19 Tháng 11 2008 - Cập nhật 11h16 GMT

Tiết tê giác và hình ảnh Việt Nam

Các cáo buộc của Nam Phi rằng nhân viên ngoại giao Việt Nam dính vào đường dây buôn lậu sừng tê giác không chỉ là câu chuyện pháp luật.

Truyền thông nước này còn đề cập đến một góc độ khác là thói ăn uống của người Việt.

Họ có vẻ không hiểu rằng với không ít người Việt Nam, tê giác là một thứ ‘đặc sản’.

Rusty Hustler, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Tê giác và Voi ở Cộng hòa Nam Phi được trích lời nói:

"Họ đòi hỏi những bộ phận của tê giác mà chúng tôi chưa bao giờ thấy những người khác đòi. Họ lấy dương vật, tinh hoàn, gan, thận, tim, phổi và cả bốn lít tiết để chế biến rồi ăn."

Nói về những vụ săn tê giác hợp pháp ở Nam Phi, ông tỏ ý ngạc nhiên rằng người đi săn Đông Á, như nhóm người Việt Nam trong hình chụp được, “quan tâm nhiều đến việc lấy sừng và lục phủ ngũ tạng của con vật hơn là đi săn”.

Hành vi của những vị khách đến Nam Phi để ‘ăn gan tê giác’ đã ảnh hưởng đến hình ảnh người Việt nói chung.

Ta có thể phản bác rằng các dân tộc khác cũng có những thói quen ăn uống kỳ quái hay dị hợm.

Không chỉ ở Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ mà người Pháp chẳng hạn ăn cả ốc sên, người Ba Lan ăn tiết vịt, người Bắc Âu ăn cá sống v.v.

Việt Nam cũng hoàn toàn có thể nói rằng tê giác không phải là món ăn thường có ở Việt Nam và những người đi săn kiểu du lịch kia chỉ là thiểu số.

Ăn gì bổ nấy?

Nhưng điều khó phủ nhận là niềm tin 'ăn gì bổ nấy' qua thực đã là một phần của văn hóa ẩm thực người Việt và cả một số nước châu Á.

Những du khách Phương Tây có đầu óc ‘phiêu lưu’ khi sang các nước châu Á đều muốn thử xem các món ăn lạ thế nào.

Nghệ sĩ hài Paul Merton của Anh trong loạt phim về Trung Quốc đã ăn thử món "cẩu pín rán tẩm ớt", khiến khán giả lè lưỡi thán phục.

Phương Tây đã đi qua giai đoạn đó và người ta dạy cho trẻ em tình yêu thú vật và thái độ tôn trọng thế giới tự nhiên.

Ngày xưa, từ Đông sang Tây, người ta đều tin vào sức mạnh thần bí hay chất bổ đặc biệt từ thịt và tiết của các động vật hoang dã.

Nhưng việc dùng hình ảnh hay da, lông, móng của chim thú để tăng sức mạnh cho mình theo tín ngưỡng totem nay đã thành các biểu tượng và chỉ biểu tượng mà thôi.

Quốc huy nhiều nước hay vật tổ của nhiều thành phố Âu Mỹ vẫn có hình gấu, đại bàng, sư tử hay ngựa.

Tuy thế, người ta không còn đem các con vật đó ra đánh chén mỗi khi có dịp.

Đây chính là dấu hiệu của sự vươn lên trong văn hóa, vượt khỏi hành động thực tế là nấu cháo gấu hay nhậu gan tê giác.

Tất nhiên, trong thời toàn cầu hóa, ai cũng có quyền tin rằng mình là đúng và sẽ các lý lẽ như ‘bản sắc văn hóa’ để biện hộ.

Nhưng ngược lại, người ta cũng có quyền duy trì các định kiến về chúng ta.

Trong vụ ‘ngoại giao tê giác’ này, Việt Nam đã thua một bàn trông thấy.

---

Quang
Ai là những người Việt có tiền qua tới Châu Phi săn tê giác để lấy sừng, ăn lòng? Họ không ai khác hơn là những cán bộ giàu có nhờ tham nhũng, những doanh nhân nhờ thế lực chính trị mà ăn nên làm ra.

Trong khi đại đa số người dân còn chật vật kiếm cơm từng bữa thì họ tiêu xài xa hoa, phung phí. Ai là người làm xấu hình ảnh của nước Việt, của dân Việt? Thế mà khi có người nói cảm thấy nhục khi cầm hộ chiếu VN, họ đòi bỏ tù.

Người trung thực
Ăn gì bổ nấy bắt nguồn từ quan niệm của người Tàu! (Cũng Tàu nữa!) Chẳng cần học hành, chẳng cần luận cứ khoa học, các ông thầy thuốc Đông Y cứ phán thuốc chữa bệnh mà nghe qua "ai cũng có thể làm thầy thuốc được".

Thấy con tê giác tướng tá "bặm trợn" với cái sừng quái dị lù lù trên đầu, "thầy" nghĩ rằng sừng này trị bá bệnh-kể cả ung thư! Hiệu nghiệm đâu không thấy, chỉ thấy ai bị ung thư mà không chữa trị theo Tây Y đúng cách thì sẽ "die" là cái chắc. Thấy hổ (cọp) là con vật hung tợn mạnh mẽ, thầy nghĩ ngay tất cả bộ phận trên người hổ đều là "siêu hạng"-từ đó mới có "cao hổ cốt, pín cọp...".

Gấu là con vật có bàn tay mạnh vô song, thầy nghĩ ngay "tay gấu" sẽ giúp con người thêm sức mạnh. Đau bao tử? Hãy ăn ngay một bao tử "nhím", thầy phán, sẽ hết bệnh ngay?

Một kinh nghiệm "đau thương" cho bản thân: tôi bị đau lưng kinh niên, thầy phán "đau thận", mà thận thì liên quan đến bàng quan lọc nước tiểu, thế là phán tôi phải mua hơn chục "bọng đái heo" về mà nấu ăn-đặc biệt là phải còn "dính nước tiểu heo" thì trị bệnh mới có kết quả?

Tôi "gần ná thở" khi ăn "món đó" trong hơn một tuần lễ và kết quả "rất đáng nhớ":...vào bệnh viện cho bác sĩ Tây Y chữa "gai cột sống"! Tôi thật sự sợ "ăn gì bổ nấy" lắm rồi!