BBCVietnamese.com

19 Tháng 9 2008 - Cập nhật 12h19 GMT

Tương lai Tư bản Chủ nghĩa

Thị trường chứng khoán chao đảo và các ngân hàng đầu tư sập tiệm.

Vậy hệ lụy đối với tương lai của chủ nghĩa tư bản là gì? Chúng ta có cần có cơ chế giám sát nhiều hơn hoặc ít hơn? Sự sát nhập của các ngân hàng có cứu nguy cho cuộc khủng hoảng?

Các kinh tế gia và các nhà phân tích bày tỏ quan điểm:

Noam Chomsky, triết gia, giáo sư ngôn ngữ và lý thuyết chính trị từ Massachusetts Institute of Technology (MIT)

Nhiệm vụ của các định chế tài chính là cân đong rủi ro để sinh lời mà không đếm xỉa tới hệ lụy từ sự mất mát của họ đối với nền kinh tế nói chung.

Sự can thiệp chưa từng có của Ngân hàng Trung ương Hoa Kỳ (Fed) có thể hiểu được nhưng một lần nữa nó lại cho thấy sự thật về cái phi dân chủ của các định chế tài chính tư bản.

Tức là dùng các biện pháp mạnh để kiềm chế rủi ro, đảm bảo lợi nhuận tư nhân trong khi công chúng là không được bày tỏ quan điểm.

Tất nhiên là không chỉ gói gọn trong thị trường tài chính. Nền kinh tế hiện đại nói chung dựa nhiều vào khu vực kinh tế tư nhân năng động vốn cũng đi con đường chung nếu xét về rủi ro, lợi tức và mất mát cũng như đưa ra các quyết định quan trọng đối với nền kinh tế và hệ thống chính trị.

Tony Benn, cựu dân biểu đảng Lao Động và Bộ trưởng nội các Anh

Đây là cuộc khủng hoảng toàn cầu và nghiêm trọng hơn cơn khủng hoảng hồi năm 1929.

Trong bối cảnh này, dân chúng sẽ lo sợ và khi họ sợ hãi thì họ có thể bị lạm dụng như Hitler từng làm hồi thập niên 1930 để nắm quyền.

Đã hết rồi kỷ nguyên người ta bảo chúng ta vay để tiêu mà không quan tâm tới chính phủ.

Nhiều người sẽ mất việc, nhà và những gì có xung quanh họ.

Họ sẽ nói là cần phải dành nhiều tiền cho chiến tranh ở Iraq và Afghanistan và do vậy không có đủ tiền để ứng phó.

Đây chính là sự thất bại của một cơ chế mà chúng ta dựa vào thị trường vào không đếm xỉa tới chính phủ. Và thị trường đã thể hiện sự thất bại.

Peter Jay, kinh tế gia, chuyên viên Ngân hàng Nhà nước Anh và từng là chủ biên kinh tế của BBC.

Khi tên tuổi của những ngân hàng lừng danh tại Wall Street hoen ố bởi sự ngạo mạn trong môi trường tài chính hiếu chiến nhất trong 80 năm qua thì chúng ta phải hỏi rằng "Tại sao phải ngạc nhiên? Trong chúng ta ai là các chuyên gia tài chính? Và vì sao không tiên liệu được hậu quả?"

Dr Jon Danielsson là thành viên Nhóm Thị trường Tài chính từ Trường Đại học Kinh tế và Khoa học Chính trị London (LSE).

Cái giá phải trả để phòng khủng hoảng có thể xem như cả một nền kinh tế như Cuba hoặc Bắc Hàn.

Một số ngân hàng được sự hậu thuẫn toàn diện của chính phủ khi họ ở vào thế khủng khoảng, tuy nhiên phản ứng lại cuộc khủng hoảng mới thực sự đáng chú ý.

Cho tới nay có thể xem hệ thống tài chính qua được phép thử.

Chúng ta sẽ thoát khỏi cơn khủng hoảng và các ngân hàng cần học được bài học rằng họ không nên tạo và thể hiện tài sản của họ bằng những cái mà chính họ và chẳng ai có thể hiểu nổi.