Họp mặt liên tôn Việt Nam ở Strasbourg
Nửa cuối tháng Ba, tại thành phố được xem là thủ đô châu Âu là Strasbourg, các cộng đồng tôn giáo phương Đông mà đa số là Việt Nam đã tổ chức buổi họp mặt và cử hành nghi lễ tôn giáo chung với nhau.
Trong phòng họp chính, những người Việt chiếm đa số trong 300 khách dự có cơ hội gặp gỡ, lắng nghe, và đặc biệt là quan sát và cùng tham dự nghi lễ tôn giáo của các tôn giáo khác nhau - từ xa lạ như những câu kinh Ấn giáo, hay Phật giáo Nam Tông, cho đến gần gũi như là Phật giáo Bắc Tông, Cao Đài, Hòa Hảo, và Tin Lành cùng Thiên Chúa Giáo La Mã, tức là các cộng đồng tôn giáo chính của người Việt ở Strasbourg, hay mở rộng ra là trên đất Pháp và Đức.
Giáo sư Nguyễn Đăng Trúc từ ban tổ chức cho biết: - "Mục tiêu mà ủy ban đối thoại liên tôn đã chuẩn bị trong 3 năm là tạo điều kiện cho người Việt, người gốc Đông Phương ở vùng Alsace gặp nhau."
"Hôm nay qui tụ hầu hết các cộng đồng sắc tộc như Ấn Độ, Tích Lan, Lào và Tây Tạng, cũng như các tôn giáo, và cái đó đối với mục tiêu mà chúng tôi đề ra là sự thành công" - ông Trúc nói.
 |  Đức ông Joseph Doré có cùng quan điểm với hòa thượng Thích Minh Tâm |
Trong khuôn viên trung tâm văn hóa Saint Thomas, tức là nơi mà Giáo hoàng Gioan Phao-lồ đệ nhị từng nghỉ ngơi khi đến Strasbourg, người ta nghe thấy tiếng cầu kinh của Phật giáo Việt Nam từ phái đoàn của hòa thượng Thích Minh Tâm, chủ tịch Âu châu của giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất.
"Lý do của buổi hôm nay là muốn các tôn giáo gần gũi, hiểu biết, cùng làm việc, tránh mâu thuẫn" - Hòa thượng Thích Minh Tâm nói.
Thế nhưng vấn đề đặt ra là những cuộc họp mặt tôn giáo có các tổ chức tôn giáo của người Việt di tản tham gia dễ dẫn đến mâu thuẫn giữa các cộng đồng tôn giáo và chính quyền Việt Nam.
"Thực ra chỗ nào cũng có mâu thuẫn, nhưng cũng có điểm chung, là tôn giáo lấy lòng thương làm chung, đem lại hạnh phúc cho con người" - Hòa thượng Thích Minh Tâm không trả lời trực tiếp vào câu hỏi.
Dù vậy, điểm nổi bật trong cuộc họp mặt này là không có những nghi thức chính trị thường gặp trong các cộng đồng người Việt tị nạn, mà tập trung nhiều vào góc độ tôn giáo và văn hóa cộng đồng.
Tuy nhiên, vấn đề tự do tôn giáo vẫn giữ vai trò rất quan trọng trong những nội dung trao đổi.
|  Các phái đoàn tôn giáo cùng cầu nguyện |
Đức ông Joseph Doré là chủ nhà của cuộc họp trong vị trí Tổng giáo mục giáo phận Strasbourg có cùng một quan điểm với hòa thượng Thích Minh Tâm:
"Giáo hội Thiên chúa giáo La Mã hoàn toàn tôn trọng quyền tự do của con người. Có quan điểm cho rằng khác biệt tôn giáo gây ra xung đột và chiến tranh, nhưng với tôi tôn giáo không phải là nguồn gốc của xung đột trên thế giới, mà chính là khái niệm và hiểu biết về tôn giáo gây ra. Tôi không thấy có tôn giáo nào kêu gọi giáo dân chống lại người khác cả."
Nhưng tập hợp tôn giáo có thể tạo ra mâu thuẫn với chính quyền Việt Nam ?
"Chúng tôi không chống lại cá nhân, đất nước hay chính phủ, mà quan trọng là mỗi cá nhân tự nghĩ xem sẽ làm gì, nghĩ gì, thực hành và tư duy theo hướng nào và các chính phủ trên thế giới phải tôn trọng quyền tự do của công dân và dân tộc. Trách nhiệm của tôn giáo là đòi hỏi quyền tự do tồn tại của con người." - Đức ông Joseph Doré trả lời.
Nhưng có những quan điểm nói rằng các linh mục Pháp đã dẫn quân Pháp vào xâm lược Việt Nam. Bây giờ thì lại có một cuộc họp mặt tôn giáo được tổ chức ngay cạnh tòa án nhân quyền và quốc hội châu Âu.
"Trong quá khứ có thể có những người theo đạo Thiên Chúa không tôn trọng tập quán của các cộng đồng khác, hay quyền tự do của người khác. Nhưng nội dung nghị quyết Vatican 2 nhấn mạnh rằng tự do tôn giáo là giá trị phải được nhà thờ tôn trọng và chúng tôi muốn tuân theo xu thế này." Tổng giám mục giáo phận Strasbourg nói rõ quan điểm.
Vậy câu hỏi được đặt ra với giáo sư Nguyễn Đăng Trúc từ ban tổ chức là vậy thì có phải ông đang làm diễn tiến hòa bình hay không ?
"Diễn tiến hòa bình là một ngôn ngữ của nhà nước Việt Nam nói đến đường lối dân chủ hóa mà phương Tây mong đợi nước Việt Nam chuyển biến. Cũng giống như anh nói đến dân chủ thì nước Việt Nam của đảng cộng sản bao giờ cũng mang tên dân chủ, nhưng mà dân chủ đó có đồng nghĩa với người Pháp hiểu, người Mỹ hiểu, trên thế giới hiểu không?" - Ông Nguyễn Đăng Trúc trả lời.
"Cái chữ hòa bình ở đây cũng vậy, chúng tôi lấy lại cái hứng khởi của các tôn giáo, chứ không phải hòa bình do ai định nghĩa hết. Hòa bình đó không phải người cộng sản định nghĩa hay là Mỹ hay ai định nghĩa cả mà chúng tôi nói tới đây là hòa bình thật từ tâm anh nơi đời xưa, từ vua Hồng Bàng, vua Hùng Vương cho đến đời cha mẹ tôi." - Ông Trúc giải thích
"Một cách bình thường ở trong gia đình người ta cũng nói chữ Hòa Bình. Tui không cần có chính phủ chi định nghĩa hòa bình hết, và hòa bình đó chúng tôi tìm kiếm chứ không phải do một chế độ chính trị nào định nghĩa." - Ông nhấn mạnh.
|  Thông điệp của thế hệ già hầu như không đến được với thế hệ trẻ |
Buổi họp mặt tạo đỉnh cao là giờ cầu nguyện chung của các tôn giáo, và kết thúc bằng những tiết mục văn nghệ do nhiều cộng đồng khác nhau cùng đóng góp.
Tuy nhiên, nhìn lại độ tuổi của khán giả người Việt ngồi xem, có thể thấy là thông điệp của thế hệ già đã sống qua biến cố 1975 hầu như không được thế hệ trẻ tiếp nhận, khi bản thân họ nói tiếng Việt không nhiều, không biết nhiều về văn hóa Việt Nam và càng không hiểu nhiều về những vấn đề chính trị xã hội hiện tại của Việt Nam.