Nguyễn Giang Tường thuật từ buổi nói chuyện ở trường SOAS

	Anwar Ibrahim từng là bộ trưởng tài chính và phó thủ tướng của Malaysia

Từng là một trong những gương mặt chính trị nổi bật trong vùng Đông Nam Á hồi giữa thập niên 90, nay ông sống tại Malaysia và Hoa Kỳ nhưng bị cấm hoạt động chính trị ở chính Malaysia cho tới 2008.

Hôm 29-3, trong một buổi thuyết trình tại Đại học Phương Đông và Châu Phi (SOAS) ở Luân Đôn, ông nói vùng̣ Đông Nam Á đang ở giữa ngã ba đường.

Theo Anwar Ibrahim, các nhà lãnh đạo ASEAN hiện nay cần tránh xa xu hướng dân tộc chủ nghĩa, xu hướng bài ngoại.

Ông nói ASEAN đang gặp thách thức lớn từ Trung Quốc và Ấn Độ, muốn vậy, các lãnh đạo ASEAN phải vươn ra, mời các nước Úc, New Zealand, Mỹ, Nhật v.v. cùng tham gia các vấn đề vùng. Nếu không sẽ tự cô lập mình, tự làm mình thiệt thòi.

Nói đến thái độ bài Mỹ của một số người Hồi Giáo trong vùng, ông Anwar Ibrahim cho rằng bản thân ông cũng chống chiến tranh Iraq, nhưng khuyên người dân Đông Nam Á không vì thế mà sa vào tâm lý bài Mỹ mọi nơi, mọi chỗ.

Tiểu sử Anwar Ibrahim 1993: Là Phó thủ tướng, và vẫn giữ chức Bộ trưởng tài chính 1998: Newsweek chọn là người châu Á của năm 1998: Bị trục xuất khỏi đảng UMNO 2004: Ra tù Hiện thỉnh giảng ở đại học Georgetown

Ông nhấn mạnh cần phê phán Hoa Kỳ "nếu bạn có quan điểm phê phán nhưng đừng vì một vài chính sách của Mỹ mà xoay ra chống Mỹ chung chung, sẽ chỉ có hại".

Dù gần 60 tuổi, ông Anwar Ibrahim trông vẫn còn mạnh khoẻ, sáng suốt, nói năng rất đáng thuyết phục, có lúc hóm hỉnh, khiến cử tọa cười vang lên.

Trông ông không có vẻ đã ngồi tù cấm cố sáu năm, có lúc như ông nói là bị đánh gần chết.

Ông nói rất thẳng thắn về chính mình, rằng cuộc đời của ông, có lúc đã làm quyền thủ tướng, dự tiệc với các vua chúa, các nguyên thủ quốc gia, nhưng có lúc trong tù bị người ta hất cơm vào mặt như một con chó.

Tuy thế có vẻ như ông vẫn lạc quan, vẫn muốn đấu tranh cho Malaysia và vùng Đông Nam Á.

Phong cách diễn thuyết

Dù nói tiếng Anh với giọng Malaysia, có lúc khá khó nghe, nhưng ông tỏ ra là người đã ở trình độ giảng bài và đối đáp khá cao, trước loại cử tọa "hỏi khó" gồm các sinh viên và giáo sư.

Được biết Anwar Ibrahim đang là giáo sư thỉnh giảng tại Trung tâm nghiên cứu Hồi giáo - Thiên Chúa giáo của đại học Georgetown.

	Ông Anwar Ibrahim bắt tay sinh viên Malaysia, có người nói họ bị Sứ quán cấm không cho đến nghe thuyết trình

Những chi tiết như vậy cho thấy một chính trị gia Đông Nam Á như ông Anwar Ibrahim, dù là đang cầm quyền hay đối lập thì họ cũng đi trước nhiều nhà lãnh đạo Việt Nam, ít nhất là về khả năng diễn thuyết bằng ngoại ngữ và trước cử tọa Phương Tây.

Cách đối đáp như của ông Anwar Ibrahim rất hiệu quả nhiều khi nhờ những câu nói đùa, chứ không cần phải lý luận "đao to búa lớn".

Chẳng hạn như khi có một nhà nghiên cứu người Anh là nữ hỏi ông nghĩ sao về luật mới ở Malaysia cho phép đàn ông Hồi Giáo dễ hưởng quyền đa thê hơn trước, ông trả lời: "Chắc chắn là vợ tôi không thích luật đó", khiến mọi người cùng cười.

Theo kinh nghiệm tiếp xúc của tôi thì các lãnh đạo Việt Nam chưa có được khả năng này. Phía đối lập lại đảng cầm quyền hình như cũng chưa có ai nói thạo tiếng Anh và diễn thuyết có duyên như ông Anwar Ibrahim.

Riêng về bài thuyết trình của ông ta, người viết ghi nhận được một bài học có thể đúng cho Việt Nam.

Đó là tăng trưởng kinh tế liên tục gây ấn tượng nhiều năm không có nghĩa là không có các vấn đề tiềm tàng, từ khủng hoảng tài chính cho đến rối loạn xã hội, nếu không làm tốt việc lãnh đạo đúng hướng và có cơ chế quản trị trong sạch, công bằng.