Tranh cãi giữa các nước trong vòng đàm phán Doha vẫn chưa kết thúc

Trong chiến dịch vận động tranh ghế tổng giám đốc WTO, ông Pascal Lamy đã nhắm vào mục tiêu thế giới các nước đang phát triển.

Ông Lamy nói ưu tiên hàng đầu của ông là phá vỡ thế bế tắc quanh thoả thuận thương mại toàn cầu được chờ đợi từ lâu, nhằm cắt bỏ trợ giá, giảm thuế quan và trao cho các nước đang phát triển một thoả thuận công bằng hơn.

Vòng đàm phán Doha

Các cuộc thảo luận về chủ đề này, được biết đến với tên gọi Vòng đàm phán Doha, đã được bắt đầu từ năm 2001.

Tuy nhiên, kết quả là đến nay vẫn chưa có bước đột phá nào; các nước đóng vai trò quan trọng trong WTO đã nổ ra tranh cãi quanh vấn đề thuế quan và trợ giá đối với nông sản tại Cancun, Mexico hồi năm 2003.

Theo kế hoạch, thoả thuận này sẽ được bàn thảo và chốt lại trong các cuộc đàm phán thương mại tại Hong Kong trong tháng Mười Hai này.

Nay, đây là điều hầu như không không thể đạt được.

WTO, tốt hay không?

Bốn lý do phản đối Siêu quyền lực của WTO gây hại cho chủ quyền quốc gia WTO không có lợi cho các nước đang phát triển WTO còn thờ ơ với một số vấn đề WTO không thực sự dân chủ

Các ý kiến phản đối WTO tập trung vào bốn điểm chính.

Thứ nhất, WTO quá nhiều quyền lực, có thể dẫn tới việc làm ảnh hưởng tới chủ quyền quốc gia, buộc các nước phải thay đổi luật lệ bằng cách tuyên bố các luật lệ đố là vi phạm quy chế tự do thương mại.

Thứ hai, WTO do các nước giàu hơn trong số các nước giàu điều hành, và nó không đem lại bao nhiêu giá trị trong việc giải quyết các khó khăn của các nước đang phát triển. Ví dụ như các nước giàu không mở cửa hoàn toàn thị trường của mình cho các sản phẩm của các nước nghèo xâm nhập vào.

Thứ ba, WTO thờ ơ với ảnh hưởng của tự do thương mại đối với các vấn đề quyền lợi của người lao động, lao động trẻ em, môi trường và y tế.

	Biểu tình phản đối tại Seatle, Mỹ, đã làm gián đoạn đàm phán thương mại 1999

Những người ủng hộ WTO lập luận rằng tổ chức này là dân chủ, bởi các quy chế của tổ chức đều do các quốc gia thành viên soạn thảo.

Nhiều quốc gia thành viên là các thể chế dân chủ và các quốc gia đó cũng tiến hành lựa chọn lãnh đạo cho WTO.

Những người ủng hộ cũng nói rằng với việc mở rộng thương mại thế giới, WTO trên thực tế đang giúp tăng mức sống trên toàn thế giới.

Người tiền nhiệm của ông Lamy, nhân vật người Thái Lan Supachai Panitchpakdi, là tổng giám đốc đầu tiên của WTO đến từ một nước đang phát triển.