Nguyễn Hoàng, bbcvietnamese.com
Tường thuật từ Việt Nam

Hai thế hệ Việt Nam bao niềm tâm sự

Kể từ ngày 04.11.2006, BBC Việt Ngữ chạy loạt bài đặc biệt trong một tuần liền nhằm đưa tiếng nói của thế hệ trẻ tại Việt Nam tới chính giới trẻ, các bậc phụ huynh, và giới hoạch định chính sách.

Trong bài đầu tiên của loạt bài này, tôi đã tới Tp HCM và Hà Nội để hỏi chuyện với các bạn trẻ đang còn học phổ thông về sự khác biệt trong lối suy nghĩ và sự chia sẻ tình cảm giữa cha mẹ và con cái.

Thế hệ trẻ là tương lại của đất nước nhưng họ cũng đang sống và tương tác với thế hệ trước là cha mẹ họ.

Tôi đã ghi nhận hàng loạt ý kiến của các bạn trẻ ở hai thành phố lớn nhất Việt Nam về quan hệ xuyên thế hệ này.

Một bạn gái tại Sài Gòn cho biết rằng :'Về khoảng cách trong những suy nghĩ, tình cảm giữa chúng em và ba mẹ thì thời của ba mẹ đã quá xa rồi nên ba mẹ không còn hiểu được em nữa và thường thì em tìm đến bạn bè là nhiều hơn,'

Bạn cho biết quan trọng nhất là sự chia sẻ tình cảm:

-Những rung động như đi ra đường gặp điều gì đó em rung động, như thấy cảnh về tình cha con, thì rất khó chia sẻ với mẹ, dù mẹ là người rất gần gũi với em. Không thể nào chia sẻ được.

Một bạn trai khác thì tin rằng phụ huynh và giới trẻ có khoảng cánh lớn trong việc thích nghi với những gì mới. Bạn nêu ví dụ đơn giản nhất là chuyện nhìn nhất thời trang:

Các bộ đồ hip-hop chẳng hạn, bị phụ huynh coi là điên rồ, quái dị, không chấp nhận được, còn giới trẻ chúng tôi lại coi đó là thời trang

Việt Hà, 18 tuổi thì nói rằng 'Nhiều khi mình muốn làm thế này nhưng cha mẹ không muốn như thế, ví dụ muốn đi xem một show nhưng cha mẹ buộc phải về trước 11 giờ, mà đã đến show diễn thì không thể bỏ ra ngoài được'.

Nỗi băn khoăn của bạn gái này là cách giữ kỷ luật gia đình như thế sẽ khiến cho bạn trẻ chỉ có hai cách, 'hoặc phải nói dối bố mẹ, hoặc phải ở nhà'.

Tuy không có dịp đi đến các tỉnh nhưng tại Hà Nội, tôi đã nói chuyện với một số bạn trẻ từ các tỉnh về học.

Hãy lắng nghe và động viên con

Một bạn gái nói với BBC Tiếng Việt về giáo dục giới tính tại Việt Nam như một đề tài còn đầy nhạy cảm và cấm kỵ:

-Những câu hỏi về sức khoẻ sinh sản thì vì người Việt Nam như những người châu Á khác, rất kín đáo. Thế hệ bà ngoại và mẹ em chỉ được biết chuyện đó khi đã lấy chồng, mà tuổi cần nhất lại là từ 10 đến 20. Cần mà lại không dám hỏi bố mẹ.

Bạn cho viết 'Ví dụ như gần đây có chuyện rất khoa học là thủ dâm thì báo chí nêu ra cũng với những cách nói kín kín mở mở. Trẻ con đọc cũng không hiểu. Rồi chuyện dùng bao cao su. Em cho là rất văn minh. Các bạn nhận được thì chỉ vứt đi, không dám cầm'.
Một số văn nghệ sĩ Việt Nam
Các văn nghệ sĩ Việt Nam viết nhiều về thời của mình hơn là nói lên ý kiến của các bạn trẻ

Và có vẻ như là chưa có một kênh thông tin, trao đổi về các đề tài giới trẻ cho là quan trọng với các bạn ngay trong gia đình. Vẫn bạn gái nọ nói về chuyện bao cao su tránh thai:

-Đưa về nhà thì bố mẹ hốt hoảng, không biết nói thế nào, và còn nghĩ thế này, thế khác về con mình.

Thông điệp gửi đến các bậc phụ huynh mà tôi được nghe từ các bạn trẻ là “Hãy biết lắng nghe hơn, hãy suy nghĩ thoáng hơn, rộng hơn”

Một bạn nói bạn mong ước làm sao để 'ba mẹ cũng hãy gần gũi với bọn con như bạn bè của bọn con.'

Và rằng 'Các bậc cha mẹ nên học cách nuôi con cái sao để con cái thành những người suy nghĩ độc lập, tự do.'

Cha mẹ không nên thấy mình cần gì thì bắt con cái cũng cần những thứ đấy, mà cần biết con cái cần gì

Một bạn gái ở Hà Nội

Thấm thía nhất có lẽ là ý kiến của một bạn gái rằng 'Cha mẹ không nên thấy mình cần gì thì bắt con cái cũng cần những thứ đấy, mà cần biết con cái cần gì.'

Theo bạn, vì trưởng thành trong thời thiếu thốn nên các bậc phụ huynh thường chỉ nghĩ làm sao con cái cũng phải có cái này, cái kia, phải ăn thế này, tiêu thế kia mà quên đi nhu cầu tình cảm.

Tuy thế, không phải cha mẹ nào cũng giống nhau. Một bạn gái khác chia sẻ như sau:

-Còn tùy vào chuyện cha mẹ cho chịu nói chuyện với bọn em không. Ở nhà em thì dù có hạn chế nhưng em vẫn chia sẻ với mẹ. Nhưng ba em thì theo bên nội có vẻ rất phong kiến, trọng nam khinh nữ nên khó nói chuyện.

Và có lẽ là quan trọng hơn cả, một bạn trai còn cho rằng bạn 'không thích cha mẹ vẽ ra một con đường cho tôi, tôi thích tự trải nghiệm, tự chịu thất bại,'.

Điều bạn cần nhất là 'sự động viên của cha mẹ chứ không muốn cha mẹ định ra cho tôi một tính cách.'

Trong bài sau của loạt bài đặc biệt, tôi sẽ được chuyển tới thính giả BBC những nét mới trong thực trạng về lối quảng bá về chính mình và bàn thảo các vấn đề được nhiều bạn trẻ quan tâm.

Vậy các bạn trẻ khác và các bậc phụ huynh nghĩ gì về điều này, xin hãy chia sẻ với chúng tôi ở diễn đàn này của BBC Tiếng Việt.

---------------------------------------------------------

Mai Ninh, Việt Nam
Cha mẹ muốn nhào nặn cho con cái thành những người "tiên tiến" và "lý tưởng" của thời cha mẹ (xưa rồi) nhưng lại không hiểu gì về thời nay, không hiểu ước mong của con cái. Thần tượng của thế hệ tôi là Bill Gate, Michel chớ không phải bác Hồ. Tôi đã từng khổ sở vì vậy và nay bắt đầu lo rằng nếu tôi có con có lẽ cũng sẽ không hiểu con cái như cha mẹ tôi đã từng như vậy đối với tôi. Mâu thuẫn giữa thế hệ ông bà với cha mẹ có lẽ cũng có, nhưng có lẽ không sâu sắc hoặc gay gắt như ngày nay giữa cha mẹ và con cái. Thời nay, sự biến đổi diễn ra nhanh hơn nhiều mà "các cụ" cứ như "đứng giậm chân tại chỗ", tư tưởng cứ bất biến. Nhưng mâu thuẫn giữa đảng lãnh đạo và thế hệ đương thời mới thật lớn lao. Tôi tự cảm nhận thấy như vậy.

Ông bà tôi nói về chủ nghĩa Mác-Lênin không ngượng ngập lắm, cứ cố giảng giải để làm cho các cháu nhận thức được ít nhiều về môn học này. Nhưng cha mẹ tôi thì "ngượng miệng" tới mức không muốn nhắc lại những điều đã học rất kỹ thuở xưa về môn học này. Tuy nhiên, cha mẹ tôi vẫn khuyên rằng "nên học cho tốt để có điểm tốt" còn sau khi thi xong thì cho mớ chữ nghĩa này vào sọt rác cũng được. Để có điểm tốt, cha mẹ tôi sẵn sàng cho tiền để "mua" thầy. Nhưng với các môn chuyên môn thì cha mẹ tôi nhất thiết bắt con cái học cho "ra học". Vậy sau này, nếu có con, tôi sẽ nói gì với chúng về môn học Mác-Lê này? Nếu đảng ta hiểu tâm trạng của chúng tôi như vậy thì có lẽ sẽ không nỡ bắt buộc chúng tôi và con cái chúng tôi phải "thấm nhần" như ông bà chúng tôi thuở xa xưa.

NVN
Bạn Huy thân mến. Xin bạn cho phép tôi được bày tỏ một chút về quan điểm của bạn: Làm sao để biết được Ước Mơ của người khác? Mọi người có quyền có ước mơ riêng, nhưng đâu có luật pháp nào cấm nghĩ đến nhữngước mơ của người khác, nhất là khi chúng lại đẹp và dễ thương hơn. Chúc bạn cũng có nhữngước mơ đẹp và dễ thức hiện như của chúng tôi: Tạo điều kiện để mọi thành phần trong xã hội có được một cuộc sống sung túc. Xin Thiên Chúa ban sự bình an cho bạn và thân quyến!


	Các văn nghệ sĩ Việt Nam viết nhiều về thời của mình hơn là nói lên ý kiến của các bạn trẻ