03 Tháng 1 2006 - Cập nhật 15h57 GMT

2030 với nghệ thuật đương đại

Một buổi giao lưu giữa các doanh nhân và nghệ sĩ, trong đó có một số người bị truyền thông chính thức phê phán, đã diễn ra trong ngày cuối năm ở TP. HCM.

Diễn ra vào tối 29-12 tai Gallery Mai, TP. HCM, buổi họp mặt do câu lạc bộ 2030, tập hợp của hơn 100 doanh nhân trẻ, tổ chức.

Trong số nghệ sĩ tham gia có họa sĩ Trịnh Cung và nhóm thơ Mở Miệng, một nhóm gây nhiều tranh cãi gần đây.

2030 là những con số viết tắt của cụm từ "trong độ tuổi 20, 30 đã là giám đốc hay chủ doanh nghiệp, công ty".

Trong các buổi họp mặt tất niên thường niên, những nhà doanh nghiệp trẻ này thường tổ chức những sinh hoạt văn hoá, giải trí, năm này, họ làm với nghệ thuật đương đại, một lĩnh vực còn rất mới mẻ và nhiều cấm kỵ tại Việt Nam.

Khách mời giao lưu, thuyết trình về mỹ thuật đương đại là hoạ sĩ Trịnh Cung; và về thơ đương đại là nhóm Mở Miệng.

Giao lưu

Trong thông cáo báo chí của buổi hội thảo, ban tổ chức viết: "Xã hội đã công nhận sự căng thẳng và mệt nhọc của giới doanh nhân. Công việc hàng ngày với bao lo toan đã lôi kéo doanh nhân vào những tính toán không có điểm dừng. Trách nhiệm 'kinh tế' nặng nề đã giấu đi của họ những cơ hội chiêm ngưỡng và phát triển những nét đẹp của tinh thần, của nghệ thuật."

"Trong sâu thẳm tâm hồn doanh nhân cũng chất chứa biết bao tính nghệ sĩ, tính nghệ thuật. Nhiều nhà nghệ thuật đã khẳng định rằng chính doanh nhân là người nuôi dưỡng và làm thăng hoa các sản phẩm nghệ thuật. Ngược lại nghệ thuật sẽ trợ giúp doanh nhân tạo lập thế cân bằng trong cuộc sống vật chất và tinh thần. Cuộc sống tinh thần của doanh nhân sẽ ý nghĩa hơn, trí tuệ hơn, đẳng cấp hơn, bản lĩnh và thú vị hơn".

Bắt đầu chương trình là hoạ sĩ Trịnh Cung, ông trình bày sơ lược về lịch sử mỹ thuật đượng đại thế giới, khu vực và của Việt Nam.

Ông đề cập tới nhiều cái tên, từ Marcel Duchamph, Antoni Tàpies, Francis Bacon… đến Hoàng Tường, Trần Trọng Vũ, Đinh Ý Nhi, Như Huy, Ly Hoàng Ly, Ngô Thái Uyên...

Ngay khi ông trình bày xong là những ý kiến đối chấp, những câu hỏi được đưa ra.

Chị Đỗ Thị Tuyết Mai, chủ gallery và là giám đốc công ty Sài Gòn Biennale trình bày ngắn gọn về lịch sử của các Biennale, cũng như sự thu hút của nó với khách du lịch, với cơ hội làm ăn của các nhà doanh nhiệp.

Tiếp theo là nhóm Mở Miệng, với ba đại diện là Bùi Chát, Khúc Duy, Lý Đợi.

Xuất hiện khoảng hai năm trở lại đây, buổi dự định ra mắt chính thức trước công chúng lần đầu tiên của họ tháng Sáu năm ngoái đã bị ngừng lại.

Và trên số báo cuối tháng 12, chỉ một tuần trước khi buổi giao lưu này diễn ra, một bài báo trên báo Công An TP. HCM nói cần "kiên quyết loại bỏ khỏi đời sống văn học những thứ “ngụy văn chương”, làm bẩn tiếng Việt và hoen ố tâm hồn người đọc như các thứ rác rưởi của nhóm “Mở miệng”.

Khai cuộc phần mình, Bùi Chát, sinh năm 1979, đọc bài "Thời hoa đỏ lè", một thủ pháp nhại-hỏng với bài thơ "Thời hoa đỏ" nổi tiếng của Thanh Tùng.

Kế đến Khúc Duy, 30 tuổi,, đọc bài "Nước chấm Chin Su", một kiểu giễu lại cái không khí quảng cáo tràn ngập của nhãn hiệu Chin Su tại Việt Nam.

Lý Đợi, 28 tuổi, không trình bày tác phẩm, chỉ trả lời những câu hỏi đối chấp, chủ yếu xoay quanh vấn đề định chế và giải định chế, tự do và ràng buộc, thơ và không thơ. Những câu hỏi về sự làm thơ như một công thức, quá dễ dàng, dung tục… cũng được đặt với Khúc Duy và Bùi Chát.

Theo một người trong nhóm, khi mới đến khán phòng, cả hoạ sĩ Trịnh Cung và Mở Miệng đều không khỏi hồi hộp, vì không biết "sự vụ" diễn ra có êm xuôi không đây, không biết nói cỡ nào là tỏ ra phù hợp với các doanh nhân.

Nhưng mọi việc đã kết thúc suôn sẻ, các doanh nhân không những không tỏ ra dị ứng với nghệ thuật mới, mà nhiều người còn muốn tìm hiểu và làm cả nghệ thuật đương đại.

Một người tham dự bình phẩm, "vượt qua những dị biệt và những khó khăn cụ thể của hoàn cảnh, cơ chế, nghệ thuật đương đại Việt Nam dường như lé lên hi vọng tìm ra được đất sống cho mình."