23 Tháng 10 2008 - Cập nhật 17h57 GMT

Jorn Madslien
Phóng viên thương mại của BBC

Dịp để kỹ nghệ xe hơi thay máu?

Kỹ nghệ xe hơi - thường được xem là đồng hồ đo kinh tế thế giới - đang có nguy cơ lún sâu vào suy thoái với nhu cầu tiêu thụ lẫn lợi nhuận đều đi xuống.

Hậu quả là các xưởng đóng cửa, dây chuyền sản xuất cắt giảm, công nhân mất việc và cổ phiếu các hãng xe sụt giảm.

"Chúng tôi không ngờ thị trường đi xuống nhanh như vậy,'' Trưởng bộ phận thị trường ở Âu Châu của Toyota Motor, Thierry Dombreval nói.

Tuy vậy giám đốc các hãng xe nói với BBC họ nghĩ rằng qua cơn suy thoái này kỹ nghệ xe hơi sẽ mạnh hơn bao giờ hết.

"Nói theo thuật ngữ lái xe, khi đến một khúc quanh ta không nhìn vào khúc quanh mà ta phải nhìn vị trí chiếc xe sẽ chạy đến sau đó,'' Chủ tịch phụ trách thị trường của BMW, Ian Robertson giải thích.

'Cái đau trước mắt'

Nhưng trước mắt phải chuẩn bị cho năm 2009 mà dự kiến còn xấu hơn năm nay.

"Khách hàng lệ thuộc vào khả năng tài chính của họ nên khủng hoảng sẽ tác động đến mọi thị trường,'' Chủ tịch và Giám đốc điều hành của Ford ở Âu Châu, John Fleming nói.

Ba hãng lớn ở Detroit, Hoa Kỳ - General Motors (GM), Ford và Chrysler - mới đây nhận được $25 tỉ USD trợ giúp của chính phủ và có thể còn phải xin thêm.

Các nhà làm xe ở Âu Châu cũng đang tính cầu viện chính phủ của họ.

'Trời lại sáng'

Nhưng các giám đốc trong kỹ nghệ xe hơi tin rằng 'sau cơn mưa trời lại sáng', họ nhìn thấy không chỉ ánh sáng cuối đường hầm mà còn có thể là vàng khối.

Chủ tịch Bentley Motors, Franz-Josef Paefgen, nói ông ''rất lạc quan'' mặc dù kể từ mùa Xuân lượng bán ra của loại xe hạng sang này giảm khoảng 1/3.

"Mặc dù chúng tôi đang ở trong thời điểm khó khăn, thị trường đi xuống, nhưng chúng tôi đã chuẩn bị tinh thần.''

Ông Paefgen giải thích dù không bán được nhưng Bentley sản xuất nhiều xe hơn là cách đây 5 năm.

Số xe Bentley bán ra tăng từ khoảng 1.000 chiếc/năm lên khoảng 10.000 chiếc trong giai đoạn 2003-2007.

Ông Paefgen tin tưởng, ''Chúng tôi sẽ bán được trở lại. Chúng tôi tiếp tục đầu tư vào sản phẩm mới. Chúng tôi đang bỏ tiền ra nhiều nhất kể từ khi Volkswagen mua Bentley cách đây 10 năm."

Jim Wright, Phó Chủ tịch xe hạng sang Infiniti của Nissan vốn vừa vào thị trường Âu Châu cũng nhìn đường dài.

Ông Wright tin rằng một khi kinh tế hồi phục người ta sẽ tiêu thụ xe nhiều trở lại.

Thị trường Mỹ

Các kinh tế gia và chuyên gia trong ngành tin rằng giá dầu xuống sẽ giúp cho kỹ nghệ xe hồi phục.

Giá dầu sẽ ở vào khoảng $60/thùng trong năm 2009 và đến cuối năm xuống còn $50, theo tiên đoán của các chuyên gia ở Deutsche Bank.

Nhờ vậy kỹ nghệ xe hơi ở Mỹ có thể nhẹ gánh một tí bởi vì giá nhiên liệu rẻ sẽ làm chậm lại tiến trình chuyển sang xe nhỏ ít hao xăng hơn.

Trong ngắn hạn các hãng như GM, Chrysler và Ford có thời gian để bán đi thế hệ xe ngốn nhiều xăng, cũng như thời gian thay đổi chiến lược sản xuất.

Tân Tổng Giám đốc Điều hành của Rolls-Royce Motor Cars, Tom Purves, người trông coi chi nhánh của BMW ở Bắc Mỹ trong gần 10 năm qua, tin rằng thị trường xe ở Mỹ sẽ nhanh chóng hồi phục.

"Thị trường Mỹ là thị trường có phản ứng nhất thời. Nó lên hay xuống nhanh hơn và khách hàng phản ứng ngay tức khắc vì thị trường được tổ chức và vận hành tốt.''

Nhu cầu tăng nhanh

Mitsuo Kinoshita, Phó Chủ tịch của Toyota Motor Corporation, cũng tin tưởng rằng nhu cầu sẽ lên trở lại trong trung và dài hạn.

"Mọi người trên thế giới cần xe để di chuyển và tình trạng xấu của tài chính thế giới hiện nay không làm thay đổi thực tế đó," ông nói.

Dieter Zetsche, Chủ tịch ban quản lý của Daimler và Mercedes Cars, đồng ý.

"Có nhiều khảo cứu cho thấy phải mất 120 năm để phân phối 800 triệu chiếc ra trên thế giới nhưng chỉ cần thêm có 30 năm để tăng gấp đôi con số này.''

"Nếu đúng vậy thì giai đoạn tốt nhất đang chờ trước mặt chúng tôi,'' ông Zetsche nói.

Even Fritz Henderson, Giám đốc Vận hành của công ty đang thua lỗ GM, tỏ ra lạc quan, "Chúng tôi vẫn nghĩ viễn ảnh lâu dài là rất hấp dẫn.''

Ông Robertson nói thị trường xe hơi rất bền bỉ: "Sự thay đổi xảy ra nhanh không ngờ - con đường độc đạo ai cũng muốn nhanh chóng nhảy vào nay đang đi xuống.''

''Nhưng chúng tôi phải nhắc nhở nhau rằng chiều ngược lại cũng có thể xảy ra nhanh không kém.''

Thị trường mới

Vì vậy các chuyên gia tiên đoán kỹ nghệ xe hơi trên thế giới, về lâu về dài, còn phát triển nhiều nhưng không trong một trật tự thường thấy lâu nay.

Trong tương lai xe bán chạy nhất không phải ở Âu Châu hay Hoa Kỳ mà là tại các thị trường đang lên như Trung Đông, Trung Quốc và Ấn Độ.

"Nguyên tắc của chúng tôi là làm ra xe ở nơi nào có nhu cầu và nhu cầu chính bây giờ là tại các thị trường đang lên,'' ông Kinoshita của Toyota nói.

Như vậy tuy 'vàng khối ở cuối đường hầm' nhưng không dành cho các nhà sản xuất và phân phối ở Hoa Kỳ hay Âu Châu, là hai nơi đang làm ra nhiều xe hơi nhất hiện nay.

Nguy cơ đóng cửa và công nhân mất việc tại hai nơi đó là rất thật và có thể kéo dài vĩnh viễn.

Nhưng ông Zetsche của Daimler và Mercedes Cars nói, ''Dù nhiều công ty phải sát nhập, thậm chí biến mất luôn, họ sẽ được thay thế bởi các nhà làm xe ở Trung Quốc và Ấn Độ.''