10 Tháng 10 2005 - Cập nhật 09h57 GMT

Nga bàn về chuyện đưa Lenin khỏi lăng

Một cố vấn cao cấp của tổng thống Nga nói rằng đã đến lúc đưa thi hài người sáng lập ra Liên bang Xô Viết ra khỏi lăng.

Ông Georgy Poltavchenko, cố vấn cao cấp của TT Vladimir Putin đã nói trước một cuộc họp báo rằng cần đưa Lenin đi chôn cất.

Ông nói: 'Tôi cho rằng thật không công bằng khi mà những người đã gây ra bất đồng lớn nằm tại trung tâm của quốc gia, ngay gần điện Kremlin'.

'Những người' ông Poltavchenko nói đến là các lãnh tụ cộng sản khác.

Báo chí Nga và thế giới nói đến cuộc tranh cãi đã kéo dài từ ngày Liên Xô sụp đổ về việc duy trì hay không lăng Lenin.

Nó từng đã 'nguội' đi đôi chút nhưng câu hỏi thì vẫn chưa bao giờ mất hẳn.

Theo tờ International Herald Tribune 5.10.2005 thì nay vấn đề trở lại với ý rằng người Nga và nước Nga đang có nhu cầu nhìn lại chính mình.

Việc để hay không thi hài ông Lenin là một phép thử xem nước Nga tìm một bản sắc mới ra sao.

'Cầu nối giữa nước Nga cũ và nước Nga mới'

Nhà báo Nhất Vũ tại Moscow nói với Ban Việt Ngữ BBC rằng ý tưởng đưa thi hài Lê-nin ra khỏi lăng đã làm dấy lên một làn sóng phản ứng trong xã hội Nga.

Ông Nhất Vũ nhận xét rằng tại Nga, báo chí thuộc các đảng phái chính trị nên phản ứng từ phía báo chí là rất mạnh, và dư luận nhìn chung tỏ ý phản đối.

Đây không phải là chủ đề mới mà nó đã được bàn từ nhiều năm trước, khi ông Boris Yeltsil lên nắm quyền. Tuy nhiên, lần này, ý tưởng đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ phía đương kim tổng thống Putin.

Một trong những lý do khiến ông Putin cương quyết phản đối, là có nhiều người Nga, nhất là lớp người cao tuổi, đã gắn liền số phận mình với tên tuổi, với lý tưởng của Lê-nin.

Do vậy, việc đưa thi hài Lê-nin ra khỏi lăng sẽ gây xáo trộn mạnh trong xã hội, điều mà ông Putin đã cố gắng hàn gắn trong thời gian qua.

Theo nhà báo Nhất Vũ, chủ đề này rất nhạy cảm trong xã hội Nga. Nó gần như đóng vai trò cầu nối giữa nước Nga cũ của những người suốt cuộc đời đi theo cộng sản với nước Nga mới hiện nay.

Và điều làm người ta ngạc nhiên lần này chính là ý tưởng đề xuất lại do một nhân vật rất thân cận với ông Putin đưa ra.

Muốn được chôn cạnh mẹ

Hóa ra, việc duy trì thi hài nhà lãnh tụ cộng sản cũng là việc trái với ý của chính ông.

Những người như đạo diễn điện ảnh nổi tiếng Nikita Mikhalkov thì nhắc lại chính ý nguyện của Lenin trước khi qua đời là 'Muốn được chôn cạnh mẹ ông ở St. Petersburg'.

Lenin muốn được chôn cạnh mẹ ông ở St. Petersburg   Đạo diễn Nikita Mikhalkov

Không ai có thể chê đạo diễn Mikhalkov là người thiếu tinh thần dân tộc. Các bộ phim của ông gợi lại hình ảnh huy hoàng của Đế Chế Nga và thúc đẩy lòng tự hào của dân Nga thời hậu cộng sản.

Nay ông nói 'Nếu chúng ta ủng hộ lý tưởng Thiên Chúa Giáo, thì cần đem người đã khuất đi chôn cất'.

Nhưng những chính khách cộng sản còn sót lại như ông Gennady Zyuganov, lãnh tụ đảng Cộng sản Nga thì nói Lenin không hề muốn được chôn cất ở nơi nào khác ngoài Quảng trường Đỏ.

Ông Zyuganov cũng kịch liệt phản đối ý tưởng đưa hết hài cốt các nhân vật cộng sản khỏi bức tường điện Kremlin.

Không chỉ có Lenin

	Hai nhà lãnh đạo cộng sản Liên Xô là Lenin và Stalin lúc sinh thời

Bức tường ở Kremlin còn chứa đựng hài cốt các ông Leonid Brezhnev, Yuri Andropov, Konstantin Chernenko, ba cựu tổng bí thư ĐCSLX.

Ngoài ra là hài cốt những nhân vật xa xưa hơn như Yosef Stalin hay Felix Dzerzhinsky, gốc Balan và là người sáng lập cơ quan Công an Cheka khét tiếng.

Còn bà Valeria Novodvorska, lãnh tụ đảng nhỏ Liên minh Dân chủ Nga thì nói:

'Chúng ta không thể nào đến dân chủ và văn minh khi cái xác kinh khủng kia còn nằm đó'.

Nhưng ông Zyuganov và bà Novodvorska cùng những người khác hiểu rằng TT Putin đang thử xem dư luận ra sao trước khi có quyết định về chuyện đưa Lenin ra khỏi lăng.

Theo báo International Herald Tribue, dù ông Putin đang đắn đo nhưng thời gian cứ đang làm việc của mình. Đó là thế hệ trẻ Nga ngày nay càng ngày càng không nhớ nổi hay muốn nhắc đến quá khứ cộng sản.

Cô Natasha Zakharova, 23 tuổi còn không rõ ai nằm trong cái lăng đó: 'Lenin à? Ông ta từng là cộng sản hay sao?'

--------------------------------------------------------------

Ngo Quy Thinh, Vũng Tàu
Mỗi người một lý tưởng, một chủ nghĩa, một niềm tin. Trên đài BBC hình như tôi chưa bao giờ thấy những người CS chế nhạo CNTB. Nhưng ngược lại thì có. Điều này không đúng với những gì mà CNTB thường nói tới. Mác, Lê nin, Hồ Chí Minh tồn tại trong lòng những người CS không phải chỉ là lúc họ còn sống. Mà ngay cả khi họ đã chết. Mong ước để được nhìn thấy những con người vĩ đại đó với lòng tôn kính là mong ước của mỗi người CS. Trong diễn đàn này tôi biết mọi người không quan tâm đến Lê nin. Cái mà mọi người quan tâm là Hồ Chí Minh. Tôi nói rằng vấn đề tâm linh trong thế hệ trẻ ngày càng mất đi. Anh được học về vũ trụ, anh không thể còn tin vào Chúa Trời nữa. Nhưng đó là tâm linh, còn niềm tin thì vẫn còn. Niềm tin vào XHCN.

Việc giữ thi hài của chủ tịch Hồ Chí Minh, là thoả theo ước vọng của tất cả những người dân Việt Nam. Chúng tôi lao động và đóng thuế. Chúng tôi hoàn toàn hài lòng về việc tiền thuế được dùng vào việc bảo quản thi hài của chủ tịch. Chúng tôi không muốn con cháu chúng tôi chỉ được nghe những câu chuyện về chủ tịch, chỉ được nhìn chủ tịch qua những bức ảnh, được biết về chủ tịch như biết đến những truyền thuyết. Nếu thực sự việc đó gây tốn kém về tiền bạc dân tôi sẵn sàng góp tiền để duy trì. Không thể nói xa hơn nhưng trừng nào Việt Nam còn có một nền kinh tế, Việt Nam còn có một lăng chủ tịch Hồ Chí Minh ở Hà Nội.

Mathias Nguyen, Kaiserslautern, Đức
Nói chung là Ông Putin muốn thực thi đường lối kinh tế thị trường không định hướng tư tưởng Lenin, nên mới phải tìm cách dẹp Thi hài của Lenin. Còn Việt Nam muốn thực thi kinh tế thị trường theo tư tưởng của Hồ chí Minh, nên cần giữ Lăng Bác Hồ. Bây giờ chỉ còn chờ thêm chục năm nữa để mà biết kinh tế Việt Nam hơn hay thua kinh tế của Nga. Một là Nga không còn lon ton theo đằng sau EU, hai là Việt Nam qua mặt Nhật Bản trong chục năm nữa?

Huy, tp Hồ Chí Minh
Nếu những người "dân chủ" kia mà về vùng nông thôn Việt Nam để bàn về vấn đề này thì chắc chắn sẽ bị người dân cho 1 trận nhừ đòn. Bác Hồ không những là biểu tượng của người Việt Nam mà còn là danh nhân thế giới. Ngay cả TT Diệm và Mỹ ngày xưa cũng còn phải tôn trọng Bác. Nếu không có Bác Hồ thì e rằng VN bây giờ thuộc về Pháp chứ chẳng đến lượt Mỹ.

David Nguyễn, San Jose, Hoa Kỳ
Tôi được đọc cuốn hồi ký của Bác Sĩ Lee, một vị "ngự y" của Hoàng Đế "Đỏ" Mao Trạch Đông (BS Lee kể trong nhật ký của ông rằng ông Mao sống và sinh hoạt chính trị giống như một "Vị Hoàng Đế" Trung Hoa chứ không phải Chủ Tịch Nhà nước Cộng Hoà Nhân Dân như tên gọi của nó). Khi ông Mao qua đời, Bộ Chính Trị Đảng CS Trung Quốc quyết định ướp xác Mao Chủ Tịch và BS Lee phải tham khảo về kỹ thuật ướp xác cuả các nhà khoa học Liên sô.

BS Lee sau đó báo cáo với BCH Đảng CSTQ rằng các nhà khoa học Liên Sô bảo ướp xác và bảo quan xác ông Mao sẽ rất tốn kém, nhưng chỉ trong vòng 10 năm là tai và mũi các ướp sẽ bị mục ruỗng và phải làm tai và mũi bằng cao su thay thế. Chắc đó là kinh nghiệm của các nhà khoa học Liên Sô với xác ướp của Lê Nin. Nếu quả đúng như thế thì hiện nay xác của ông Hồ cũng đã có tai và mũi bằng cao su từ lâu rồi. Một xác ướp dù là vĩ nhân đi chăng nữa mà không toàn vẹn thì, theo quan niệm duy tâm, nên đem chôn hay hoả thiêu để người chết đơợc yên nghỉ.

Nghe nói rằng ông HCM đã để lại chúc thư yêu cầu các đồng chí của ông hoả thiêu di thể của ông. Và cũng theo quan niệm duy tâm thì làm ngược lại di chúc của người đã chết sẽ làm cho vong linh của họ trở thàng cô hồn, dạ quỷ, vĩnh bất siêu sinh. Thế nhưng bản chất của những người CS thuần thành là duy vật cho nên họ không tin người chết có linh hồn, và cũng chính vì duy vật nên họ vẫn cứ để xác ướp các lãnh tụ CS nằm đó vì như thế mới có giá trị lợi dụng về mặt chính trị chứ chưa chắc gì họ đã tôn kính. Nếu tôn kính thì phải thực hiện đúng theo di chúc của người chết phải không quí vị?

Max Nguyễn
Đề nghị BBC Việt ngữ cho đăng toàn văn bài báo cáo kinh tế của Tiến sĩ Lê Đăng Doanh năm 2004 để khán giả Việt Nam trong và ngoài nước cùng tham khảo: (bài viết dài tôi gửi địa chỉ đường dẫn) http://forum.edu.net.vn/ShowPost.aspx?PostID=56828 hoặc: http://www.tongnoiday.com/A.TapChi/Pages%20htm/LeDangDoanh.htm

Nguyen Le, Sacramento, USA
Tôi rất đồng ý vớI những nhận định của bạn Lê Thoa và xin góp thêm vài ý kiến:

Ở đời, cái thái quá và cái bất cập đều không ổn. Thân thế và sự nghiệp của Bác Hồ thì xin miễn bàn, nhưng thực chất bao nhiêu phần trăm thuộc về chủ nghĩa CS, bao nhiêu là của dân tộc. Lịch sử bốn ngàn năm văn hiến của đất nước ta đâu chỉ có Bác Hồ.

Không giữ đúng ý nguyện của ngườI quá cố là một lỗI lớn. Hương hồn của Bác nếu có (CS có tin gì đâu) thì Bác có mãn nguyện nằm đó khi mà các đồ đệ của Bác ngày nay đã hoàn toàn biến chất cả về tư tưởng và hành động. Việc tôn thờ lãnh tụ và xây lăng ướp xác không còn phù hợp vớI trào lưu hiện đạI, nó phản ảnh một mặt bằng dân trí thấp kém. Hãy nghĩ đến những danh nhân vĩ đạI của thế kỷ 20,21 này như Gandhi, ĐGH JP II được hỏa táng hoặc chôn cất như thế nào.

Nếu được hỏI ý kiến qua một cuộc trưng cầu dân ý (trừ 2 triệu đảng viên CS ra) thì chưa hẳn phe nào thắng (thuận và chống). Hiện nay vấn đề di dờI xem ra còn quá sớm và gây dị ứng mạnh, nhưng không còn sớm khi chúng ta đưa vấn đề ra để cùng suy nghĩ và sau này xin dành lạI quyền quyết định cho một Quốc hộI thật sự dân chủ. Thật khó để hoà hợp mọI ngườI Việt Nam khi lăng Bác vẫn còn đó với những thái quá mà những ngườI chủ xướng không hề hỏI ý kiến ai, vớI mưu đồ "nấp bóng " lãnh tụ. Nếu ngườI CSVN chủ động suy xét vấn đề sớm thì tránh được nhiều scandal cho tương lai hơn.

Trước khi dứt lời, nhân đọc lạI ý kiến của bạn CBB về tình cảm của con người chủ nghĩa xã hộI, tôi sực nhớ hai câu thơ của nhà thơ Tố Hữu khóc Lênin (tất nhiên không bao giờ được phổ biến): "Lê-nin ơi hỡi Lê-nin, Thương CHA thương một,thương ÔNG thương mườI".

thols, Hà Nội
Tôi đã đọc bài viết của BBC và các bài bình luận khen có, chê có về việc đưa thi hài Lenin ra khỏi lăng. Theo ý kiến của riêng tôi việc ướp xác Lenin là tốn kém, nhưng so với một đất nước như LB nga thì chi phí đó hẳn không đáng là bao. Việc ướp xác Lenin về mặt chính trị có thể có hại nhưng về mặt văn hoá, khoa học, nhất là về Kinh tế (Du lịch - (có thể tổ chức bán vé thăm quan sẽ thu lại nhiều lợi nhuận). Tôi nghĩ: Quảng trường Đỏ sẽ kém hấp dẫn du khách nếu thiếu lăng Lenin, có người muốn đến viếng Lenin không phải vi tôn kính mà để thoả mãn sự hiếu kì, bản thân lăng Hồ Chủ Tịch của Việt Nam cũng vậy.

Hoang Lam Tu, Hà Nội
Tôi là một người thuộc thế hệ trẻ, được học dưới mái trường XHCN. Tôi chỉ mới nghe đài BBC thôi, tôi thật sự bị quý đài chinh phục bởi thông tin chính xác, nhanh chóng và khách quan. Khi đọc diễn đàn này, tôi cũng tập đứng vào vị trí từng người để có cách suy nghĩ khách quan và công bằng đối với từng quan điểm.

Các bạn trên diễn đàn đã cho tôi tích lũy nhiều kinh nghiệm và hiểu về tâm tình và quan điểm của các bạn mà cụ thể là người VN chúng ta. Đọc thư trên diễn đàn, tôi rất sửng sốt và kinh ngạc với thư của bạn lấy danh là "CBB". Bạn cho rằng Bắc Triều Tiên (Miền Bắc của Đại Hàn có người anh em cùng dòng máu là Hàn Quốc), bạn nói Bắc Triều Tiên ấm no, hạnh phúc... Thật sự tôi không biết bạn bao nhiêu tuổi nữa và bạn sống ở đâu trên đất nước Việt Nam này?

Tôi biết là hiện nay nước ta cũng khá hơn trước nhiều, truyền hình đã về đến thôn bản, cả ở vùng người dân tộc miền cao ở Tây Bắc. Những thông tin về nghèo đói của Bắc triều Tiên được nhận viện trợ của thế giới được đài VTV1 đưa tin hòai bạn không biết chăng ?

A&A, Tuy Hòa, Việt Nam

Xin phép được "nói leo".

Từ chuyện "xác ướp của Lê-Nin" mà "nói leo" sang chuyện "xác ướp Cụ Hồ" thì quả không "phải đạo" chút nào ! Tuy nhiên, thiên hạ hôm nay gần như có dị ứng chung với những gì thuộc "hơi hám Cọng sản", dị ứng tức giận vì "bị xúc phạm" hay dị ứng khoái chí vì được dịp "báng bổ".

Thật vậy, với những người thuộc thế hệ được đào tạo dưới "mái trường ý thức hệ Mác-Lê", đã bị thuyết phục hoàn toàn đối với tư tưởng nầy, và có thể nói, đã trở thành "tín hữu" của "cái đạo Cộng Sản", thì việc phê bình, báng bổ, phủ nhận và kết tội chủ nghĩa Cộng Sản, ý thức hệ Mác-Lê và các nhà lãnh đạo Cọng Sản, là một "cái tội" không thể tha thứ được.

Lê Thoa, tp HCM
Đọc những ý kiến tương tự như của bạn CBB, tôi thấy sao nó nặng mùi phong kiến quá. Xin nhấn mạnh là phong kiến chứ đừng đội lốt XHCN chi cho mắc cở. Lãnh tụ của bất cứ nước nào, chế độ nào cũng có cái tốt, cái xấu, cũng có thành công và sai lầm.

Nhưng ở các nước dân chủ thì người dân được khách quan phê phán và tìm hiểu sự thật. Còn tại các xứ chuyên chính vô sản thì cứ tô vẽ lãnh tụ lên như thần thánh để làm dân chúng u mê như thể tin theo một tôn giáo.

Các nước dân chủ luôn thay đổi lãnh đạo vì nếu ai không làm được việc thì phải ra đi. Điều đó góp phần làm tăng khả năng tự điều chỉnh nhanh chóng và tính cạnh tranh của đất nước. Các thay đổi đó không có gì là làm mất ổn định.

Ngược lại, ổn định kiểu phong kiến trước sau gì cũng đưa đến cảnh hôn quân bạo chúa. Bạn CBB còn ca tụng chế độ phong kiến chết đói tại CHDCND Triều Tiên thì tôi thật hết ý kiến (trừ khi bạn đăng ý kiến này với mục đích khôi hài thì cho tôi xin lỗi).

Xác ướp của bốn ông Lê-nin, Đi-mi-trốp, Hồ Chí Minh, và Mao, theo tôi nghĩ, nếu có tài chính để giữ lại thì cũng vì lý do bảo tồn bảo tàng di tích lịch sử mà thôi.

Cũng giống như người ta giữ các xác ướp Ai-Cập hay xác khổng tượng Mam-mút trong các viện bảo tàng. Riêng Lê-nin thì thử hỏi ông ta có công gì với nước Nga? Ông ta không có công đánh đổ chế độ quân chủ chuyên chế của Nga Hoàng, bởi vì Cách Mạng Tháng Hai 1917 đã làm chuyện đó trước ông rồi.

Chế độ Lê-nin tạo ra rõ ràng là làm cho nhân dân Liên Xô khốn đốn về cả vật chất lẫn tinh thần chớ không đẹp đẽ như Mác đã tưởng tượng ra. Siêu cường Liên Xô giống như một người cha bắt con cái đói khổ để mình có thể khoe đồng hồ vàng, quần áo đắc tiền với kẻ khác.

Nước Nga nếu không theo CNXH thì 80 năm qua vẫn có thể trở thành một đại cường về kinh tế văn hóa và không cần có vũ khí hạt nhân để lấy tiếng "siêu cường" hù dọa thiên hạ. Còn trong phong trào thuộc địa đòi độc lập, phong trào nào ôm lấy chủ nghĩa Lê-nin thì cũng đưa đất nước ! đó đến chinh chiến, đấu tranh giai cấp tàn khốc, và đói khổ triền miên trong khi các cựu thuộc địa khác thì được thanh bình để phát triển.

CBB
Con người của Xã Hội Chủ Nghĩa là con người tình cảm, ơn nghĩa trung hậu, biết tôn kính người cầm đầu dân tộc, cho nên ở Xã Hội Chủ Nghĩa phần đông các lãnh tụ quá cố đều được giữ xác nguyên vẹn cho toàn dân chiêm ngưỡng. Chỉ ở những xã hội tư bản, lãnh tụ nay lên mai xuống như cơm bữa, đời tư bị phanh phui, thể chế không ổn định thì làm gì có người xứng đáng để tôn sùng, để bảo quản hình hài. Ngay như ở Triều Tiên, lãnh tụ Kim nhật Thành qua đời, không những ông được tôn thờ mà con ông cũng được thừa hưởng quyền uy của cha mình, nhờ thế xã hội rất thanh bình, ổn định, nghiêm minh.

Nam, Sài Gòn
Ngày xưa ở Ai cập các pharaon hay muốn được ướp xác mình sau khi chết để hy vọng có thể được sang thế giới bên kia. Ngày nay ở các nước cộng sản hầu như việc ướp xác lãnh tụ lại là mốt tất nhiên là có chủ ý. Nhưng với việc đất nước ta còn nghèo, trường học cho học sinh vùng sâu vùng xa còn thiếu rất nhiều , việc đáng phải làm còn rất nhiều ... nên chăng nhà nước cần phải xem xét lại việc tiêu tiền của dân như thế nào cho đạt được mục đích có lợi nhất cho dân chứ không nên phung phí tiền vào việc bản quản lăng mộ hoặc là việc xây dựng khá nhiều tượng đài vừa tốn kém và thỉnh thoảng lại không đạt chất lượng ...

Vo Tu
Giữ lại thi hài Lê Nin giúp chúng ta hiểu được chân lý 'uống nước nhớ nguồn' nhưng ý nghĩ mang thi hài Lê Nin đi chôn chẳng qua chỉ có ở những người thù oán và ghen tỵ mà thôi.

Bạn của Hoàng Lê
Tôi đồng ý với ý kiến bạn Hoàng Lê. Khán giả của BBC cuối cùng cũng chỉ có mấy ý kiến quá nhỏ và vụn vặt, thế thì làm sao đưa Lênin xuống đất, đưa cụ Hồ về quê được. Thất vọng quá...

Lê Nguyen Hoang, Hà Nội
Tôi chỉ thấy rất buồn cười khi một số người không có năng lực và khả năng mặc dù họ được một số ưu đãi của xã hội lại đi chỉ trích những cá nhân làm cách mạng, làm biến đổi có lợi có xã hội nói chung của nhân loại. Có người cho rằng CNCS ướp xác lãnh tụ giống như Hoàng Đế Ai Cập, tôi cho rằng họ bất lực, mong muốn của nhân loại là để lại tất cả những gì đã có. Vì vậy bao thế hệ mong muốn được lưu trữ cho mai sau. Thật ấu trĩ.

Lênin là một nhân vật kiệt xuất vào thời điểm đó. Ông sẽ và mãi được tôn vinh. Sự mai táng, hạ huyệt ông nói chung chỉ vì mục đích chính trị mà thôi. Nếu muốn hiểu xa vấn đề hãy hỏi những người sinh vật học về nguồn gốc và sự phát triển nói chung của mọi sinh vật trên trái đất. Mấy ông không hiểu gì đâu mà tranh luận, hãy đánh vào đầu mình trước khi phê phán người khác. Tôi thấy xấu hổ cho người biết tiếng Việt mà không hiểu danh ngôn của người Việt "ăn cháo đá bát" ám chỉ ai, hoặc "nhàn cư vi bật thiện"... chào các quí vị một lời chào tương thân tương ái!

Ngô Đắc Dân Đen, Huế, Việt nam
Ít nhất thì sau ngần ấy năm lầm lạc trong cái "thiên đường mù" đó, rồi cuối cùng người Nga cũng đã thấy được sự lầm lạc đó và đang cùng nhau sửa chữa để khắc phục hậu quả của sự lầm lạc suốt hơn 70 năm qua . Người Á Đông nói chung, và người Việt nam ta nói riêng thường quá bảo thủ và trì trệ trong việc canh tân đất nược Bởi lẽ đã bước qua thế kỷ 21 lâu rồi mà sao Việt nam ta vẫn chưa chịu ngẫng đầu lên với thiên hạ nhỉ ?

Đã đến lúc lãnh đạo Đảng Cộng Sản Việt Nam nên quyết định đưa cái thây ma của ông Hồ về đâu đó mà an táng đi, để mỗi ngày khỏi phải tiêu tốn hàng trăm triệu đồng để chăm sóc và thờ phượng cái thây ma đó...Giá mà khu đất đó để dành xây môt trường trung học hay một trường đại học thì có lẽ nước ta sẽ sớm thoát cảnh tụt hậu, dân ta sớm thóat cảnh nghèo nàn tăm tối hơn . Mong lắm thay!

Mạnh Quang, Singapore
Anh Quang Huy thân. Là một người sống xa quê hương tôi rất khâm phục bài viết của anh. Chúng tôi là những người xa quê nhưng hình ảnh của Bác Hồ kính yêu vẫn là một hình tượng không thể xóa nhòa, vì vậy, những ý tưởng điên rồ mà Diễn đàn BBC đưa lên là không thể chấp nhận được.

Nguyễn Quang Hưng, Hà Nội
Nói đến con người dù có vĩ đại đến đâu thì những tư tưởng, quan điểm, chính sách, đường lối của họ cũng có thể sẽ không còn phù hợp khi thời gian trôi đi; nhưng cái tồn tại đó chính là họ đều là những con người vì đất nước họ.

Sự tôn trọng, và sùng bái của các thế hệ (dù chế độ có thay đổi) đó chính là không nên gắn một cá nhân có công với lịch sử với một đường lối chính trị. Ở VN thời phong kiến những vị vua, vị tướng tài giỏi vì đất nước vẫn được nhân dân ngưỡng mộ, tôn sùng (họ được thần thánh hoá).

Quan điểm cá nhân tôi là hãy để sự việc phát triển đúng qui luật, con người khi sang thế giới bên kia thì nên được mai táng. Sự lưu danh muôn thủa không phụ thuộc vào sự hiện hữu của những thi hài. Ở VN chủ tịch HCM là niềm tự hào của cả dân tộc, dù sao đi nữa việc ai có quan điểm di dời vào giai đoạn lịch sử hiện tại sẽ bị phản cảm.

Còn ở nước Nga có lẽ việc di dời đã trở nên phù hợp. Theo thời gian con người sẽ phải lựa chọn những bước đi để phát triển đất nước không nhất thiết là cứ phải TBCN hay XHCN. Nhưng tất cả cũng không nằm ngoài qui luật phát triển: cái không phù hợp sẽ được thay thế bằng cái phù hợp hơn.

Nguyễn Nam Long, Sài Gòn
Phàm làm người, khi qua đời thì thường con cái, anh em, cháu chắt hay bạn bè, đồng chí làm theo di chúc của người quá cố, không hiểu sao ở những nước CS thì các bậc lãnh tụ cũng hay có cái tạm gọi là "di chúc" nhưng lại bị làm trái đi, thế cho nên những dân tộc đó, những đất nước đó không phát triển được, tụt hậu chậm lụt so với bè bạn năm châu.

Bình Trọng, Hà Nội
Người Nga cuối cùng đã nhận thức ra vấn đề không nên cổ vỏ tệ sùng bái hoặc suy tôn lảnh tụ, việc ngỏ ý đem chôn Lê nin là việc làm đúng đắn. Khi anh hùng, lảnh tụ anh minh thì thời nào cũng có, và người đời phán xét hoặc ngưởng mộ đều ghi trong lịch sử hoặc trái tim của nhân dân chứ không qua một xác ướp bảo tồn.

Huống chi đằng này đảng CS Nga và các đảng quốc tế cs khác đả phạm vô số sai lầm, hủy hoại, đau thương và chết chóc không thể kể hết được cho chính dân Nga và nhân loại. Thậm chí cho dù một lảnh tụ được tôn thờ ra sao đi nữa, việc ướp xác và xây lăng tẩm, có gì đó kỳ bí và xa xỉ giống như những hoàng đế Ai Cập cổ đại từng làm.

Do đó, theo thiển ý của tôi, VN chúng ta cũng nên bắt chước Nga, nên chôn cất chủ tịch Hồ Chí Minh theo di chúc của Bác mong muốn. Sự tôn sùng quảng cáo ồn ào có khi còn có tác dụng ngược lại. Tóm lại, chúng ta đang sống trong thời đại cách mạng thông tin bao nhiêu sách vở, tài liệu của các nhà nghiên cứu nghiêm túc quốc tế và những nhân chứng, văn sĩ trong nước đã miêu tả chủ tịch HCM hoàn toàn khác với những gì trong hệ thống đang tuyên truyền tô hồng tại VN.

Nguyễn Tự Lập, Hà Nội
Cảm ơn BBC đã cho tôi cái nhìn chân thực và khách quan về tình hình thế giới và cả đất nước Việt Nam. Tôi mong quý đài ngày càng là người bạn tin cậy và thân thiết của giới trẻ Việt Nam chúng tôi.

Quang
Bài về ông Lênin, tranh luận về ông Hồ Chí Minh. Đúng là tôi phải cảm ơn những gì BBC đã làm cho Việt nam, BBC có vẻ như muốn Việt nam sau chiến tranh Nam Bắc lại có càng nhiều cuộc khẩu chiến của dân Việt càng tốt. Tôi gửi bài về chuyện lũ lụt của người Việt nhiều lần, chẳng bao giờ được đăng, chắc vì nó ngoài vùng quan tâm của BBC. BBC qua n tâm đến dân chủ cơ mà, để ý gì đến tính mạng người Việt, đúng không vậy? Cám ơn dân chủ và tự do ngôn luận của BBC.

Hà Quốc Quân, Hà Nội
Cảm ơn diễn đàn này của BBC, nhờ diễn đàn này mà tôi hiểu hơn về con người ở đất nước tôi cũng như hiểu rõ hơn những gì BBC muốn cho đất nước tôi. Cảm ơn nhiều.

Hung, Hà Nội
Tôi phải khẳng định ngay là các ông là những người có tâm hồn hết sức cằn cỗi không bao giờ biết trân trọng quá khứ. Đành rằng qúa khứ không phải để "nhấm nháp" nhưng nếu không trân trọng nó thì sẽ khó có một tâm hồn.

Quang Huy, Hà Nội
Thưa quý vị, chuyện nước Nga tôi không dám bàn đến vì ý kiến của tôi có thế nào thì vấn đề vẫn là sự quyết định của người dân Nga, nhưng qua BBC tôi xin bày tỏ quan điểm của mình: về Lênin tôi nghĩ ông là một lãnh tụ và có công lao xóa bỏ chế độ Nga Hoàng và đưa nước Nga tiến lên hùng cường. Tư tưởng về giải phóng dân tộc của Lê nin đã giúp nhiều dân tộc tìm ra con đường giải phóng cho mình trong đó có VN.

Cũng giống như Khổng Tử, đạo khổng do Khổng tử đưa ra ban đầu là tiến bộ như quan điểm" Dân vi bản tức dân là gốc của nước" nhưng những người sau này biến đổi nó để nó trở thành bảo thủ, phân biệt giai cấp và phục vụ cho tầng lớp cai trị " khi quan niệm" Trung quân là ái quốc".

Tư tưởng Hồ Chí Minh cũng vậy chẳng có gì sai cả chỉ có những người hiểu sai về nó hoặc thực hiện không đúng như tư tưởng của ông Hồ. Lịch sử thì luôn công bằng," ôn cố chi tân" những ai không tôn trọng lịch sử, đi ngược lại lịch sử thì sẽ bị cỗ xe lịch sử đè nát. Công lao của ông Hồ trong việc giải phóng dân tộc thì không ai có thể phủ nhận.

MT
Xác Lê Nin là thần tượng của một"thiên đường đã mất" (Liên Xô), cũng giống như các Pha ra ông ở Ai cập vậy ! Song người chết mà tiêu tốn quá đáng (cho chăm sóc và giữ gìn...) thì ở Vn gọi là "Thần trùng" - vì như thế người sống cũng khó sống ! Nước Nga từng có đại thụ văn chương Đốtstoiépski - ông có tuyên bố nổi tiếng: "Chúa đã chết !" - vậy mà ngay tại đất nước của ông người ta vẫn muốn có "Chúa" thì thật là khó hiểu !

Vậy cái xác bất động này là cái gì đây ? Một di tích lịch sử chăng ? một thần tượng chăng ? hay một nỗi oán hờn chăng ? hay...? Thật là khó cho mọi người (có quan niệm khác nhau) thống nhất về cái xác bất động này ! Tôi cũng thấy rất khó mà có một ý kiến cả quyết ! Tuy nhiên, nếu chết bình thường thì người á đông cho là cần phải "hoá", nhưng ông không bình thường và ông không phải người á đông nên đối xử thế nào với ông là việc của người Nga thôi !

HD, Florida
Tôi đồng ý với ý kiến của nhiều bạn thính giả nên đem chôn xác của các nhà lãnh tụ chính trị vì các lý do: 1. Các vị "lãnh tụ" ấy chỉ có giá trị cho một nhóm người, một đảng chính trị nào đó, và trong một giai đoạn lịch sử nào đó nếu nó bị áp đặt bởi nhóm ngưới hay đảng.

2. Các lãnh tụ tôn giáo từng được thế giới tôn thờ như bậc thánh trong nhiều nghìn năm mà chẳng thấy ai để xác lại bắt người ta tôn thờ. Việc tôn kính một cá nhân nào đó là do tự giác, vì cảm phục do tư tưởng, hành động của vị đó, mà không do cưỡng ép, bắt buộc.

3. Việc bảo quản xác chết các lãnh tụ như Lê Nin, Hồ Chí Minh.. (nếu thật sự đó là xác chết thật mà không phải bằng sáp) rất tốn hao công quỹ quốc gia, tức là tiền mồ hôi nước mắt của nhân dân đóng góp.

4. Dùng xác người buộc mọi người phải theo mình với một mục tiêu chính trị nào đó là hành động thiếu dân chủ, thiếu công bằng và thiếu văn minh trong thế giới ngày nay. Và còn rất nhiều nguyên nhân khác nữa. Nếu có muốn tôn kính thì chỉ nên dùng tượng, hay hình ảnh là đủ. Lịch sử sẽ phê phán các lãnh tụ mà không phải do thế lực nào đó.

Chim Cu, Hà Nội
Việc cho phép Lê Nin được yên nghỉ bên cạnh mẹ ông sẽ giúp nước Nga thực sự chuyển mình. Và biến cố đó có lẽ sẽ quan trọng như sự kiện Cách Mạng Tháng Mười 1917.

Thanh Thanh, TP HCM
Nếu bây giờ Lê Nin còn có thể nói lên được ý nguyện của mình thì theo tôi nghĩ ông cũng không muốn mình nằm trong lăng tại quảng trường Đỏ nữa. Mọi người còn nhớ không, trong buổi lễ đại kỷ niệm 60 năm chiến thắng phát xít vừa qua người ta đã phải làm thế nào để dựng một lễ đài cho buổi lễ này? Đó là người ta phải dùng tấm ngăn chắn trước lăng Lê Nin để dựng lễ đài kỷ niệm.

Theo dõi buổi tường thuật lễ kỷ niệm trên TV lúc đầu nhìn mãi tôi không thấy lăng lê Nin ở đâu cả, mãi sau cùng mới thấy là nó nằm sau tấm chắn. Rõ ràng người ta đã không biết xử lý cách nào hơn được. Quảng trường Đỏ là quảng trường trung tâm quốc gia, người ta không thể tổ chức lễ kỷ niệm ở một nơi nào khác.

Người ta cũng không thể dùng ngay lăng để làm lễ đài như ngày xưa được. Bởi vì các nguyên thủ quốc gia Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Ý, Úc .... không thể buớc lên lễ đài nếu nó là lăng để tham dự buổi lễ. Như vậy với đạo lý con người mà nói thì không phải chút nào khi lại để Lê Nin nằm sau "bức vách" như vậy trong một lễ kỷ niệm lớn như thế.

Nước Nga và thế giới còn sẽ có nhiều lễ kỷ niệm nữa phải tổ chức tại quảng trường Đỏ. Chẳng lẽ lúc nào cũng phải dựng một "bức vách" như vậy hay sao ? Thật không phải đạo với người đã khuất và cũng không hay đối với người đang sống hôm nay.

Công bằng mà nói, bất cứ vấn đề gì cũng mang tính lịch sử của nó. Lê Nin đã từng có công và đáng được trân trọng trong những giai đọan lịch sử nhất định không những đối với nước Nga mà đối với cả loài người. Nên khách quan, công bình mà suy xét, và hãy để người chết siêu thoát với linh hồn của họ.

Các đời vua chúa của Trung Hoa ngày xưa cũng có những khu lăng mộ riêng. Họ không để lăng mộ của họ ở Thiên An Môn hay những nơi công cộng khác. Và họ hòan toàn yên nghỉ thanh thản nơi khu lăng mộ của họ, không ai có ý kiến gì mặc dù họ đã có cả công và cả có tội.

Theo tôi những người Nga cũ và những người Nga mới nên có cái nhìn "mở" hơn về vấn đề nên hay không nên "đưa thi hài Lê Nin về bên cạnh mẹ của ông" (có lẽ vấn đề nên nói nhẹ nhàng như vậy thì hơn). Còn ở Việt Nam chúng ta, cũng nên "trông người mà nghĩ đến ta". Nói chung không nên làm những gì không phải đạo với người đã khuất và cũng đừng để khó xử với người đang sống.

Đỗ Minh Nam, Việt Nam
Hai bạn ở hải ngoại đã phát biểu và rất thống nhất: nên mai táng thi hài cụ Hồ. BBC đưa tin về mai táng thi hài Lenin hẳn là có hàm ý. Tôi cảm ơn BBC về việc này và tôi cũng tán thành như hai bạn ở hải ngoại.

Và còn thêm một lý do nữa. Bình sinh, cha tôi nói, cụ rất tiết kiệm, lại có nguyện vọng làm đáng tang đơn giản, nói rõ trong di chúc: "hoả táng và chớ nên phúng viếng linh đình...". Hiện nay, để bảo quản thi hài cần cả một "bộ tư lệnh lăng" do một thiếu tướng đứng đầu (cỡ sư đoàn), tốn phí vô số của cải, rất trái với ý nguyện lúc sinh thời của cụ. Chúng ta nên làm theo ý người đã khuất.

Nên nói thêm rằng khi đảng Lao Động quyết định giữ lâu dài thi hài cụ (cho xứng đáng với công lao của cụ) thì toàn dân miền bắc vui mừng khôn xiết (cha tôi nói). Cụ Hồ là một nhân vật lịch sử, đã có nhiều nhiều công trình ở trong và ngoài nước nghiên cứu về cụ (khen và chê, sùng bái và chửi rủa). Theo lời cha tôi, tôi đã thử tìm đọc rất nhiều sách báo ở miền nam trước đây, thấy rằng mọi phe phái, kể cả phe chống cộng triệt để nhất, không ai dám nói xấu cụ Hồ, nếu không tôn trọng.

Theo tìm hiểu của tôi, hiện nay dân miền Bắc đa số vẫn kính trọng cụ Hồ, rất dị ứng với những lời lẽ thoá mạ, vô văn hoá về nhân vật lịch sử này. Rồi đây, dần dần lịch sử khách quan sẽ đánh giá đúng về cụ. Nhưng ngay bây giờ, chúng ta cần đối xử với thi hài của cụ cho phù hợp đối với một nhân vật lịch sử thể hiện bằng nghi thức trang trọng cần thiết trong lễ an táng.

Dinh 66B, San Jose, USA
Dẹp hay không dẹp những xác chết thần tượng, những lãnh tụ vĩ đại?

Theo tôi: Nên dẹp vì với thời đại internet, con người chỉ cần vài phút là thấy hình ảnh người mình muốn tìm kiếm. Đem một xác chết làm kỷ niệm hay làm một bình phong cho một lý tưởng nào đó đã lỗi thời rồi. Không chắc người chết đã muốn làm vật triển lãm cho công chúng sau khi nhắm mắt, xuôi tay.

Tôi có đọc bài của Hòa Thượng Thích Nhất Hạnh mang nhiều đệ tử đủ quốc tịch về Việt Nam ba tháng. Trước khi ông về VN đã có hàng trăm hàng ngàn bài viết bài bác ông, nặng có nhẹ có, du côn côn đồ cũng có.

Chính tôi cũng không hiểu được cái ý định ông về Việt Nam làm gì, trong khi con người Việt Nam dưới chế độ cộng sản, họ cầu mong một ngày là 48 tiếng để họ có thể có nhiều thì giờ lo chạy gạo. Đối với người dân bình thường, những thứ tâm linh, tín ngưỡng không quan trọng, khi mà bao tử bị cồn cào, khi mà tham dự tín ngưỡng sẽ bị để ý khiển trách âm thầm.

Trong khi Hòa Thượng Thích Nhất Hạnh thăm viếng, theo lời ông, cộng sản đã cố tình lèo lái dẫn đường ông qua ngang lăng Bác, ông không chịu, chứ mà đi qua thì sao ông không khỏi ngó, khỏi nhìn và hình ảnh sẽ ngập trên báo chí, on line. Khi đó Hòa Thượng lại bị những kẻ hải ngoại tấn công tới tấp, những danh từ thô lỗ sẽ được mang lên thân cho người tu hành.

Như vậy cộng sản cố tình dùng xác chết như một thứ tuyên truyền hơn là để kính trọng, sùng bái. Dù sao tiếng nói của vị Hòa Thượng cũng là một tiếng nói nhiều người nghe, nhiều người tin tưởng vì ông đã có ý tưởng tốt với cộng sản từ lúc đầu, nay ông phản tỉnh vì bài giảng đạo của ông cũng phải qua cơ quan kiểm duyệt; khi nào ông có thuyết pháp, dù là bài cũ đã kiểm duyệt rồi, thì cũng bị cộng sản kiểm lại.

Khi ông phản tỉnh thì nhiều người cũng phản tỉnh theo, nhất là người ngoại quốc. Xác chết phải được chôn cất theo nghi lễ phong tục Việt Nam, ướp xác để phô bày là điều trái với tin ngưởng và tập tục Việt Nam.

Anh Tuấn, Hà Nội
Một ý tưởng rất hay!

Nguy Khac, Montreal, Canada
Như vậy, có lẽ đã đến lúc đưa ông Hồ Chí Minh về quê ông để chôn cất đàng hoàng, vừa đỡ tốn công quỹ, vừa để hồn ông siêu thoát và đám đệ tử ông ta ngày nay không còn dùng cái "tư tưởng Hồ Chí Minh" của ông mà tiếp tục tham nhũng, gây hoạ cho người dân VN nữa.