06 Tháng 10 2004 - Cập nhật 20h24 GMT
Hoa Kỳ đưa vụ Airbus ra WTO
Hoa Kỳ và Liên Hiệp Âu Châu đã tung ra một trò khiếu nại lẫn nhau về việc tài trợ cho hai công ty lớn nhất thế giới trong ngành sản xuất máy bay.
Hôm thứ tư, Hoa kỳ kiện EU về việc đã tài trợ cho công ty Airbus của Âu châu, chỉ vài giờ sau, EU đã trả đũa, đưa ra một đơn kiện tương tự đối với Boeing.
Airbus và Boeing là tên khổng lồ trong số những công ty sản xuất máy bay trên toàn thế giới, nhưng cả hai đều nhận được hỗ trợ tài chánh của chính phủ.
Hồi năm 1992, EU và Hoa Kỳ đồng ý giới hạn sự trợ giúp đó và làm cho nó minh bạch hơn. Nhưng trong mấy năm gần đây cả hai bên đều tố cáo bên kia là đã bỏ qua những thoả thuận này.
EU tin là Boeing nhận được đến khoảng 23 tỷ đô la trợ cấp trong vòng thập niên qua, hầu hết qua hình thức tài trợ nghiên cứu và phát triển từ các ban ngành của chính phủ Mỹ.
EU chỉ ra là hỗ trợ của họ cho Airbus là dưới hình thức cho vay có hoàn trái chứ không phải là cho không.
Nhưng Hoa Kỳ nói là thỏa thuận trước đây chỉ nhằm giúp đỡ Airbus có được chỗ đứng lúc ban đầu và thực sự nay đã lỗi thời rồi.
Tranh cãi
Đưa ra đơn khiếu kiện trước WTO, ông Robert Zoellick, bộ trưởng thương mại Mỹ, xác nhận Hoa Kỳ đã xoá bỏ thoả thuận dàn xếp cũ.
Ông nói "EU và Airbus có vẻ muốn kéo dài thời giờ cho việc tài trợ cho thêm nhiều loại máy bay nữa".
Đó có thể là muốn nhắc đến những tin tức là Airbus hiện đang có kế hoạch thực hiện một phi cơ cạnh tranh với Boeing 7E7 Dreamliner, một phi cơ mà các nhà bình luận cho là tối quan trọng cho tương lai của công ty.
Nhưng thời biểu xảy ra vụ tranh cãi mậu dịch này còn có thể có những lý do khác.
Một lý do là khung cảnh cạnh tranh trong ngành hàng không đã thay đổi. Năm ngoái lần đầu tiên Airbus vượt Boeing trong số máy bay giao hàng.
Nhưng chính trị cũng có thể đóng một vai trò nữa. Với cuộc bầu cử Mỹ chỉ còn vài tuần nữa, chính phủ Hoa Kỳ không những chẳng mất gì mà còn có lợi trong việc có thái độ cứng rắn về mậu dịch cũng như bảo vệ các công ty Hoa Kỳ và công ăn việc làm.