BBC tường thuật trực tiếp về lễ quốc tang Cựu Chủ tịch nước Việt Nam, cựu Bộ trưởng Quốc phòng, Đại tướng Lê Đức Anh hôm thứ Sáu, 3/5.
Trang BBC News Tiếng Anh đặt câu hỏi "Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đang ở đâu?" trước việc ông Trọng không xuất hiện trước công chúng kể từ 14/4 tới nay, kể cả trong lễ quốc tang Cố Chủ tịch nước Lê Đức Anh.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, cựu Tổng biên tập VietnamNet nhắc lại một kỷ niệm với ông Lê Đức Anh trên trang Facebook cá nhân:
Khi VietNamNet làm các nội dung thúc đẩy mối quan hệ Việt – Mỹ, làm bàn tròn trực tuyến với Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, có vị quản lý báo chí cấp cục, gọi điện thoại nhắc nhở tôi với giọng bực dọc tại sao lại đưa Đại sứ Mỹ lên Bàn tròn trực tuyếnVietNamNet...vị ấy nói rằng các cụ bảo thủ rất khó chịu khi VietNamNet thể hiện xu thế thân phương Tây. Nói đến các cụ “bảo thủ”, mọi người hay lấy Ông ra như là nhà lãnh đạo có tư tưởng bảo thủ.
Khi gặp Ông, tôi đưa câu chuyện bị vị quản lý báo chí cấp cục ra nói, tôi nêu rõ quan niệm của tôi: Mỹ và các nước phương Tây văn minh, Việt Nam cần học tập kinh nghiệm quản trị, học hỏi công nghệ , đặc biệt Việt Nam rất cần thị trường Mỹ, những nước đã từng có cuộc chiến với Mỹ như Nhật Bản, Đức, đều quan hệ tốt và gắn bó với Mỹ, ngay cả Trung Quốc, chính nhờ quan hệ với Mỹ, chính nhờ thị trường và công nghệ Mỹ, đào tạo từ Mỹ mà Trung Quốc đã trở thành nền kinh tế lớn, trở thành cường quốc, do đó Việt Nam cần quan hệ mật thiết với Mỹ, và như vậy thì truyền thông, báo chí phải có những nội dung thúc đẩy xu hướng đó.
Ông nghe, ngồi lặng một lúc, rồi nói: đúng như vậy, cần phải quan hệ với Mỹ để phát triển, VietNamNet làm như vậy là tốt đấy, rồi Ông kể về việc Ông đã tiếp và ủng hộ những đề xuất của John McCain, John Kerry trong quá trình thúc đẩy bình thường hoá quan hệ Việt – Mỹ, và nói con trai tôi cũng đi học ở Mỹ.
Nguồn hình ảnh, Get
Tham gia Bàn tròn Thứ Năm 2/5 của BBC Tiếng Việt, Giáo sư Ngô Vĩnh Long từ Maine, Hoa Kỳ đánh giá:
Giai đoạn tích cực của ông Lê Đức Anh là khi ông làm tham mưu trưởng Quân đội giải phóng miền Nam, từ 1964 đến 1974. Lúc đó ông cũng là Phó tư lệnh Quân đội giải phóng miền Nam. Đặc biệt là sau Hiệp định Paris, Tổng thống Thiệu ra lệnh Quân đội Sài Gòn đi đánh các vùng của Mặt trận Giải phóng. Họ gọi là hành quân tràn ngập lãnh thổ, Mỹ không biết cho rất nhiều súng ống, đạn dược. Phía bên kia thiệt hại rất nhiều.
Ngoài Bắc bảo là không được đánh lại các đồn của Sài Gòn. Nhưng cuối cùng, với sự đồng ý của ông Võ Văn Kiệt và một số người khác, cuối năm 1973, ông Lê Đức Anh chỉ huy đánh lại, khiến quân đội của Sài Gòn nhiều nơi tan rã, dẫn đến cuối cùng chiến tranh đã được kết thúc. Nếu không có sự đánh lại của ông Lê Đức Anh, chưa chắc bộ đội của Mặt trận Giải phóng miền Nam có thể sống còn trong giai đoạn rất khó khăn này. Cái đó là giai đoạn tích cực.
Giai đoạn tôi nghĩ là ông Lê Đức Anh vấp nhiều sai lầm là khi ông chịu trách nhiệm ở Campuchia. Từ cuối năm 1979, ông đã đề ra chủ tương khóa chặt biên giới, xây dựng phòng thủ biên giới với mật danh là K5, bằng cách bắt nhiều người dân địa phương chặt cây, chặt từ rừng núi xuống đồng bằng.
Nhiều tài liệu nước ngoài nói bề dài của tuyến phòng thủ là 1200km, nhưng mà đặc biệt là từ tháng 7/1984, 700km đường xây dựng bằng cách chặt rừng, làm đường dài 700km, bề rộng là 500 thước.
Trong đoạn này, mỗi cây số phía Việt Nam chôn 3000 trái mìn. Chôn mìn như thế nên sau này gây ra rất nhiều thương vong cho người Campuchia.
Có một số tài liệu cho rằng năm 1990, có 6000 người Campuchia bị thương vong, nhiều người phải cắt bỏ chân, tay. Đây là vấn đề gây nhiều căng thẳng giữa Việt Nam và Campuchia, cũng như là Việt Nam mất sự ủng hộ trên thế giới.
Nguồn hình ảnh, Ngo Vinh Long
Thuan Vu "Sức khỏe bác TBT-CTN còn yếu lên không nhất thiết phải có mặt tại lễ tang là chuyện tất nhiên thôi chẳng vấn đề gì."
Nguyễn Trung Kiên "Thế nước bây giờ đã chả ra gì, nhưng bác T mà có vấn đề gì thì tình hình còn tệ hơn rất nhiều. TQ dễ trục lợi; cảm thấy hơi lo lo. Mình vẫn hy vọng bác Tổng khoẻ lại. Trong cái xấu thì vẫn chọn cái ít xấu hơn."
Thanh Nguyen "Thật chán cho một đất nước sao cứ thấy lãnh tụ kính yêu lăn đùng ra chết hay sắp chết là nhân dân vui mừng hớn hở nhỉ , sao cầu chúc cho sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta. Thật chán mớ đời!"
Thanh Nam Cao "Chính trường Việt Nam là một bộ phim truyền hình thực tế dài tập.Cố theo dõi thì rất hấp dẫn,gay cấn và ly kỳ."
Le Dung "Sống hay chết cũng làm phiền nhân dân..."
Thanh Lân "Vỡ mộng về truyền Thông nhà nước không còn gì để nói trưởng ban tang lễ không thấy xuất hiện."
Sau lễ truy điệu, linh cữu cố Chủ tịch nước Lê Đức Anh sẽ từ Nhà tang lễ quốc gia đi qua nhà công vụ ông từng ở (số 5A Hoàng Diệu), Lăng chủ tịch Hồ Chí Minh, Phủ chủ tịch rồi ra sân bay Nội Bài vào TP HCM.
Theo chương trình, chiều 3/5 khi cỗ linh sa đón linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh từ sân bay Nội Bài về đến sân bay Tân Sơn Nhất, linh cữu sẽ được đưa về trung tâm thành phố, sẽ đi ngang qua quân khu 7, nơi ông từng là Tư lệnh kiêm Chính uỷ quân khu, đi qua nhà riêng 240 Pasteur trước khi đến nghĩa trang TP HCMở Thủ Đức.
Trong chương trình quốc tang nguyên chủ tịch Lê Đức Anh, ông Nguyễn Phú Trọng dự kiến sẽ xuất hiện với vai trò chủ trì lễ tang và lễ truy điệu như ông đã làm cho quốc tang cố chủ tịch Trần Đại Quang.
Nhưng ông vẫn chưa xuất hiện cho đến thời điểm này, trong ngày đầu tiên của tang lễ. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là người vừa đảm nhiệm vai trò đọc điếu văn. Điều này khiến nhiều người nhớ đến tuyên bố của bộ ngoại giao Việt Nam về tình hình sức khoẻ của ông.
Hôm 25/4, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng đã trả lời các câu hỏi của phóng viên về sức khỏe của Tổng bí thư/Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng:
"Sức khỏe của Tổng bí thư/Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã bị ảnh hưởng bởi khối lượng công việc nặng và thay đổi khí hậu. Tổng bí thư/Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng sẽ sớm quay trở lại làm việc bình thường."
X. Chúng tôi cần sự đồng ý của quý vị trước khi bất kỳ nội dung nào được tải xuống, bởi việc này có thể đi kèm việc sử dụng cookies và các công nghệ khác. Quý vị có thể đọc chính sách cookie của X trước khi đồng ý. Để xem nội dung này, hãy chọn 'chấp nhận và tiếp tục'.
Cuối X tin, 1
Trước đó,James Pearson, phóng viên Reuters tại Hà Nội đăng lên Twitter hôm 25/4.
"Lãnh đạo Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, người kiến thiết chiến dịch chống tham nhũng, đang bị một căn bệnh chưa được xác định, bốn nguồn tin ngoại giao cho biết."
"Ông Trọng sau đó đã được chuyển đến viện 108 tại Hà Nội," cũng theo một ngoại giao xin giấu tên.
X. Chúng tôi cần sự đồng ý của quý vị trước khi bất kỳ nội dung nào được tải xuống, bởi việc này có thể đi kèm việc sử dụng cookies và các công nghệ khác. Quý vị có thể đọc chính sách cookie của X trước khi đồng ý. Để xem nội dung này, hãy chọn 'chấp nhận và tiếp tục'.
Cuối X tin, 2
Đại tá Hồ Sơn Đài, người từng hơn 10 năm gắn bó, giúp việc cho nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh chia sẻ với VTC News: "Ông là người liêm khiết, không lo cho mình, chỉ lo cho mọi người. Ngoài căn nhà được nhà nước cấp, tài sản của bác dường như chẳng có gì đáng giá, trong căn nhà ấy cũng không có vật dụng gì giá trị khoảng 5-7 triệu trở lên."
10h45, Phó thủ tướng Trương Hoà Bình đã thay mặt ban tổ chức lễ tang tuyên bố lễ truy điệu Đại tướng Lê Đức Anh bắt đầu, theo VNExpress.
Như vậy, Trưởng ban tang lễ Nguyễn Phú Trọng đã không có mặt chủ trì lễ viếng, lễ truy điệu sáng 3/5.
Vào khoảng 11:00, tại sân Nhà tang lễ Quốc gia, đội nghi lễ bắt đầu chuẩn bị đoàn xe tang và cỗ linh xa để đưa cố Chủ tịch nước Lê Đức Anh ra sân bay, theo VNExpress.
Sau lễ truy điệu, linh cữu cố Chủ tịch nước Lê Đức Anh sẽ từ Nhà tang lễ quốc gia đi qua nhà công vụ ông từng ở (số 5A Hoàng Diệu), Lăng chủ tịch Hồ Chí Minh, Phủ chủ tịch rồi ra sân bay Nội Bài vào TP HCM. Tại TP HCM, linh cữu sẽ qua quân khu 7, nơi ông từng là Tư lệnh kiêm Chính uỷ quân khu, đi qua nhà riêng 240 Pasteur trước khi đến nghĩa trang TP HCM.
Tang lễ Đại tướng Lê Đức Anh sẽ diễn ra trong hai ngày 3 và 4/5/2019.
Lễ viếng diễn ra lúc 7 giờ sáng nay, ngày 3/5/2019 tại Nhà Tang lễ Quốc gia số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội. 11 giờ sẽ diễn ra lễ truy điệu nguyên Chủ tịch nước.
Cùng lúc, tại Hội trường Thống Nhất TPHCM, tại Hội trường UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế, nguyên quán của nguyên Chủ tịch nước cũng tổ chức lễ viếng, lễ truy điệu Đại tướng.
Lễ an táng sẽ diễn ra từ 17 giờ cùng ngày tại Nghĩa trang Thành phố Hồ Chí Minh.
Trước đó, ngày 14/4, bắt đầu xuất hiện tin đồn nói ông Trọng không khỏe, được đưa vào viện trong lúc đang thăm tỉnh Kiên Giang.
Truyền thông nhà nước không đề cập, nhưng tin đồn nhanh chóng loan ra trên Facebook, với lượt tìm kiếm tăng mạnh trên Google.
Sang ngày 15/4, truyền thông chính thống ở Việt Nam vẫn tiếp tục đăng tải lại các tin về chuyến thăm Kiên Giang của ông Trọng hôm 13 và 14.
Tuy nhiên, các bản tin này không nói nhà lãnh đạo Việt Nam đã trở lại Hà Nội hay là chưa.
Cùng ngày, trangnguyenxuanphuc.orgcó bài với tựa đề 'Cảnh báo về thông tin xuyên tạc vấn đề sức khỏe của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng', như thể đáp lại những gì một số trang mạng xã hội Việt Nam đăng hôm cuối tuần về sức khoẻ của ông Nguyễn Phú Trọng.
Sang ngày 18/4, trang VOV của nhà nước đăng tin TBT, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã gửi điện mừng tới Chủ tịch Ủy ban thường vụ Hội nghị nhân dân tối cao Triều Tiên Choe Ryong Hae.
Nguồn hình ảnh, Facebook
Theo VNExpress, vào lúc 09:15, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội và Phó Chủ tịch nước đã ghi các dòng tưởng niệm tại sổ tang.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc viết: "Nhà lãnh đạo xuất sắc với những cống hiến to lớn cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước thực hiện nhiệm vụ quốc tế giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng, cũng như trong công cuộc đổi mới, hội nhập, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam".
"Xin kính cấn nghiêng mình trước anh linh đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh, anh Sáu Nam kính mến! Xin gửi đến toàn thể gia quyết lời chia buồn sâu sắc nhất trước nỗi đau thương mất mát vô cùng to lớn này!"
Phó giáo sư, Tiến sĩ Mạc Văn Trang nói với BBC từ Hà Nội: "Thú thực, tôi không quan tâm đến ông Lê Đức Anh sống chết ra sao, tang lễ thế nào."
"Theo như tôi thấy, người dân chẳng quan tâm đến quốc tang gì đâu."
"Tôi thấy chuyện quốc tang đối với người dân sau Đại tướng Võ Nguyên Giáp là hết. Chẳng ai quan tâm nữa. Họ muốn tổ chức kiểu gì thì làm, còn người dân vẫn vui chơi bình thường."
Võ Văn Tạo, nhà báo tự do, nói:
"Tôi tán thành đề xuất chỉ làm quốc tang cho lãnh đạo đương chức và giới hạn còn một ngày để tránh ảnh hưởng đến các hoạt động xã hội đã lên lịch trước, gây phiền phức cho xã hội và người dân."
"Theo tôi, quốc tang chỉ có ý nghĩa khi đa số người dân cảm thấy xúc động như có tang."
"Theo tập tục lâu nay, quốc tang chỉ dành cho tứ trụ, trong lúc người dân từng nhiều lần đề nghị Nhà nước nên tổ chức quốc tang cho các vụ như sập nhịp dẫn cầu Cần Thơ hồi năm 2007 khiến hơn 200 người chết và bị thương, hoặc các vụ thiên tai, bão lũ khác có thiệt hại nhân mạng từ hàng chục người trở lên."
"Nhưng các đề nghị này không thành sự thật."
"Các nước văn minh thì người ta cũng làm quốc tang sau các vụ khủng bố, trong lúc Việt Nam đến nay chỉ dành nghi thức này cho tứ trụ và cựu tứ trụ."
"Và khi diễn ra quốc tang thì các hoạt động giải trí, sản xuất kinh doanh bị ảnh hưởng. Do vậy, theo tôi, việc tổ chức quốc tang nên càng ngắn càng tốt, đỡ phiền cho người dân."
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Theo báo Dân Trí, "quy định về việc tổ chức lễ Quốc tang, Trưởng Ban lễ tang là Tổng Bí thư hoặc Chủ tịch nước sẽ là người chủ trì lễ viếng, lễ truy điệu".
"Trưởng Ban lễ tang tại lễ Quốc tang nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh – Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng sẽ trình bày điếu văn tưởng nhớ vị cán bộ lão thành thế hệ trước."
"Những năm gần đây, Tổng Bí thư – Chủ tịch nước đã làm Trưởng Ban lễ tang trong các lễ Quốc tang của đất nước, nhiệm kỳ trước có lễ tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nhiệm kỳ này có lễ tang nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải, nguyên Chủ tịch nước Trần Đại Quang, nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười."
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Các báo trong nước như Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Dân Trí đồng loạt đưa tin về lễ tang nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh sáng nay tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Huế, quê hương của cố chủ tịch nước.
Tuy nhiên, các hình ảnh trên truyền thông không cho thấy sự xuất hiện của Chủ tịch nước, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Đoàn Chủ tịch nước dự lễ viếng cũng do bà Đặng Thị Ngọc Thịnh, Phó Chủ tịch nước dẫn đầu.
Trước đó, danh sách Ban lễ tang đã được công bố gồm 39 người, do Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng làm trưởng ban.
10 người đầu tiên trong danh sách:
1. Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Trưởng Ban Lễ tang.
2. Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
3. Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
4. Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư.
5. Tòng Thị Phóng, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội.
6. Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương.
7. Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương.
8. Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương.
9. Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương.
10. Trương Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ
Sự khác biệt trong danh sách ban lễ tang của cố chủ tịch Trần Đại Quang năm ngoái và nguyên Chủ tịch Lê Đức Anh là vị trí của bà Tòng Thị Phóng (từ vị trí số 9 lên thứ 5) và bà Đặng Thị Ngọc Thịnh (từ vị trí số 17 xuống thứ 24), khi đó bà là quyền Chủ tịch nước, giờ bà là Phó chủ tịch nước.
Theo báo Dân Trí, đoàn Ban chấp hành Trung ương Đảng do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu vào viếng.
Đoàn Quốc hội do Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đứng đầu vào viếng.
Đoàn Chủ tịch nước do Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh làm Trưởng đoàn vào viếng.
Trưởng ban lễ tang, Chủ tịch nước, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vẫn chưa xuất hiện tại lễ tang của nguyên chủ tịch Lê Đức Anh tại Hà Nội.
Trước đó, hôm 25/4, Bộ Ngoại giao Việt Nam xác nhận Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng không khỏe, nhưng sẽ "sớm trở lại làm việc bình thường".
Nguyên Chủ tịch nước Việt Nam, nguyên Bộ trưởng Quốc phòng, Đại tướng Lê Đức Anh qua đời hưởng thọ 99 tuổi vào hồi 20 giờ 10 phút, ngày 22/4/2019 tại nhà Công vụ, số 5A, phố Hoàng Diệu, Thành phố Hà Nội, truyền thông Việt Nam đưa tin.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
