Đảo chính Ngô Đình Diệm - BBC News Tiếng Việt

Vị Tổng thống đầu tiên của Việt Nam Cộng hòa Ngô Đình Diệm sinh ngày 3/1/1901 tại làng Đại Phong, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Cha ông là quan đại thần Ngô Đình Khả và ông là một trong chín người con của gia đình họ Ngô. Người anh cả của ông, Ngô Đình Khôi, từng là Tổng đốc Quảng Nam, đã bị Việt Minh giết năm 1945.

Chụp lại hình ảnh, Vị Tổng thống đầu tiên của Việt Nam Cộng hòa Ngô Đình Diệm sinh ngày 3/1/1901 tại làng Đại Phong, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Cha ông là quan đại thần Ngô Đình Khả và ông là một trong chín người con của gia đình họ Ngô. Người anh cả của ông, Ngô Đình Khôi, từng là Tổng đốc Quảng Nam, đã bị Việt Minh giết năm 1945.

Ông Diệm trở thành quan tri huyện khi mới ngoài 20 tuổi và trở thành Thượng thư Bộ lại phụ trách nội các khi ngoài 30 vào năm 1933, cũng là năm ông từ chức khi các đề xuất canh tân không được Pháp chấp nhận. Phải tới năm 1954 ông mới nhận lời mời của Vua Bảo Đại về làm Thủ tướng sau khi chu du tới nhiều nước trong đó có Hoa Kỳ. Ông trở thành tổng thống một năm sau đó. Trong ảnh ông cùng Thứ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Donald Quarles duyệt đội danh dự ở Bộ Quốc Phòng Mỹ khi ông tới thăm hồi năm 1957.

Chụp lại hình ảnh, Ông Diệm trở thành quan tri huyện khi mới ngoài 20 tuổi và trở thành Thượng thư Bộ lại phụ trách nội các khi ngoài 30 vào năm 1933, cũng là năm ông từ chức khi các đề xuất canh tân không được Pháp chấp nhận. Phải tới năm 1954 ông mới nhận lời mời của Vua Bảo Đại về làm Thủ tướng sau khi chu du tới nhiều nước trong đó có Hoa Kỳ. Ông trở thành tổng thống một năm sau đó. Trong ảnh ông cùng Thứ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Donald Quarles duyệt đội danh dự ở Bộ Quốc Phòng Mỹ khi ông tới thăm hồi năm 1957.

Ông Diệm được cho là muốn xây dựng một quốc gia với đường lối dân tộc chủ nghĩa cộng với ảnh hưởng của Thiên Chúa giáo và Khổng giáo. Nhưng ông cũng bị chỉ trích vì hành xử theo lối "gia đình trị" và gây ra cái chết của hàng loạt những người không cùng chí hướng với ông. Trong ảnh ông Diệm đang được Tổng thống Philippines Carlos Carcia và phu nhân tiếp tại Phủ Tổng thống ở Manila hồi năm 1958.

Chụp lại hình ảnh, Ông Diệm được cho là muốn xây dựng một quốc gia với đường lối dân tộc chủ nghĩa cộng với ảnh hưởng của Thiên Chúa giáo và Khổng giáo. Nhưng ông cũng bị chỉ trích vì hành xử theo lối "gia đình trị" và gây ra cái chết của hàng loạt những người không cùng chí hướng với ông. Trong ảnh ông Diệm đang được Tổng thống Philippines Carlos Carcia và phu nhân tiếp tại Phủ Tổng thống ở Manila hồi năm 1958.

Hoa Kỳ kỳ vọng nhiều vào ông Diệm và hy vọng ông sẽ xây dựng được một nhà nước phi cộng sản vốn có thể trở thành hình mẫu cho các quốc gia khác noi theo. Tuy nhiên ông Diệm không muốn Hoa Kỳ can thiệp quá xâu vào việc trị quốc. Đây được cho là lý do Washington không còn ủng hộ ông về sau. Trong ảnh ông Diệm tiếp Tổng thống Nam Hàn Syngman Rhee tại Sài Gòn.

Chụp lại hình ảnh, Hoa Kỳ kỳ vọng nhiều vào ông Diệm và hy vọng ông sẽ xây dựng được một nhà nước phi cộng sản vốn có thể trở thành hình mẫu cho các quốc gia khác noi theo. Tuy nhiên ông Diệm không muốn Hoa Kỳ can thiệp quá xâu vào việc trị quốc. Đây được cho là lý do Washington không còn ủng hộ ông về sau. Trong ảnh ông Diệm tiếp Tổng thống Nam Hàn Syngman Rhee tại Sài Gòn.

Các chính sách không khoan nhượng của ông Diệm ở miền nam đã khiến ông có nhiều kẻ thù. Trong ảnh ông Diệm xuất hiện tại một buổi lễ chỉ ít phút sau một lần ông bị ám sát hụt hồi cuối thập niên 1950.

Chụp lại hình ảnh, Các chính sách không khoan nhượng của ông Diệm ở miền nam đã khiến ông có nhiều kẻ thù. Trong ảnh ông Diệm xuất hiện tại một buổi lễ chỉ ít phút sau một lần ông bị ám sát hụt hồi cuối thập niên 1950.

Sang đầu thập niên 1960, ông Diệm thêm một lần bị ám sát bất thành. Ngoài việc tuyên chiến với phe cộng sản qua Luật 10-59 với việc xét xử chóng vánh và xử tử nhiều người chống chế độ, ông Diệm cũng bỏ tù nhiều người phản đối chính sách của ông.

Chụp lại hình ảnh, Sang đầu thập niên 1960, ông Diệm thêm một lần bị ám sát bất thành. Ngoài việc tuyên chiến với phe cộng sản qua Luật 10-59 với việc xét xử chóng vánh và xử tử nhiều người chống chế độ, ông Diệm cũng bỏ tù nhiều người phản đối chính sách của ông.

Những phản đối với ông Diệm không chỉ tới từ trong nước. Nhiều người Mỹ cũng biểu tình phản đối ông Diệm, người họ gọi là "bù nhìn" của Hoa Kỳ và người đã trì hoãn tổng tuyển cử. Trong ảnh những người biểu tình cũng dẫn lời của Tổng thống Hoa Kỳ Dwight Eisenhower nói "Nếu bầu cử được tổ chức vào thời điểm giao tranh hồi năm 1954 thì 80% dân số đã bỏ phiếu cho lãnh đạo cộng sản Hồ Chí Minh."

Chụp lại hình ảnh, Những phản đối với ông Diệm không chỉ tới từ trong nước. Nhiều người Mỹ cũng biểu tình phản đối ông Diệm, người họ gọi là "bù nhìn" của Hoa Kỳ và người đã trì hoãn tổng tuyển cử. Trong ảnh những người biểu tình cũng dẫn lời của Tổng thống Hoa Kỳ Dwight Eisenhower nói "Nếu bầu cử được tổ chức vào thời điểm giao tranh hồi năm 1954 thì 80% dân số đã bỏ phiếu cho lãnh đạo cộng sản Hồ Chí Minh."

Ngày 1/11/1963, Tướng Dương Văn Minh cùng các tướng lĩnh Việt Nam Cộng hòa khác đã tổ chức đảo chính. Cuộc đảo chính diễn ra sau khi chiến dịch chống cộng của ông Diệm bất thành một phần do sự ra đời của Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền nam Việt Nam. Hơn nữa căng thẳng giữa chính quyền ông Diệm và Phật giáo lên cao khiến hàng chục người bị chết, hàng trăm người bị thương trong các đụng độ giữa Phật giáo và chính quyền. Tổng thống Ngô Đình Diệm và Cố vấn Ngô Đình Nhu trốn thoát khỏi Dinh Độc lập trong ngày 1/11 nhưng bị giết trong ngày hôm sau khi ra đầu hàng.

Chụp lại hình ảnh, Ngày 1/11/1963, Tướng Dương Văn Minh cùng các tướng lĩnh Việt Nam Cộng hòa khác đã tổ chức đảo chính. Cuộc đảo chính diễn ra sau khi chiến dịch chống cộng của ông Diệm bất thành một phần do sự ra đời của Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền nam Việt Nam. Hơn nữa căng thẳng giữa chính quyền ông Diệm và Phật giáo lên cao khiến hàng chục người bị chết, hàng trăm người bị thương trong các đụng độ giữa Phật giáo và chính quyền. Tổng thống Ngô Đình Diệm và Cố vấn Ngô Đình Nhu trốn thoát khỏi Dinh Độc lập trong ngày 1/11 nhưng bị giết trong ngày hôm sau khi ra đầu hàng.