Quil Lawrence Phóng viên BBC ở Fallujah

Áp giáp và mũ sắt luôn dính chặt vào người

Người đàn ông gây ấn tượng nhất cho tôi trong chuyến đi này là vị chỉ huy đơn vị, một sĩ quan quân dự bị.

Đại úy Davis

Ông ta không muốn cho tôi sử dụng tên thật cho nên tôi sẽ gọi ông ta bằng cái tên Davis.

Đại úy Davis kiểm soát một đường tiếp liệu cho cánh tây của mặt trận Fallujah.

Tôi hi vọng sẽ theo đoàn xe này ra khỏi thành phố, nhưng nhiều ngày qua vẫn phải nằm kẹt lại ở đây.

Phe nổi dậy có vẻ như là sở hữu một nguồn vô tận các loại mìn đặt dọc theo các tuyến đường.

Một quả mìn bẫy đặt trên xa lộ đã giết chết 2 người, chiếc humvee của họ không phải là loại có bọc thép, vốn đang là thứ hàng khan hiếm ở Iraq.

Đại úy Davis nhận tin thương vong một cách đau khổ, ông lớn hơn các chú binh nhì và hạ sĩ dưới quyền khoảng 10 tuổi.

Đa số lính Mỹ đến Iraq vì lý do đơn giản

Khi có một quả đạn rơi vào khu nhà chỉ cách chúng tôi khoảng 20 mét, ông hét lên bằng cái giọng như của một người cha đang tức giận: "Đấy, cho chúng mày thấy là tại sao luôn luôn phải mặc áo chống đạn và đội mũ sắt".

Ông ta quay sang một chú lính dưới quyền và nói dịu dàng hơn: "Hernandez, tôi muốn anh luôn luôn đội nón sắt trên đầu, lúc nào cũng đội nón".

Hai lần tình nguyện

Và lúc này không còn việc gì khác để làm hơn là chờ đợi.

Trong lúc Davis và tôi chui vào một góc công sự để tránh đạn, ông ta bắt đầu giải thích tại sao lại một lần nữa tình nguyện sang Iraq tham chiến.

Hồi tiến quân nhằm hướng Baghdad vào mùa xuân năm 2003 ông tin rằng mình có chính nghĩa.

Davis nói khi đó ông nghĩ là Saddam Hussein có vũ khí hủy diệt hàng loạt, và có thể sử dụng các loại vũ khí này một cách điên rồ.

Ông ta hạ giọng kể với tôi rằng khi biết được là các bằng chứng về vũ khí rất mơ hồ thì ông ta đã nổi đóa lên.

Tôi tự hỏi mình thế thì tại sao ông ta lại tình nguyện quay lại mặt trận một lần nữa ?

"Không ai khác muốn làm chuyện này cả" - Davis giải thích. "Không ai khác muốn quay lại đây và không có ai chăm sóc cho các chú lính này cả".

Thế nhưng suy nghĩ của Davis chỉ là một ngoại lệ.

Thế giới xa lạ

Đa số binh lính đến Iraq chỉ vì một lý do đơn giản, họ muốn bảo vệ nước Mỹ khỏi bị khủng bố và giúp dân Iraq có cuộc sống tốt hơn.

Hiện tại thì không có nhiều thiện cảm qua lại giữa lính Mỹ và dân Iraq, không có cả sự tin tưởng hay thậm chí cả sự gặp gỡ nữa.

Quân Iraq ở Fallujah phần nhiều là Shia hay người Kurd

Ở nơi đây, trong các vùng lân cận của mặt trận Fallujah, quân Mỹ xem người Iraq nào cũng có khả năng là một đối tượng đánh bom tự sát nguy hiểm cả.

Thế nhưng có vẻ như lính Mỹ không đơn độc trong chuyện này, vì ngay cả bản thân dân chúng Iraq cũng không tin tưởng gì nhau cho lắm.

Tôi nhớ đến chuyện có một toán lính người Iraq chiếm được khu bệnh viện trung tâm ngay trong đêm tập kích đầu tiên.

Sáng hôm sau tôi đến nơi dọn dẹp kính vỡ và đặt trạm phát sóng, lấy bàn tiếp tân bằng xi măng làm chỗ che chắn.

Nhân viên bệnh viện đến làm việc và muốn chỉ cho tôi thấy các cánh cửa phòng thí nghiệm bị phá hỏng và tiền bạc cùng điện thoại cầm tay của họ bị lấy cắp.

Kurd và Ả-rập, Shia và Sunni

Theo họ là không phải do quân Mỹ, mà do chính lính Iraq làm chuyện đó.

Nhân viên trong bệnh viện cũng giống như đa số dân cư ở Fallujah là người Ả-rập theo giáo phái Sunni, trong khi hầu hết lính Iraq mà tôi gặp là người thuộc sắc tộc Kurd, hoặc người Ả-rập nhưng lại theo giáo phái Shia.

Bác sĩ ở đây khuyên tôi đừng tin lính Iraq, vì cho rằng họ điên cuồng, họ trộm cắp, dặn tôi đừng rời các thiết bị điện tử của mình, kể cả bước ra ngoài nhìn bờ sông cũng phải cầm theo để khỏi mất.

Trong khi đó quân lính người Iraq cũng lại có thái độ tương tự về các nhân viên trong bệnh viện.

Một người lính theo phái Shia nói những người kia hết thảy đều là khủng bố và sát nhân.

Dân Fallujah đa số là người Sunni

Ngay trong hàng ngũ quân lính thì một sĩ quan người Kurd tâm sự với tôi rằng anh ta không thích những người đồng hương gốc Ả-rập.

"Tôi treo ảnh Ariel Sharon trong nhà"- Anh ta nói như vậy. "Tôi muốn đưa con ra nước ngoài, đến sinh sống ở Israel".

Cùng hoàn cảnh

Thế nhưng vài ngày sau thì những người Iraq này bắt tay hợp tác với nhau trong khu bệnh viện.

Binh lính người Kurd và người Shia giúp các bác sĩ Sunni trang bị lại phòng mổ và chuẩn bị sẵn chỗ để nhận thương binh.

Tất cả họ đều giống nhau khi co rúm người dưới những trận bom dội vào Fallujah, làm rung chuyển tất cả các bức tường của bệnh viện.

Tất cả họ cùng túm tụm lại khi những trận mưa đạn cối rơi vào các dãy hành lang.

Bản thân tôi thì không còn ở lại nữa, tôi nhảy lên một chiếc thiết vận xa thẳng hướng sang Kuwait và lên máy bay về trụ sở ở Washington DC.

Đại úy Davis cho tôi đi nhờ xe về căn cứ không quân gần Fallujah, bản thân ông có chút thời gian ngắn ngủi để tắm và cạo râu trước khi quay lại với những binh sĩ dưới quyền.