Andrew Walker Phóng viên kinh tế của BBC

	Các lãnh đạo G8 sẽ bàn thảo về nhiều vấn đề

Lâu nay, các thượng đỉnh G8 thường bàn thảo về bất cứ vấn đề gì khiến các lãnh đạo quan tâm.

Nhưng năm nay, kinh tế lại quay trở lại nắm vai trò chủ đạo, mặc dù không phải với khía cạnh được người ta chào đón.

Đó là vì nếu cứ thử so sánh với cách đây một năm, tình hình là rất khác.

Nền kinh tế Mỹ lúc đó còn đang phát triển tốt. Lạm phát có vẻ hạ bớt và giá dầu thô là 70 dollar/thùng. Mức giá đó không hề rẻ, nhưng các nước nhập khẩu dầu có vẻ đối phó được.

Lúc đó, rất nhiều người chưa bao giờ nghe về khái niệm cho vay địa ốc tín dụng xấu.

Đa phần các nền kinh tế hiện vẫn đang tăng trưởng. Nhưng đối với rất nhiều nước, sự tăng trưởng này nay đã chậm lại. Một số nước còn lo ngại kinh tế của họ không tăng trưởng được trong một thời gian.

Cách đây vài tháng, người ta đã hy vọng thời điểm tồi tệ nhất của cuộc khủng hoảng tín dụng đã qua, và các ngân hàng đã tiết lộ mức độ thiệt hại họ phải chịu do những người vay tiền mua nhà không trả được nợ.

Có thể người ta đã đúng. Nhưng việc giá dầu và lương thực tăng mạnh đã gây ra một rủi ro kinh tế mới.

	Khủng hoảng cho vay địa ốc tín dụng xấu ở Mỹ tác động tới toàn cầu

Kế hoạch hành động

Như vậy, các lãnh đạo chính trị của khối G8 có thể làm được gì?

Công cụ chính để xử lý với tăng trưởng chậm và lạm phát là lãi suất. Tuy nhiên, chính sách về lãi suất lại thường nằm trong tay giới lãnh đạo các ngân hàng trung ương, chứ không phải lãnh đạo chính trị.

Các lãnh đạo G8 có thể tăng chi tiêu chính phủ hoặc cắt giảm thuế, như Tổng thống Bush đã làm. Tuy nhiên, khác với ông Bush, các lãnh đạo khác hiện đã phải chịu tình trạng tài chính công yếu kém, và ít có khả năng để hành động.

Họ có thể nói về chuyện đưa ra các quy định tốt hơn, phối hợp mạnh hơn giữa các nước. Và họ có thể bảo các ngân hàng phải cẩn thận hơn khi cho vay cũng như huy động vốn để xử lý với tình trạng tài chính hiện nay.

Xử lý năng lượng

Đối với giá nhiên liệu, các giải pháp xử lý cho thời gian trước mắt là khá hạn chế. Nếu lý do mà một số nước G8 đưa ra là đúng, rằng tình trạng tăng giá như hiện nay là do nguyên nhân đầu cơ, có khả năng bong bóng đầu cơ cuối cùng cũng sẽ vỡ, và giá dầu sẽ rẻ đi.

Tuy nhiên, nếu tình trạng tăng giá này là do cái gọi là những yếu tố cơ bản, tức là cung không đủ cầu, việc xử lý sẽ khó khăn hơn. Trong trường hợp này, người ta phải giảm nhu cầu thì giá mới giảm được.

Có một số dấu hiệu cho thấy điều này đã xảy ra, đặc biệt tại Mỹ, nơi người dân ngày càng quan tâm đến các loại xe tiết kiệm năng lượng.

	Giá dầu tăng cao kỷ lục, lên mức 146 dollar/thùng vào tuần trước

Tuy nhiên, điều quan trọng không kém là những gì xảy ra bên ngoài khối G8, tại các nước đang phát triển, nơi giới chức vẫn kiểm soát và trợ giá cho giá nhiên liệu.

Một số nước đã bắt đầu tăng mức giá nhiên liệu mà người tiêu dùng phải trả. Nếu rất nhiều nước khác cũng theo bước, có khả năng nó sẽ tác động đến nhu cầu và theo thời gian sẽ giảm mức giá dầu quốc tế.

Các chính phủ trong khối G8 đánh thuế nhiên liệu và nếu họ giảm mức thuế này thì sẽ giúp giảm bớt gánh nặng cho người dân. Tuy nhiên, làm như vậy, họ sẽ làm yếu đi tác dụng của việc giảm cầu.

Các nước G8 có thể kêu gọi thêm đầu tư từ các nước sản xuất dầu và có thêm nhiều nỗ lực để cho người dân bớt phụ thuộc vào dầu. Tuy nhiên, phải mất nhiều năm thì nỗ lực này mới có tác động đến giá cả.

Dự trữ

Về cuộc khủng hoảng lương thực, các tường thuật cho biết hội nghị thượng đỉnh G8 lần này sẽ thảo luận về một hệ thống dự trữ lương thực mới nhằm giảm đi rủi ro tăng giá trong tương lai.

	Giá lương thực, thực phẩm tăng làm kinh tế thế giới càng thêm khó khăn

Các lãnh đạo G8 chắc chắn sẽ bàn về các cuộc thương thảo đang diễn ra tại Tổ chức Thương mại Thế giới WTO nhằm giảm đi các rào cản đối với thương mại toàn cầu.

Người ta cũng sẽ đưa ra nỗ lực mới nhằm có một thỏa thuận khung vào cuối tháng này tại trụ sở WTO ở Geneva. Các cuộc thương thảo bắt đầu từ năm 2001 và đã nhiều lần bị đình trệ cũng như bỏ lỡ nhiều hạn chót.

Một chuyện hầu như đã trở thành một nghi lễ, là các lãnh đạo G8 chắc chắn sẽ tuyên bố nên có một thoả thuận của WTO. Tuy nhiên, chuyện này sẽ chỉ xảy ra nếu như khối G8 - trừ Nga vì nước này chưa phải là thành viên của WTO - và các nước khác phải đưa ra những nhượng bộ mà chưa nước nào sẵn lòng thực hiện cho đến nay.