12 Tháng 2 2006 - Cập nhật 10h48 GMT

Nguyễn Hùng
BBC Tiếng Việt

Thử chơi cá độ tại Anh

Tháng một là tháng ăn chơi, tháng hai cờ bạc, tháng ba rượu chè. Hoàn toàn ngẫu nhiên vào đúng tháng hai, dĩ nhiên theo lịch Tây, tôi được một công ty cá cược của Anh mời cá độ miễn phí.

Tôi biết trên đời này không có gì là miễn phí 100 phần trăm cả.

Nếu tôi chọn họ làm công ty cá độ vì lời mời này thì sớm hay muộn gì họ cũng móc túi tôi bằng hết những đồng tiền họ đã cho không. Nhưng cuối cùng tôi vẫn quyết định thử.

Nói như cách nói thời sinh viên là quyết định ‘tay không bắt giặc’.

‘Gà son’

Những năm đầu học đại học rỗi việc, thỉnh thoảng nhóm sinh viên nam bọn tôi lại rủ nhau chơi ‘tá lả’.

Lớp tôi có một anh học phổ thông ở Hungary về và biết rất nhiều trò chơi dựa trên bộ tú lơ khơ.

Anh bạn này được coi là ‘có sạn’ và chơi rất giỏi. Còn những người lờ ngờ như tôi nếu thắng liền mấy ván thường được gọi là ‘gà son’ vì người ta thường nói ‘bạc già không bằng gà son’.

Và dường như chuyện này đã xảy ra khi tôi chọn chơi trò cá cược mà tiếng Anh gọi là spread betting, dịch ra tiếng Việt là cá chênh lệch.

Người đặt cược có thể cá về chuyện giá cả của rất nhiều mặt hàng và chứng khoán sẽ tăng hay giảm.

Dĩ nhiên đoán đúng sẽ được tiền, đoán sai sẽ phải trả tiền cho thiên hạ. Rất may mắn trong lần đầu tiên cá cược chứng khoán tại Anh, tôi đã lời được 45 bảng.

Ở Anh số tiền này chỉ đủ cho tôi mua vé đi tàu đi làm trong một tuần nhưng nếu quy ra tiền Việt cũng được hơn một triệu đồng, tức bằng thu nhập một tháng của nhiều hộ nông dân.

Cá chênh lệch

Lời mời miễn phí của công ty cá cược Anh đối với tôi là tôi phải đoán xem chỉ số giá cổ phiếu của 100 công ty hàng đầu tại Anh, chỉ số FTSE sẽ ở mức bao nhiêu vào ngày 17 tháng hai.

Hợp đồng cá cược sẽ kết thúc vào ngày 17 tháng hai nhưng tôi có thể đơn phương kết thúc hợp đồng vào bất kỳ khi nào.

Họ đưa cho tôi hai mức giá FTSE để lựa chọn, một là mua FTSE với giá nhất định nếu tôi nghĩ rằng chỉ số này sẽ tăng.

Hai là bán FTSE nếu tôi cho rằng chỉ số của 100 công ty lớn nhất tại Anh tính theo giá trên thị trường chứng khoán sẽ giảm.

Dĩ nhiên nếu tôi mua, giá sẽ đắt hơn và bán thì giá sẽ rẻ hơn.

Nó cũng như chuyện qúy vị ra cửa hàng điện thoại di động để mua thì sẽ phải mua đắt, nhưng nếu qúy vị đến để bán thì cửa hàng sẽ chỉ mua của qúy vị với giá rẻ.

Sự chênh lệch giữa giá mua và giá bán này đã khiến cho trò cá cược mới ở Anh có tên cá chênh lệch.

Tôi nghe nói trò này thậm chí ở Mỹ còn đang bị cấm. Xem ra Anh có vẻ đúng là thiên đường cá cược.

Cuối cùng tôi quyết định mua FTSE vì tin rằng nó sẽ tăng thêm vài chục điểm vào ngày 17 tháng hai.

Công ty cá cược mời gọi tôi cho tôi được phép nhân số điểm mà chỉ số FTSE tăng với ba bảng để ra số tiền thắng cuộc, còn nếu thua họ sẽ chịu toàn bộ khoản lỗ.

Ngay sau khi tôi mua, chỉ số FTSE đã giảm chừng 70 điểm trong vòng một, hai ngày.

Tuy nhiên sau đó đã trở lại mức cũ và tăng thêm hơn 30 điểm. Tôi có thể quyết định dừng cá cược bất kỳ khi nào và FTSE tăng bao nhiêu điểm tôi sẽ được nhân ba.

Như vậy đáng lẽ tôi có thể lời hơn 100 bảng nhưng tôi nghĩ FTSE sẽ còn tăng dựa trên biểu đồ giá cả.

Và tôi vẫn tin là FTSE sẽ tiếp tục tăng trong tuần giao dịch từ 12-17 tháng hai nhưng nó đã giảm đi chút ít trong ngày thứ sáu vừa qua.

Rất may tôi đã gọi cho công ty cá cược và nói rằng nếu lợi nhuận của tôi giảm xuống tới 45 bảng thì tôi sẽ đóng khoản cá cược và đó là lý do tôi lời được 45 bảng.

Dĩ nhiên FTSE cũng có thể tăng trong ngày hôm đó thêm 50 điểm và khoản lời của tôi có thể đã là 250.

Kinh nghiệm khi xưa

Thực ra tôi quan tâm tới thị trường chứng khoán từ hồi những năm cuối thập niên 1990 khi sang Hoa Kỳ học.

Hồi đó tôi đã theo học một lớp đầu tư do một ông thầy người tàu dạy tại campus State College của Đại học Pennsylvania.

Thú thực tôi không hiểu nhiều lắm vì mọi thứ đều qúa mới.

Tuy nhiên sau đó tôi cũng đã đạt hạng A, hạng cao nhất của môn Corporate Finance, tức tài chính doanh nghiệp và nằm trong số ít học sinh được thầy giáo sẵn sàng viết giấy giới thiệu để sau này đi xin việc.

Nhưng khi đó mục đích của tôi chỉ là học để làm báo chí chuyên về lĩnh vực kinh doanh.

Dĩ nhiên tới Mỹ khi thị trường chứng khoán đang ở thời kỳ siêu thịnh vượng của những năm trước khi các công ty dot.com sụp đổ tôi cũng thử chơi chứng khoán ảo trên mạng.

Kết qủa là tôi cũng kiếm lời được 20.000 đô la tiền ảo, xếp hạng khá cao trong số những người chơi.

Đó cũng không phải là điều gì đáng kể vì hầu hết các công ty đều tăng giá trong một thị trường bong bóng lúc bấy giờ.

Đầu tư chứng khoán

Mấy ngày gần đây một số bạn bè tôi ở Việt Nam có kể về chuyện tăng gấp ba gấp bồn lần tiền họ đầu tư vào một số công ty có mặt trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Điển hình là công ty Vinamilk. Nhưng đầu tư chứng khoán bao giờ cũng có rủi ro.

Vinamilk rõ ràng là một công ty kinh doanh thành công và các qũy đầu tư nước ngoài ở Việt Nam có lẽ cũng đã xem xét kỹ sổ sách của họ và tin rằng không có điều gì đáng lo ngại.

Mặt khác, hồi cuối năm ngoái Vinamilk cũng đã bị cáo buộc đưa lót cho chính phủ Saddam Hussein hàng chục triệu đô la để đổi lấy các hợp đồng trong chương trình đổi dầu lấy lương thực của Liên Hiệp Quốc.

Dĩ nhiên đây chỉ là cáo buộc nhưng nếu thực sự Vinamilk bị rầy rà vì vụ này trong thời gian tới đây, một điều có lẽ khó xảy ra, thì những người đầu tư vào Vinamilk sẽ bị ảnh hưởng đáng kể.

Hoặc nhiều khi cũng có những vụ tai bay vạ gió như đối với công ty sữa Arla của Đan Mạch.

Mỗi năm họ bán một lượng sản phẩm sữa hàng trăm triệu đô la vào Trung Đông nhưng sau vụ một tờ báo Đan Mạch đăng biếm họa đả kích Tiên tri Mohamed, doanh số của họ tại Trung Đông đã giảm gần tới số không.

Bản thân tôi cũng đã có kinh nghiệm thua lỗ vô tình khi đầu tư chứng khoán.

Cách đây vài năm công ty điện thoại Orange của Pháp bán cổ phiếu của họ lần đầu tiên trên thị trường chứng khoán.

Tôi quyết định mua vì điện thoại di động khi đó là mốt tân thời và Orange là công ty có chiến lược kinh doanh tốt.

Tuy nhiên tình hình kinh tế nói chung đã xấu đi sau khi cổ phiếu của Orange xuất hiện trên thị trường.

Cộng thêm với các khoản đầu tư qúa nhiều của họ để mua giấy phép kinh doanh điện thoại di động thế hệ 3 mà cho tới giờ vẫn còn mới mẻ, cổ phiếu của Orange đã giảm giá, mặc dù không nhiều.

Tôi đã quyết định bán.

Nhưng chỉ ít lâu sau khi tôi bán, công ty France Telecom, công ty mẹ của Orange đã quyết định mua lại hết cổ phiếu có trên thị trường chứng khoán với giá cao hơn giá tôi bán tới gần hai bảng một cổ phiếu.

Đó là những rủi ro của các nhà đầu tư.

Lợi nhuận miễn thuế

Trở lại với chuyện cá chênh lệch, phải thú thực rằng đây chỉ đơn giản là cá cược và người ta cũng nói rằng các khách hàng chỉ nên cá cược với những khoản tiền họ có thể mất mà vẫn ngủ ngon.

Có lẽ ngoại trừ những triệu phú tiền đô như cựu Tổng Giám đốc Bùi Tiến Dũng, tôi nghi ngờ chuyện có nhiều người có thể ngủ ngon khi mất tiền.

Tại Anh, những người tham gia cá cược tài chính cũng phải chứng minh được mình có hiểu biết tương đối về thị trường mới được phép tham gia.

Và mặc dù những người cá cược không phải đóng thuế từ khoản lãi của họ cho chính phủ, các công ty cá cược đều chịu mức thuế hàng chục phần trăm.

Chính phủ Anh nói rằng họ tôn trọng quyết định giải trí của những người lớn nhưng thực ra khoản thuế thu được của họ từ ngành cờ bạc cũng vào loại lớn nhất trên thế giới.

Nếu qúy vị muốn chia xẻ kinh nghiệm hay ý kiến về bài viết hay về lĩnh vực cá cược, xin gửi thư về [email protected]
------------------------------------------------------------------------------------------