho nhau về sự leo thang căng thẳng gần đây.
Quân đội Thái Lan cho biết vào hôm 28/7 rằng đã có 22 người thiệt mạng trong các cuộc đụng độ – trong đó có 14 thường dân và 8 binh sĩ.
Hơn 100 người đã bị thương, và gần 140.000 thường dân đã được sơ tán đến các nơi trú ẩn trên khắp 7 tỉnh, theo một bài đăng trên Facebook của quân đội Thái Lan.
Trong khi đó, vào hôm 26/7, tờ Khmer Times dẫn lời người phát ngôn Bộ Quốc phòng Campuchia Maly Socheata rằng: "Trong hai ngày đụng độ (24 và 25/7), 5 binh sĩ Campuchia đã thiệt mạng và 21 người khác bị thương. Ngoài ra, 8 dân thường đã thiệt mạng và 50 người khác bị thương."
Tính tới ngày 27/7, khoảng 135.000 người dân sống dọc theo biên giới đã được di dời, theo báo Khmer Times thân chính phủ, dẫn lời người phát ngôn của Bộ Quốc phòng.
Trong khi đó, tính từ ngày 24/7, 400.000 lao động Campuchia đã trở về từ Thái Lan do xung đột làm gián đoạn công việc của họ, Khmer Times dẫn thông tin từ Bộ Lao động.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Các nhà lãnh đạo Thái Lan và Campuchia hiện đang ngồi trong cùng một phòng, tham gia một cuộc đàm phán hòa bình được tổ chức tại dinh thự chính thức của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim ở Putrajaya, cách thủ đô Kuala Lumpur khoảng 30 phút.
Các quan chức từ Mỹ và Trung Quốc — hai nước đều bày tỏ mong muốn thấy tình hình hạ nhiệt — cũng có mặt tại cuộc gặp.
Nguồn hình ảnh, Bộ Quốc phòng Campuchia
"Tính đến hôm nay, Campuchia chưa triển khai cũng như chưa sử dụng vũ khí chiến lược PHL-03.
Campuchia kiên quyết lên án và bác bỏ những cáo buộc sai sự thật và có ác ý từ phía Thái Lan, cho rằng Campuchia đã bắn pháo phản lực tầm xa PHL-03 vào lãnh thổ Thái Lan," bà Maly Socheata, Phó Quốc vụ khanh kiêm phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Campuchia lên tiếng phủ nhận cáo buộc của Thái Lan về việc sử dụng pháo tầm xa sáng 28/7.
"Những cáo buộc vô căn cứ này nhằm biện minh cho các hành động dã man và vô nhân đạo hơn nữa, trong khi việc lan truyền thông tin sai lệch như vậy là để đánh lạc hướng người dân trong nước và cộng đồng quốc tế,” thông cáo báo chí của Bộ Quốc phòng Campuchia phát đi sáng 28/7 nêu.
Một ngày trước đó, bà Maly cũng đã đưa ra lời bác bỏ tương tự liên quan đến pháo phản lực tầm xa PHL-03.
Nguồn hình ảnh, Getty Images/BBC
Trung tướng Maly Socheata, người phát ngôn của Bộ Quốc phòng, đã phát biểu như vậy tại một cuộc họp báo vào ngày 27/7.
Bà cũng cáo buộc lực lượng vũ trang Thái Lan đã mở rộng các cuộc tấn công nhằm vào Campuchia một cách bừa bãi và gây ra sự tàn phá trên diện rộng.
“Đây là hành động vô nhân đạo. Thái Lan là láng giềng không ai muốn sống cạnh,” bà tuyên bố.
Bà cho biết Thái Lan đã leo thang các cuộc tấn công tàn bạo thay vì có bất kỳ động thái nào nhằm giảm căng thẳng, bất chấp áp lực ngày càng tăng từ cộng đồng quốc tế.
Người phát ngôn cũng kiên quyết bác bỏ những gì bà mô tả là "các cáo buộc sai sự thật và dàn dựng" của truyền thông Thái Lan và người phát ngôn của Quân đội Hoàng gia Thái Lan về việc Campuchia đã triển khai vũ khí hạng nặng — cụ thể là các hệ thống pháo phản lực phóng loạt tầm xa PHL-03 do Trung Quốc sản xuất.
“Chiến dịch tuyên truyền này nhằm đánh lừa người dân Thái Lan và cả cộng đồng quốc tế. Tôi xin khẳng định rằng Campuchia không có lý do gì để triển khai tên lửa PHL-03,” bà nhấn mạnh.
Bà cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế buộc Thái Lan phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về các hành động của họ và gây sức ép để chấm dứt mọi hành vi thù địch.
Trung tướng Maly kết luận bằng việc tái khẳng định cam kết kiên định của Campuchia đối với một lệnh ngừng bắn ngay lập tức và giải quyết tranh chấp một cách hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế.
Đồng thời, bà nhấn mạnh quyền chủ quyền và quyền tự vệ chính đáng của Campuchia - được quy định tại Điều 51 của Hiến chương Liên Hợp Quốc - để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền quốc gia và sinh mạng của người dân Campuchia trước sự xâm lược bất hợp pháp đang diễn ra của Thái Lan.
Nguồn hình ảnh, Chính phủ Thái Lan
Tư lệnh Lục quân Vùng 2, Trung tướng Boonsin Padklang, “vẫn còn sống và đang chiến đấu”, chính phủ Thái Lan khẳng định hôm 28/7, đồng thời nói rằng trước đó Campuchia đã tung tin giả rằng ông đã thiệt mạng, nhằm mục đích làm suy yếu tinh thần binh sĩ Thái.
"Tôi vẫn còn ở đây!", truyền thông Thái Lan đăng tải tuyên bố được cho là của Trung tướng Boonsin Padklang sáng 28/7.
Ông Boonsin Padklang khẳng định sẽ sát cánh chiến đấu cùng cấp dưới và đảm bảo an toàn cho người dân trong cuộc đụng độ ở biên giới Thái Lan - Campuchia.
Ông nói rằng hình ảnh của Campuchia cho thấy binh lính cầm ảnh ông với dòng chữ "RIP" (cụm từ tiếng Anh viết tắt 'An nghỉ trong bình yên') là "tin giả", nhằm mục đích làm suy yếu tinh thần binh lính tiền tuyến và người dân Thái Lan.
Ông Boonsin cho biết thêm rằng phía Campuchia đã cố tình bóp méo thông tin bằng cách lan truyền tin tức sai sự thật nhằm gây hoang mang cho người dân Thái Lan.
Do đó, ông kêu gọi người dân theo dõi tin tức từ các nguồn đáng tin cậy, theo truyền thông Thái Lan.
Nguồn hình ảnh, Reuters
Quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai cho rằng Campuchia hành động "không thiện chí".
Ông nói điều này khi đang trên đường tham dự các cuộc đàm phán hòa bình tại Malaysia. "Chúng tôi không tin rằng Campuchia đang hành động một cách thiện chí, dựa trên những hành động của họ trong việc giải quyết vấn đề," ông Phumtham nói với các phóng viên tại sân bay Bangkok khi giao tranh tại biên giới hai nước bước sang ngày thứ năm. "Họ cần thể hiện ý định thực sự và chúng tôi sẽ đánh giá điều đó trong cuộc họp," ông nói. Hôm 26/7, Campuchia đã kêu gọi một lệnh ngừng bắn "ngay lập tức".
Nguồn hình ảnh, Chính phủ Thái Lan
Người phát ngôn Lực lượng Vũ trang Thái Lan, Thiếu tướng Withai Laithomya, hôm 28/7 đã bác bỏ những cáo buộc của Trung tướng Mali Socheata, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Campuchia về việc Thái Lan vi phạm chủ quyền Campuchia và tiến hành các cuộc tấn công vô cớ, theo truyền thông Thái Lan.
Ông Withai bác bỏ những cáo buộc này là "hoàn toàn vô căn cứ và sai sự thật", mô tả tuyên bố này là một nỗ lực tuyệt vọng của Phnom Penh nhằm đánh lạc hướng sự chú ý của quốc tế khỏi việc Campuchia đã khởi xướng các hành động khiêu khích gần đây và liên tục vi phạm chủ quyền của Thái Lan.
"Quân đội Thái Lan đã thể hiện sự kiềm chế trong suốt cuộc khủng hoảng", ông Withai nói.
"Tuy nhiên, khi đối mặt với sự xâm lược, chúng tôi hoàn toàn có lý do chính đáng để bảo vệ người dân và chủ quyền quốc gia. Những cáo buộc của Campuchia thiếu độ tin cậy và chỉ nhằm mục đích gây thêm hỗn loạn và xung đột."Ông Withai cho rằng những hành động gần đây của chính phủ Campuchia phản ánh sự thiếu chân thành rõ ràng trong việc giải quyết xung đột thông qua các biện pháp ngoại giao.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Vào hôm 26/7, Campuchia đã kêu gọi ngừng bắn "ngay lập tức" với Thái Lan và tìm giải pháp hòa bình cho tranh chấp đang diễn ra.
Một ngày sau đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông đã nói với các nhà lãnh đạo của Thái Lan và Campuchia rằng các cuộc đàm phán giảm thuế sẽ không được tiếp tục cho đến khi "các cuộc giao tranh CHẤM DỨT".
Tối hậu thư của Tổng thống Mỹ đã buộc Bangkok phải thay đổi lập trường.
Thái Lan, quốc gia trước đó từ chối mọi sự hòa giải từ bên thứ ba, hiện đã chấp nhận lời đề nghị làm trung gian của Malaysia – quốc gia hiện giữ chức chủ tịch ASEAN.
Các nhà lãnh đạo sẽ tới Kuala Lumpur để đàm phán vào lúc 15:00 giờ địa phương ngày 28/7 (tức 14:00 giờ cùng ngày giờ Việt Nam).
Phái đoàn Thái Lan sẽ do Quyền Thủ tướng Phumtham Wechayachai dẫn đầu, trong người dẫn đầu phái đoàn của Campuchia là Thủ tướng Hun Manet.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim dự kiến là người chủ trì các cuộc đàm phán, hãng thông tấn Bernama của Malaysia đưa tin.
Thái Lan cho biết họ ủng hộ các lời kêu gọi ngừng bắn về nguyên tắc nhưng muốn đàm phán song phương, trong khi Campuchia kêu gọi sự tham gia của quốc tế.
"Tôi đang thảo luận về các thông số, các điều kiện, nhưng điều quan trọng là [một] lệnh ngừng bắn ngay lập tức," ông Anwar nói vào hôm 27/7.
Nguồn hình ảnh, Facebook của Thủ tướng Hun Manet
Vào khoảng 11 giờ 15 phút sáng ngày 28/7, Thủ tướng Campuchia Hun Manet đã chia sẻ hình ảnh ông lên máy bay, chuẩn bị cất cánh lên đường đi Malaysia để tham gia đàm phán với người đồng cấp Thái Lan.
"Mục đích của cuộc họp này là đạt được một lệnh 'Ngừng bắn' ngay lập tức, do Tổng thống Donald Trump khởi xướng và được Thủ tướng Campuchia và Thái Lan đồng ý," ông Hun Manet nói.
Lãnh đạo hai nước dự kiến hội đàm tại thủ đô Kuala Lumpur vào 14:00 giờ chiều giờ Việt Nam.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
"Chúng tôi muốn cuộc xung đột này kết thúc càng sớm càng tốt," Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tuyên bố vào sáng sớm 28/7 giờ Việt Nam. Theo dự kiến, các nhà lãnh đạo Thái Lan và Campuchia sẽ gặp nhau tại Malaysia vào 15:00 giờ hôm nay 28/7 giờ địa phương để đàm phán ngừng bắn, chấm dứt cuộc tranh chấp biên giới đẫm máu.Ông Rubio thông tin thêm rằng các quan chức ngoại giao Mỹ sẽ có mặt tại Malaysia để hỗ trợ các đàm phán hòa bình. Chính phủ Thái Lan xác nhận sẽ tham dự các cuộc đàm phán do Malaysia sắp xếp với tư cách là Chủ tịch ASEAN. Trong khi đó, Thủ tướng Campuchia Hun Manet nói cuộc đàm phán này do Mỹ đồng tổ chức với sự tham gia của Trung Quốc.Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim đã đề xuất các cuộc đàm phán ngừng bắn ngay xung đột bùng phát. Trung Quốc và Mỹ cũng đã đề nghị hỗ trợ các cuộc đàm phán.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Sáng ngày 28/7, Trung tướng Maly Socheata, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Campuchia, cho biết giao tranh vẫn đang tiếp tục, đồng thời cáo buộc lực lượng Thái Lan đã sử dụng vũ khí hóa học trong đợt tấn công mới nhất.Bà cho biết tại cuộc họp báo rằng quân đội Thái Lan đã mở đợt tấn công vào khu vực Ta Moan Thom và Ta Krabei từ 3 giờ đến 5 giờ sáng hôm 28/7.Khmer Times, dẫn lời bà Maly cho hay, kể từ ngày 27/7, Thái Lan cũng đã “triển khai máy bay phản lực để thực hiện các cuộc tấn công bằng khí độc tại các khu vực như An Ses và Phnom Kmoach.”
Quân đội Hoàng gia Thái Lan đã bác bỏ thông tin này trên trang Facebook chính thức không lâu sau đó, với một tuyên bố ngắn gọn.
"Quân đội đã xác nhận rằng vũ khí hóa học không được sử dụng," bài viết cho hay.
