 | | | | | | | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tư nhân tham gia xuất bản đến đâu? | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Theo nhiều người am hiểu tình hình làm sách, khoảng 80% số sách lưu hành ở Việt Nam là do tư nhân thực hiện. Dù luật pháp ở Việt Nam không có xuất bản tư nhân, nhưng thực tế trong hơn mười năm qua, nhiều nhà xuất bản nhà nước đã bán giấy phép cho tư nhân – những người được gán biệt danh là ‘đầu nậu’ – để họ làm hầu hết mọi khâu xuất bản. Bộ Văn hóa Việt Nam đã đưa ra dự thảo luật xuất bản, lần đầu tiên đề xuất cho phép tư nhân được liên doanh với các NXB trong việc tổ chức bản thảo sách. Ông Nguyễn Kiểm, cục phó cục xuất bản của Bộ Văn hóa Việt Nam, nói về hai phương án được đề cập lần này: "Phương án Một cho tư nhân tham gia vào hai công đoạn của quá trình xuất bản: góp vốn đầu tư cho việc in và phát hành xuất bản phẩm. Theo đó, tư nhân không được tổ chức bản thảo. Chỉ sau khi NXB có tác phẩm thì họ được đem đi in và phát hành." "Trong phương án Hai, tư nhân được tham gia cả ba công đoạn xuất bản - in - phát hành. Nghĩa là họ được tham gia tổ chức bản thảo, mời tác giả, đưa sách cho NXB biên tập. NXB đọc duyệt lần cuối rồi sau đó đưa in, phát hành." Phản ứng
Bà Quách Thu Nguyệt, giám đốc nhà xuất bản Trẻ ở TP. HCM, bày tỏ sự hoan nghênh dự thảo: "Trên thực tế, tư nhân tham gia cả ba công đoạn, mặc dù theo luật cũ 1993 thì mới chỉ thừa nhận hai khâu. Lợi nhuận thì họ thu được trong quá trình xuất bản. Nhưng khi xảy ra sự cố, chỉ có NXB đứng mũi chịu sào. Tôi cho rằng sự thay đổi sẽ nâng thêm trách nhiệm các giám đốc, biên tập NXB, và cũng làm cho tình hình dễ chịu hơn." TP. HCM là nơi mà hoạt động xuất bản diễn ra rất nhộn nhịp. Đài BBC cũng tìm gặp một số người làm sách tư nhân tại đây. Ông Võ Thành Tân, chủ nhà sách Thành Nghĩa, nói đây là một bước cởi mở của nhà nước: "Nó tạo điều kiện để mình đóng góp cho phát triển văn hóa. Nói chung vậy là cởi mở hơn trước rất nhiều." Ông Vũ Đình Hòa, giám đốc nhà sách Minh Trí, nói: "Dự thảo cũng giúp thoáng hơn, dễ dàng hơn. Trước đây thỉnh thoảng cũng có một số công ty, tác giả đăng ký với NXB để làm sách, nhưng về phía nhà nước, thì điều đó chưa được chấp nhận. Việc bây giờ chỉ khác ở chỗ được thừa nhận và chưa được thừa nhận." Khi được hỏi họ có hi vọng mở NXB tư nhân hay không, hai người đều nói không biết khi nào. "Khi nào nhà nước mở thì mình hay lúc ấy thôi," Ông Vũ Đình Hòa nói. NXB Tư nhân? Nhà văn Hoàng Quốc Hải, chuyên viết truyện lịch sử và đang sống ở Hà Nội, nói: "Tôi nghĩ đây là bước quá độ. Rồi cũng sẽ có NXB hoặc báo chí tư nhân. Tất nhiên chưa phải bây giờ, nhưng trong tương lai gần, tôi nghĩ cũng sẽ xuất hiện." Chia sẻ ý kiến này là nhà văn Nguyên Ngọc, người đã viết một bài báo ủng hộ ý tưởng thành lập nhà xuất bản tư nhân:
"Bây giờ nếu thông qua dự thảo với nội dung mà tôi được đọc trên báo chí, tôi thấy nó không cải tiến được tình hình. Chỉ là nhà nước hợp pháp hóa việc bán giấy phép thì có ích gì. Biện pháp ấy dở dang." "Theo tôi, tốt nhất là công nhận NXB tư nhân vì khi có thương hiệu thì họ buộc phải bảo vệ uy tín của mình. Lập NXB tư nhân và quản lý việc xuất bản bằng pháp luật, theo tôi, đó là biện pháp tốt nhất." Ông Nguyễn Kiểm, cục phó cục xuất bản Việt Nam, nói nếu dự thảo trở thành luật, 'tuổi thọ' của nó cũng sẽ dài, ít nhất là mười năm:
"Nếu có thay đổi sớm, chắc sẽ chỉ trong một số chi tiết nhỏ. Về câu hỏi vì sao không cho lập NXB tư nhân, tôi nghĩ nếu áp dụng phương án Hai, thì việc áp dụng xã hội hóa hoạt động xuất bản đã được mở rộng. Những người có khả năng làm sách thì họ vẫn được tham gia, nên không có gì phải điều chỉnh lớn." Tại kỳ họp Quốc hội đang diễn ra, dự thảo luật xuất bản có sửa đổi sẽ được đem ra để các đại biểu cho ý kiến. Sau đó Bộ văn hóa sẽ sửa đổi lần cuối và đem ra cho Quốc hội thông qua tại kỳ họp tiếp theo, diễn ra vào cuối năm nay. |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gửi trang này cho bè bạn
Bản để in ra
Tôi cho rằng sự thay đổi sẽ nâng thêm trách nhiệm các giám đốc, biên tập NXB, và cũng làm cho tình hình dễ chịu hơn.
