Imogen Foulkes Phóng viên BBC ở Geneva

	Dọn nhà trước khi chuyển ở Thụy Sĩ là chuyện công phu

Tôi phải thú thực rằng tôi luôn cảm thấy bị trấn áp bởi tính sạch sẽ của người Thụy Sĩ.

Mọi chuyện bắt đầu chỉ ít lâu sau khi tôi tới Thụy Sĩ. Khi đó tôi mới có con và được một bà mẹ sinh con cùng bệnh viện với tôi mời tới uống cà phê.

Tôi đến nơi và chúng tôi ngồi trong bếp trông có vẻ phù hợp với một phòng phẫu thuật tim hơn là nơi để kể chuyện cho con bú hay chuyện tã lót.

Tất cả mọi thứ trong bếp đều bóng loáng, sàn không có một vết bẩn. Ngay cả các em bé cũng đều rất sạch sẽ, chỉ trừ có con của tôi.

Sạch bong

Vài năm sau, tôi đã quen hơn với tiêu chuẩn vệ sinh Thụy Sĩ và khi tôi chuyển nhà tôi biết là tôi phải dọn nhà cũ của tôi sạch sẽ.

Dĩ nhiên tôi nhận được thư nói rằng một thanh tra vệ sinh sẽ tới nhà tôi vào lúc 10 giờ sáng thứ hai.

Muộn rồi, tôi chợt nhận ra tôi đã không lau ngăn kéo đó.

Vị thanh tra tới nơi, đúng giờ tới từng tích tắc.

Đó là một người đàn ông nhỏ thó, ăn mặc bảnh bao, áo complê màu nâu và quần là thẳng nếp.

Tôi gọi ông là Herr Schweizer – có nghĩa là Ông Thụy Sĩ – và ông mang theo một đôi giày để thay ra khi đi trong nhà.

Đáng ra tôi phải nhận ra tín hiệu cảnh báo khi Herr Schweizer, người chỉ cao bằng tôi, đã nhìn tôi từ trên xuống dưới qua cặp kính.

Thanh tra

Nhưng tôi cũng đã mất ba ngày để dọn dẹp và tôi tin rằng tôi sẽ dễ dàng vượt qua được cuộc thanh tra.

	Đường phố ở Geneva sạch bóng

'Chúng ta hãy bắt đầu từ bếp đi’, ông Thụy Sĩ nói và tôi nhón bước sau ông. Tôi đặc biệt tự hào về căn bếp. Tôi đã gỡ tất cả các tấm thiệp và giấy mời cũ khỏi tường và tôi cũng lau sạch những vết nước sốt bắn lên tường.

Lò nướng trông sạch bong và các tủ đựng đồ đều trống không.

Nhưng Herr Schweizer không có vẻ ấn tượng. Ông còn đang bận tháo vít để mở vòi nước trong bếp.

"Bà nhìn này", ông nói và chỉ vào bên trong của ống thoát nước mà tôi thậm chí còn không biết nó tồn tại. "Tất cả những chỗ dính cặn này bà phải cậy đi chứ.’’

Rồi chúng tôi đi sang chỗ chiếc bếp bằng gốm. Tôi nhìn thấy hình ông in trên mặt bếp bóng loáng nhưng ông lại nhìn thấy thứ khác.

Đốm đen

Ông lấy một con dao cạo từ túi của ông và khẽ cậy. Một đốm đen bé xíu trồi lên.

"Vẫn bẩn", ông nói.

Danh sách ngày một dài và tôi nhận ra rằng tôi sẽ phải mất thêm một ngày nữa để lau chùi.

Một tiếng rưỡi sau, chúng tôi vẫn ở trong bếp, nhưng may mắn thay, mọi việc cũng gần xong, chỉ còn một ngăn kéo nữa thôi.

Nhưng muộn rồi, tôi chợt nhận ra tôi đã không lau ngăn kéo đó.

Herr Schweizer mở nó ra và thấy ba con dao cũ, một nút chai, hai cái mở chai và một cái gì đó trông rất giống lọn tóc của trẻ em.

Lần này ông chẳng nói gì. Ông chỉ thở dài và ghi thêm một dòng vào danh sách.

Và mọi chuyện cứ như thế. Đằng sau lò sưởi ông thấy có mạng nhện. Trong phòng vệ sinh, ông mở nắp bồn nước và lại thấy có cặn vôi. Ở dưới hầm rượu, ống thông khí bị bụi bẩn.

Lau chùi, đánh bóng

Danh sách ngày một dài và tôi nhận ra rằng tôi sẽ phải mất thêm một ngày nữa để lau chùi.

Trong lúc lau chùi và đánh bóng, tôi có cơ hội suy nghĩ xem tại sao người Thụy Sĩ lại quan trọng chuyện sạch sẽ đến thế.

Khi đi ngang qua hộp cầu chì điện, ông mở ra và nói đầy chiến thắng: “Bà nhìn đây - bụi này”.

Một người bạn của tôi nói rằng đó là vì mật độ dân số của đất nước này. Thụy Sĩ nhỏ và chủ yếu là núi, không gian rất hạn chế và hầu hết trong số bảy triệu dân ở đây đều sống trong căn hộ nên sạch sẽ và gọn gàng là cần thiết để cảm giác thoải mái khi sống ở đây.

Một người bạn khác có vẻ không cảm thông lắm và nói rằng người Thụy Sĩ không hẳn là giỏi trong các lĩnh vực nghệ thuật và văn học vì có lẽ họ dồn sức sáng tạo vào việc lau rửa.

Còn tôi thì nghĩ rằng chuyện này liên quan tới vai trò của phụ nữ trong xã hội Thụy sĩ - những phụ nữ có con thường không đi làm.

Điều này có nghĩa là hàng trăm ngàn phụ nữ sống tại các căn hộ nhỏ không có vườn và họ lại có nhiều thời gian.

Một thống kê của Thụy Sĩ mới đây cho thấy tính trung bình mỗi phụ nữ Thụy Sĩ bỏ ra ít nhất hai giờ mỗi ngày để làm việc nhà.

Khổ sở

Chỉ nghĩ tới chuyện phải bỏ ra hai tiếng làm việc nhà mỗi ngày tôi đã thấy mệt mỏi.

Nhưng có lẽ đối với những người phụ nữ Thụy Sĩ, họ sẽ không phải khổ sở khi Herr Schweizer tới thăm nhà.

Khi cuộc thanh tra kết thúc, tôi được trao danh sách sáu trang những việc tôi cần hoàn tất và khi tôi đưa ông ra cửa, ông Thụy Sĩ có thêm chỉ thị cuối cùng.

Khi đi ngang qua hộp cầu chì điện, ông mở ra và nói đầy vẻ đắc thắng: “Bà nhìn đây - bụi này”.

Một tuần sau, ngôi nhà đã hoàn toàn sạch sẽ, người tôi đau ê ẩm và tay sưng lên vì các chất tẩy rửa.

Nhưng tôi vui vì nếu có một cặp vợ chồng bác sỹ phẫu thuật dọn vào nhà tôi thì họ không bao giờ còn cần tới bệnh viện nữa.

Họ có thể phẫu thuật ngay trong bếp còn dụng cụ có thể cất vào hộp cầu chì cũng được.