28 Tháng 9 2006 - Cập nhật 20h24 GMT

Hoàng Lan
Sinh viên du học tại Pháp

Chính trị đối với giới trẻ

Có lẽ ai cũng đã thấy rằng, ở Việt Nam ta hiện nay, thanh niên nói riêng và đại đa số người dân nói chung rất thờ ơ với chuyện chính trị. Rất nhiều người đã nói với tôi: tớ lo cho bản thân tớ còn chưa xong, hơi đâu mà để ý chuyện chính trị, chuyện đất nước ?

Lý do dẫn đến sự thờ ơ này của giới trẻ có lẽ có rất nhiều, nhưng đó không phải là điều tôi muốn bàn đến. Tôi chỉ mong muốn, qua bài viết này, gửi gắm đến bạn bè tôi một vài suy nghĩ về sự cần thiết phải quan tâm đến chính trị.

Chính trị là gì?

Trước tiên, phải hiểu ý nghĩa của 2 từ chính trị cho đúng. "Chính trị", theo nghĩa Hán Việt, là an bang tế thế bằng danh chính ngôn thuận, bằng con đường chính nghĩa, lấy "đạo người" làm gốc. Theo quan niệm Anh-Mỹ, Chính trị có nghĩa là một việc làm đầy thận trọng và khôn khéo.

Quan niệm hiện đại coi Chính trị là một nghề nghiệp phục vụ xã hội, có nghĩa rằng Chính trị là việc quản trị đất nước nhằm đem lại lợi ích cho nhân dân.

Trái với suy nghĩ của nhiều người, Chính trị với đúng nghĩa của nó không phải là thủ đoạn, là dơ bẩn, là bạo lực… mà trái lại, tham gia Chính- trị là con đường đúng đắn để phục vụ cho đất nước, phục vụ cho đồng bào.

Có điều, chính trị mang đến quyền lực, khiến cho nhiều người một khi nắm quyền lãnh đạo thì thay đổi, chạy theo con đường Tà- trị nhằm mưu lợi cho cá nhân mình. Chính vì thế mà mỗi đất nước cần có một hiến pháp công minh quy định rõ những quyền cơ bản được bảo vệ của công dân và những nguyên tắc tổ chức quyền lực nhằm ngăn chặn những lạm dụng của những người nắm quyền.

Cũng chính vì thế mà nếu chúng ta thực sự có tấm lòng với đất nước và muốn cống hiến tài năng, đức độ của mình để phục vụ đất nước, thì phải tham gia vào con đường chính trị, hoặc ít ra là có một thái độ chính trị tích cực, chứ đừng bao giờ để sự thờ ơ, lãnh đạm của chúng ta tiếp tay cho sự lộng quyền của những kẻ bất tài, thất đức.

Gần gũi hay xa lạ

Nhiều bạn cho rằng chuyện chính trị là những chuyện đao to búa lớn, là những chuyện xa xôi, vượt quá tầm hiểu biết của bạn cũng như chẳng ảnh hưởng gì đến bạn cả.

Thế nhưng, hai từ Chính trị kia thật ra lại gần gũi với cuộc sống của bạn vô cùng. Nếu ta coi các lĩnh vực khác nhau trong đời sống xã hội như giáo dục, tôn giáo, kinh tế như những vòng tròn nhỏ đặt cạnh nhau và có những tương tác nhất định, thì có thể ví Chính trị như một vòng tròn thật lớn bao trùm lên các vòng tròn nhỏ ấy và có ảnh hưởng ít hay nhiều, tùy chế độ chính trị và tùy lĩnh vực, tới đời sống xã hội. Có điều này là bởi vì chính trị, thông qua việc làm luật, quyết định các nguyên tắc lớn chi phối sự vận hành của các mối quan hệ trong xã hội. Mặt khác, chính trị bảo vệ nền an ninh quốc gia, mà chỉ khi an ninh quốc gia ổn định thì các lĩnh vực của đời sống xã hội mới được duy trì và hoạt động bình thường được.

Để giải thích rõ hơn, tôi xin phân tích ở đây một vài ví dụ cụ thể có liên quan đến thanh niên để các bạn thấy điều ấy.

Trong khoảng gần chục năm trở lại đây, phong trào sinh viên tình nguyện phát triển rất mạnh mẽ trong nước. Ngoài những phong trào, đoàn thể cho Đoàn Thanh Niên phát động, tổ chức, có vô số các nhóm sinh viên tình nguyện độc lập khác đã ra đời và hoạt động cũng hăng say không kém.

Điều khác biệt là với những nhóm này, do thiếu quyền tự do lập hội, việc đăng kí lập hội để có một tư cách pháp nhân rất khó khăn. Điều này cũng đã cản trở các bạn một phần khi muốn mở rộng hoạt động, tổ chức các chương trình lớn hoặc khi đi vận động gây quỹ. Hơn nữa, nhiều sinh viên ở nước ngoài khi đi vận động gửi sách vở, thuốc men về giúp đỡ các dự án thiện nguyện của sinh viên bên nhà, thường gặp phải khó khăn vì những hội này không có tính cách pháp nhân.

Giả sử người dân nước ta được quyền tự do lập hội, thì hẳn những bạn sinh viên mang đầy nhiệt tâm này sẽ có nhiều cơ hội hơn để làm những việc tốt giúp cho những người dân nghèo khổ và những trẻ em lang thang.

Tiếc thay, ở Việt Nam hiện nay, không một cá nhân nào được phép lập hội, cho dù quyền này đã được ghi rõ ở điều 69 Hiến pháp. Khi bạn muốn lập nhóm chỉ đơn giản để làm thiện nguyện hoặc để chia sẻ sở thích, có thể quyền tự do lập hội chẳng có gì quan trọng với bạn. Nhưng khi bạn muốn lập hội để chia sẻ những quan điểm quan trọng hơn và để đấu tranh cho những quyền lợi nghề nghiệp của bạn, như là Hội chống độc quyền, Hội chống tham nhũng, Hội các doanh nhân tự lập trẻ, hoặc những công đoàn xí nghiệp độc lập… thì với tình hình nước ta bây giờ, bạn sẽ thất vọng hoặc thậm chí bị làm khó dễ vì cơ chế chính trị sẽ bóp nghẹt những tiếng nói tự do, ôn hòa, xác đáng của bạn.

Về phía các bạn sinh viên du học, rất nhiều bạn khi ra đi mang theo hoài bão trở về phục vụ cho đất nước bằng kiến thức và kinh nghiệm mình sẽ học tập được ở nước ngoài. Thế nhưng, có bao nhiêu phần trăm trong số các bạn thực hiện được hoài bão của mình?

Đa số những người bạn mà tôi biết đều chọn giải pháp ở lại nước ngoài làm việc vài năm, kiếm vốn rồi trở về. Nhiều bạn chọn giải pháp về Việt Nam nhưng làm việc cho những công ty liên doanh hoặc công ty có vốn nước ngoài. Làm việc ở cơ quan nhà nước, không những lương thấp, mà nếu bạn không phải là đảng viên, bạn sẽ chẳng bao giờ có cơ hội nắm giữ những trọng trách quan trọng để có dịp phát huy khả năng của bạn cả. Ngược lại, nếu bạn ra lập công ty riêng, thì bạn cũng đừng quên rằng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, các công ty tư nhân bị kìm kẹp rất nhiều, thuế cao hơn, vay vốn lãi suất cao hơn so với các công ty quốc doanh.

Hậu quả của thiếu tự do chính trị

Sự bất bình đẳng này trên đất nước mình bắt nguồn từ nguyên nhân chính trị và đang ảnh hưởng trực tiếp đến sự nghiệp của bạn đấy. Nếu muốn thay đổi sự bất công này, chúng ta không có cách nào khác ngoài việc sử dụng những quyền chính trị cơ bản của công dân đề đòi hỏi quyền lợi chính đáng cho mình. Nếu sinh viên đi du học, ai cũng im lặng và rồi chọn giải pháp ở lại nước ngoài để có cuộc sống tốt hơn cho mình, thì tương lai nước Việt sẽ đi về đâu?

Tương tự, các bạn sinh viên trong nước cũng là nạn nhân trực tiếp của sự bất công trong xã hội, khi mà cơ hội việc làm không đồng đều.

Tiêu chí tuyển người không dựa trên thực lực mà phụ thuộc nhiều vào các mối quan hệ, vào chỉ tiêu đảng viên hay không đảng viên của bạn. Sự bất công này bắt nguồn từ sự chính trị hóa mọi mặt đời sống, kinh tế, xã hội mà Đảng và Nhà nước chủ trương. Không phải thực lực của bạn là thước đo sự thăng tiến của bạn, mà chính tư tưởng chính trị của bạn là yếu tố quyết định. Thế nhưng, khả năng làm kinh tế, khả năng ngoại giao hay khả năng quản lý của bạn đâu có phụ thuộc vào việc bạn có thấm nhuần tư tưởng Mác Lê hay không đâu?

Nếu những nhà lãnh đạo thực sự đặt quyền lợi của đất nước, của dân tộc lên hàng đầu, thì họ phải khuyến khích, tạo điều kiện cho tài năng và sự sáng tạo của người dân có cơ hội phát huy trong các lĩnh vực chuyên môn để phục vụ hữu hiệu cho đất nước mới đúng. Chỉ khi ấy, đất nước mình mới tiến nhanh, tiến xa, mới vượt qua chính mình để làm việc lớn được. Trái lại, sự ngoan cố theo đuổi và áp đặt một ý thức hệ sai lầm khiến cho sức sống và tiềm năng của dân tộc bị thui chột, là đang đi ngược lại với lợi ích của nhân dân, đất nước.

Tóm lại, những chính sách kinh tế, xã hội, lao động… quyết định bởi quyền lực chính trị đang ảnh hưởng trực tiếp đến sự nghiệp, đến cuộc sống của bạn đấy.

Nếu bạn thờ ơ với chính trị quốc gia, có nghĩa là bạn đang thờ ơ với chính tương lai của bạn. Ngay từ bây giờ, bạn hãy tìm hiểu những thông tin nhiều chiều về những gì đang diễn ra trên đất nước mình, để rồi chọn cho mình một thái độ chính trị. Đừng ngần ngại nếu thấy những gì bạn cảm nhận được không giống với những gì báo đài hay loa phát thanh hàng ngày vẫn nói… Hãy đối thoại, hãy chia sẻ với những người đồng ý kiến với bạn để củng cố thêm niềm tin của mình, và với cả những người không cùng ý kiến với bạn để hiểu hơn quan điểm của họ và nhìn nhận lại mình.

Bản chất của xã hội luôn là đa nguyên - cùng tồn tài nhiều luồng tư tưởng khác biệt. Các ý tưởng về chính trị cũng vậy.

Chính vì có những quan điểm khác biệt đó mà sự tự do chính trị là vô cùng quan trọng. Nó cho phép tất cả mọi người đều có thể nói, đều có thể tự do bảo vệ quan điểm của mình mà không sợ bất kì sự đàn áp nào cả. Chính nhân dân là người quyết định họ sẽ chọn những người thuộc quan điểm chính trị nào lên lãnh đạo, bằng lá phiếu của họ thông qua những cuộc bầu cử tự do và công bằng.

Tôi và bạn chưa chắc đã có cùng cái nhìn về viễn cảnh cho đất nước. Bạn say mê lý tưởng cộng sản, bạn sẽ vào đảng và tiếp tục xây dựng con đường xã hội chủ nghĩa. Còn tôi, có thể tôi có những tư tưởng tự do hơn. Bạn bè tôi đi du học cũng có thể đang ôm ấp nhiều dự án lớn để phát triển kinh tế cho đất nước, để tạo công ăn việc làm, để xây dựng một chế độ an sinh xã hội mới hoặc để xây dựng bộ luật lao động mới…

Giả sử rằng chúng tôi về nước, lập nên một đảng phái chính trị mới và giới thiệu với người dân dự án chính trị này của chúng tôi. Trong một đất nước bình thường, nhân dân sẽ là người quyết định chọn dự án nào và bầu cho ai. Thế nhưng, trong cơ chế chính trị Việt Nam bây giờ, chúng tôi sẽ chẳng bao giờ làm được điều ấy, vì Đảng cộng sản nắm giữ độc quyền chính trị- đàn áp những người bất đồng chính kiến và không bao giờ để cho người dân được thực hiện quyền làm chủ để bầu lên những người "đầy tớ" theo ý mình. Như vậy, những thanh niên thế hệ mới, có những ý tưởng mới, dù muốn phục vụ cho 84 triệu đồng bào của mình cũng không được, nếu như quan điểm của họ không giống với 2 triệu đảng viên kia… Điều này cũng là đi ngược lại với lợi ích của nhân dân.

Đa đảng tức là người dân có nhiều sự chọn lựa hơn. Cũng như trong kinh tế vậy, độc quyền thì chỉ có người tiêu dùng là thiệt thòi, còn nhiều công ty cạnh tranh thì người dân sẽ được hưởng nhiều ưu đãi và có quyền chọn lựa những gì phù hợp với mình nhất. Tương tự, nhiều đảng phái chính trị, có nghĩa là có nhiều dự án, nhiều chương trình khác nhau cho đất nước, trong đó, người dân là người quyết định bằng lá phiếu. Quyền bầu cử tự do, công bằng là quyền cơ bản của người dân, thể hiện quyền làm chủ của người dân. Nếu chúng ta từ bỏ quyền tự do bầu cử, tự do ứng cử của mình, khi ấy, chúng ta đang từ bỏ quyền quyết định số phận của chúng ta và số phận đất nước vào tay 1 nhóm người đấy.

Thanh niên hiện nay chiếm 70% dân số đất nước, nếu ai cũng chỉ muốn làm kinh tế và lo cho bản thân mà không biết đến chuyện chính trị, chuyện đất nước, thì khi những người lãnh đạo đương thời mất đi, đất nước sẽ rơi vào tay ai?

Mong rằng các bạn sẽ ý thức được trách nhiệm của mình và quyền làm chủ đất nước của mình để quan tâm hơn đến tình hình chính trị của đất nước. Chính trị không xa vời, không xấu xa. Chính trị là an bang tế thế bằng con đường danh chính ngôn thuận, bằng con đường chính nghĩa, lấy đạo người làm gốc.

------------------------------------------------------------------

MV
Tôi không đồng ý với ý kiến anh Hồ Tâm là nếu kinh tế phát triển 8% là mọi việc đều chấp nhận được. Thực ra, các con hổ châu Á đều có thời gian phát triển cao hơn nhiều trong giai đoạn ban đầu như ta. Thí dụ, Singapore có nhiều năm phát triển tới 18%/năm, Hàn quốc trên 10% trong thời gian khá lâu. Có như thế họ mới đạt qui mô kinh tế như hiện nay.

Điều đặc biệt là hiệu quả đồng vốn đầu tư của họ cao hơn hẳn (gấp 2-3 lần). Nếu ta cứ duy trì tốc độ phát triển như hiện nay, thì cũng không có gì đặc biệt lắm, diều đáng sợ là sau này con cháu chúng ta lại phải trả nợ còng lưng. Vì vậy, cần phải nhìn thấy nguy cơ tụt hậu để đừng tự thoả mãn mà thách thức xem "phe dân chủ" có làm tốt hơn không. Ở nước khác họ làm còn khá hơn.

Nguyễn Nam, TP. HCM
Cảm ơn bạn Lan đã có nhữnh nhận xét sát với thời cuộc. Tôi chỉ không đồng ý với bạn ở 1 điểm: đó là bản chất của việc thờ ơ với chính trị của thanh niên.

Thực chất của việc thờ ơ này hoàn toàn không do sự vô lo, hay tự kỷ, chỉ biết lo vun vén cho bản thân về kinh tế. Nguyên nhân sâu xa là ở chổ: thanh niên muốn tham chính, chỉ có 1 con đường duy nhất là phấn đấu vào Đảng Cộng sản. Mà đâu phải ai cũng có thể chấp nhận ý thức hệ này để vào Đảng mà tham chính.

Đúng là Hiến pháp hiện thời có điều khoản cho tự do lập hội đoàn, không có điều khoản nào cấm lập Đảng chính trị, nhưng trên thực tế không có 1 văn bản nào hướng dẫn hoặc cho phép thực hiện. Hậu quả là có cũng như không có vậy.

Thực tế những ai tự ý lập hội hay Đảng chính trị thì cái hệ luỵ của nó không nhỏ một chút nào; nhẹ thì bị Công an theo dõi, mời lên mời xuống, đi d79âu cũng phải xin phép; nặn thì dính vào tội an ninh quốc gia. Mà muốn thay đối cả thể chế Cộng sản thì không ai làm nổi cả. Do vậy, việc an phận thủ thường, hoặc là bất mãn, phó mặc cho thời cuộc, mà nói đúng ra là thờ ơ với chính trị là con đường tất yếu sẽ đến với lớp trẻ hiện nay. Đó là điều đáng buồn và xa lạ trong thế giới sôi động hiện nay.

Hồ Tâm, Biên Hòa
Mọi người thắc mắc làm gì về tính chất của chế độ hiện nay. Tên gọi không quan trọng, vấn đề ở chổ nó có thúc đẩy được việc tăng trưởng kinh tế và hội nhập vào thế giới hay không mà thôi.

Thử hỏi Thái vẫn còn vua đó, nhưng đố ai nói họ là nước phong kiến lạc hậu. Việt nam cũng vậy thôi, mang tên XHCN hay VNCH cũng chả quan trọng. Quan trọng nhất là anh đảm bảo tăng trưởng kinh tế là tôi ủng hộ Nếu tăng trưởng từ 8% trở lên, hội nhập tốt với thế giới là được rồi. Liệu các nhà dân chủ mới có làm nổi không? Trong khi họ (Chính phủ) ra sức để dạt được tăng trưởng kinh tế và hội nhập, một số người lại bày trò thế này thế nọ.

MV
Tôi cho rằng khi đánh giá sự phát triển của nền chính trị nước nhà, sẽ có rất nhiều quan điểm trái ngược nhau, mỗi quan điểm xuất phát từ lợi ích của người đưa ra quan điểm đó. Tuy nhiên, nên chăng chúng ta qui về một mẫu số chung để có thể đánh giá khách quan khái niệm này hơn.

Chính trị là thượng tầng kiến trúc phụ thuộc vào hạ tầng cơ sở, đó là lực lượng sản xuất. Điều này luôn đúng, trừ những giai đoạn lịch sử bất thường của đất nước như thiên tai, chiến tranh, chia cắt. Vậy đánh giá đúng lực lượng sản xuất của Việt Nam đang ở giai đoạn phát triển nào so với thế giới có thể hiểu rõ hơn quá trình phát triển hiện tại và tương lai của nền chính trị Việt Nam.

Theo thông tin từ báo chí điện tử Việt Nam, hiện nay bình quân thu nhập đầu người trên thế giới là 9000 USD, còn năm 1500 là 800 USD, tất cả qui theo thời giá hiện nay. Trong khi đó, GDP của Việt Nam chỉ mới khoảng dưới 650 USD, mặc dầu sẽ tăng nhanh trong thời gian tới. Giá trị thu nhập là kết quả cuối cùng của nhiều yếu tố tác động, trong đó có nền chính trị, mức độ phát triển của khoa học và các phương tiện sản xuất khác.

Một số bạn bè của tôi cho rằng, nếu xét về lực lượng sản xuất, Việt Nam chỉ có thể tương đương với thế giới khoảng thế kỷ 18 hay đầu thế kỷ 19. Điều này có lý của nó, bởi vì hầu hết các yếu tố phát triển như khoa học, công nghệ, dân chủ, quan hệ sản xuất tiến bộ nước ta đều phải nhập khẩu từ bên ngoài.

Còn với những cái chúng ta tự nghĩ ra, tự sáng chế không dựa vào kiến thức nhân loại trong thời gian gần đây, th! làm ược tàu thuỷ, động cơ hơi nước hay tìm ra các nguyên tố hoá học mới cũng là điều không dễ dàng. Muốn sáng tạo và phát triển, cần phải có môi trường phù hợp, mà môi trường này ở Việt Nam không hơn thế giới ở cái mốc thời gian trên.

Nếu giải thích nền chính trị nước ta theo qui chiếu thời gian của lực lượng sản xuất, thì có thể hiểu nếu người Việt cứ thụ động chờ đợi, chúng ta sẽ phải mất rất nhiều năm thậm chí nhiều thế kỷ mới đạt được sự phát triển như hiện nay của thế giới.

Còn nếu chúng ta chủ động học hỏi thế giới, thì có thể rút ngắn thời gian đi rất nhiều, như một số nước vừa qua đã làm được. Đa nguyên, đa đảng hay độc đảng chỉ là chiến thuật trong con đường phát triển đi lên của dân tộc ta, song nếu nó không tạo điều kiện phát triển cho phát triển lực lượng sản xuất, cho khoa học, công nghệ, cho quan hệ sản xuất tiến bộ hơn, thì sẽ phải bị thay đổi.

Điều này cho thấy, để đất nước ta sánh vai với các cường quốc năm châu trên thế giới, chúng ta còn quá nhiều việc phải làm, mà chính trị chỉ là một trong số đó.

Một độc giả
Bạn Tuấn Anh, Hà Nội nhìn thấy được hiện tượng nhưng không thấy được bản chất. Đảng ta rất muốn chống tham nhũng, chống lạm quyền làm bậy nhưng lại sợ tam quyền phân lập- phương cách hữu hiệu để chống lại tham nhũng lạm quyền.

Đơn giản là tam quyền phân lập- tách bạch giữa tư pháp, hành pháp, lập pháp ra khỏi các đảng cầm quyền và giữa chúng có cơ chế kiểm soát lấn nhau- là một sản phẩm của dân chủ phương tây và nhiều nước tiên tiến ở châu Á. Nhưng trong một thể chế chính trị do một đảng cầm quyền thì làm sao có tam quyền phân lập được? Điều 4 trong Hiến pháp nói rằng Đảng CS là lực lượng duy nhất lãnh đạo toàn xã hội cơ mà. Nói thế chả khác gì bảo Đảng đứng trên cả luật pháp, hành pháp và tư pháp. Và thực tế cũng chính là thế, có ông giám đốc công an nào, có ông viện trưởng viện kiểm sát nào hay ông thẩm phán nào không là đảng viên đâu?

Bản chất của chế độ nó tạo ra cơ chế chứ cơ chế không phải ở trên trời rơi xuống. Chính các nước như Philippines, Indo đang vật lộn với nạn tham nhũng là do văn hóa tham nhũng từ các thời độc tài Marcos, Suharto để lại. VN thì chỉ mới ở giai đoạn đầu như quá khứ ở hai nước trên kia thôi, tham nhũng còn ở nước ta dài dài

Giấu tên
Chào bạn Hoàng Lan! Mình thấy bạn có vẻ được khá nhiều người ủng hộ với bài viết này nhưng bạn và các bạn khác, dù ở Việt Nam hay nước ngoài cũng nên nhìn nhận lại vấn đề cho đúng. Thanh niên Việt Nam rất quan tâm đến đời sống chính trị.

Bạn đã bao giờ thực sự sống trong môi trường đại học Việt Nam, trong môi trường đoàn đội, chính trị Việt Nam chưa? Bạn có biết thanh niên là thành phần nằm trong độ tuổi nào không? Và không phải tuyệt đối, theo như bạn nói là "Tiêu chí tuyển người không dựa trên thực lực mà phụ thuộc nhiều vào các mối quan hệ, vào chỉ tiêu đảng viên hay không đảng viên của bạn. Sự bất công này bắt nguồn từ sự chính trị hóa mọi mặt đời sống, kinh tế, xã hội mà Đảng và Nhà nước chủ trương. Không phải thực lực của bạn là thước đo sự thăng tiến của bạn, mà chính tư tưởng chính trị của bạn là yếu tố quyết định"

Bạn nhầm rồi. Bạn thử về nước đi. Thanh niên Việt Nam ra trường, họ lựa chọn vào Đảng hay không là quyền của họ. Việc đối xử giữa người vào Đảng và chưa vào Đảng nếu có chăng cũng chỉ trong những trường hợp hạn hữu.

Nhiều người không là Đảng viên nhưng vẫn làm trong cơ quan nhà nước, vẫn hưởng chế độ như bao Đảng viên khác. Tư tưởng chính trị là yếu tố quyết định ư?

Tôi chẳng muốn bàn về chuyện này nữa. Có thể một số bạn khi đọc bài viết này sẽ cho là tôi bị "ru ngủ" nhưng không, tôi rất tỉnh táo và ý thức mọi chuyện xảy ra trong đất nước mình. Bạn về nước giúp nước mình phát triển lên đi, hơn là viết bài báo này.

Tuấn Anh, Hà Nội
Theo tôi bạn Hòang Lan nói cũng có ý đúng. Tôi là một người cực kỳ thần tượng Lenin và Anghen, có thể nói tôi là một người có lý tưởng cộng sản. Nhưng đúng là hiện nay các quyền lực chính trị can thiệp quá sâu vào sự phát triển của đời sống xã hội.

Tôi phản đối đa nguyên đa đảng, điều này chỉ làm cho đất nước mất ổn định. Nhưng chế độ một đảng phải có một cơ chế giám sát độc lập lẫn nhau, nếu không thì sẽ dẫn đến độc đoán, trì trệ, tham nhũng.

Tôi nói ví dụ một ông vừa là UVTƯ, vừa là đại biểu quốc hội, vừa là bộ trưởng, vừa đá bóng, vừa thổi đến hai còi, có nhiều người lãnh đạo không có năng lực thậm chí vi phạm nghiêm trọng kỷ cương phép nước vẫn tại vị, thậm chí lên chức. Hiện nay cơ chế lãnh đạo, và! cơ chế quản lý đang mâu thuẫn với sự phát triển của kinh tế- xã hội. Người dân cũng hiểu biết hơn, không như hồi xưa. Nếu Đất nước ta không giải quyết được mâu thuẫn duy vật biện chứng trên thì nó sẽ càng ngày càng phát triển, làm xói mòn lòng tin của nhân dân và sẽ nảy sinh càng ngày càng nhiều vấn đề ảnh hưởng tới chế độ. Thực tế đã chứng minh và tương lai sẽ chứng minh tiếp.

Lê Xung, Hà Nội
Chính trị ở Việt Nam là một chuyện xa vời, Không phải giới trẻ Việt Nam lãng quên hay không hiểu gì về chính trị. Họ rất hiểu và rất tích cực để làm thay đổi diện mạo của đất nước. Nhưng lâu nay, chúng ta quen sống trong môi trường bị ru ngủ. Có khoảng phần trăm không nhỏ thanh niên được lo từ A đến Z, được ru ngủ trong những môi trường không có cạnh tranh, không cần hiểu chính trị là gì, không cần biết rồi đất nước sẽ đi về đâu.

Chúng ta hiện nay vẫn kìm hãm cơ hội, gieo rắc trong đầu những người trẻ tuổi đầy nhiệt huyết một tư tưởng cơ hội. " Con không khóc thì làm sao mẹ cho bú", Nhà nước Việt Nam đâu có cấm các bạn tư do ngôn luận, nhưng các bạn phải phát biểu cho đúng và sát với thực tế.

Theo như tôi thấy phần đông sinh viên Việt Nam đi du học ở nước ngoài (cả theo diện đài thọ và tự túc) thì chưa làm được gì to tát cả. Mà đi du học trước tiên là giải quyết khâu oai cho gia đình, sau nữa là có cơ hội "lẩn" ra nước ngoài. Rồi trở thành "con sáo biết nói" lúc nào không hay. Nếu các bạn là người có "Tâm" thì hãy thể hiện bằng việc làm thực tế, hãy biết đem cho trước khi đòi hỏi. Hãy xem xem mình đã làm được gì và sẽ làm được gì sau này. Có như vậy tôi tin bạn sẽ thành công.

Robert, Anaheim
Bài viết của Hoàng Lan có nhiều ý hay nhưng trong thực tiễn, cần có những mấu chốt cụ thể để việc cởi trói tư tưởng, tự do chính trị, và phát triển đất nước ở VN có thể được dễ dàng thực hiện hơn. Theo tôi, những điểm mấu chốt là:

1) Nhận diện sự bế tắc: Một người có bệnh sẽ không khi nào khỏi bệnh nếu không biết chấp nhận mình đang bị bệnh. Chừng nào đa số người VN (nhất là người VN trong nước) còn nhận định về nước mình với những cảm tưởng như VN đang đi đúng đường, đời sống đang tốt lên, chính quyền mắc nhiều sai lầm nhưng họ sẽ sửa sai, và nếu vẫn sai thì họ cứ tiếp tục sửa nên ta cứ chấp nhận họ, v..v.. thì tương lai VN sẽ không khá.

Nhận diện sự bế tắc ở đây chính là nhận ra giới hạn của một bộ máy chính trị độc quyền, quanh quẩn trong những mâu thuẫn về quyền và lợi của chính mình mà không thể thoát ra. Nhận diện sự bế tắc không có nghĩa là phải lập tức đấu tranh, biểu tình, chống đối, đòi hỏi quyền công dân, v..v..

Không ai muốn tự chặt tay chặt chân mình. Sống ở VN cũng vậy, không ai muốn đời sống của mình bị quấy rối khi tai mắt của chính quyền ở khắp mọi nơi (phản kháng còn khó hơn dưới thời thuộc địa và chế độ cũ). Sự an phận, cầu an không chỉ là một cảm giác, mà còn là một nhu cầu chính đáng của đa số mọi người trong xã hội VN hiện nay.

Nhưng giữa sự cầu an và sự chấp nhận, rồi ủng hộ sự cai trị của chính quyền có một lằn ranh mà lâu ngày người ta dễ quên. Cầu an không có nghĩa ta phải chấp nhận hay ủng hộ một chính quyền đã phạm biết bao sai lầm và đang đi đến chỗ tha hóa, say mê quyền lợi, và tự mâu thuẫn với những lý tưởng của chính nó.

Cầu an nhưng người VN không nên nuôi ảo tưởng là một cơ chế độc tài như đảng CSVN sẽ có ngày tự thanh bạch hóa, tự cách tân hóa đủ để đáp ứng nhu cầu của một quốc gia phát triển.

2) Tìm giải pháp bên ngoài khuôn khổ chế độ: Sau khi nhận diện sự bế tắc, người VN cần tìm kiếm giải pháp bên ngoài lối mòn của chế độ. Đừng gia nhập đảng CSVN cho dù đó là cách có thể đảm bảo sự thăng tiến sự nghiệp cá nhân của bạn. Nếu đã là đảng viên, bạn nên tìm cách thoát ly khỏi đảng. Ở Trung Quốc đã có phong trào hàng triệu người trả thẻ đảng viên, đoàn viên trên Internet. Người VN nên tìm đến những tôn giáo (Phật, Thiên Chúa) hoặc những nền tảng văn hóa lâu đời như Khổng, Nho giáo để rèn luyện cơ sở đạo đức của mình trong cuộc sống, xa rời những tha hóa của chế độ, không a dua, không hợp tác, và không hùa theo một chế độ đang thối nát.

Nếu chế độ có đạo đức, họ sẽ biết chấp nhận bạn và đưa bạn vào các vị trí lãnh đạo theo tài năng của bạn mà không cần bạn phải là người của đảng. Nếu họ không làm được như vậy, đương nhiên họ là đại diện của bóng tối tội lỗi mà bạn nên từ bỏ.

3) Chờ thời cơ đổi mới: Nếu đa số người VN làm được những điểm kể trên, sự thống trị độc đoán của CSVN sẽ bị hụt hơi mà kết thúc trong hòa bình và trong khuôn khổ một nước VN mới văn minh và đạo đức. Người Ấn Độ đã dùng phương pháp bất bạo động và bất phục tùng để thoát khỏi sự cai trị của thực dân Anh. Người VN muốn thoát khỏi nền độc tài của CSVN cũng có thể làm như vậy.

Mọi chuyện đều xuất phát từ tư tưởng. Hãy biết lựa chọn giữa đúng và sai trong niềm tin của mình, và bạn không cần phải xuống đường để đấu tranh cho niềm tin đó.

Linh, Moscow
Tôi đọc bài này không thấy câu chữ nào của Hoàng Lan tự nhận mình là giỏi nhất về chính trị, coi thường các bạn trẻ trong nước. Ta nên đọc và tiếp nhận các ý kiến khác biệt trong sự kiềm chế cảm xúc của bản thân, không nên gán ghép cho người ta “mác” này, “mác kia”.

Theo tôi hiểu, qua bài này HL chỉ bày tỏ quan điểm cá nhân về sinh hoạt chính trị của thanh niên trong trong nước, tuyệt nhiên không có ý định “dạy bảo”.Tôi không tìm thấy những từ như: các bạn phải thế này, phải thế nọ như các “đồng chí” lãnh đạo đã và đang hô hào.

Phân tích của HL liên quan đến hạn chế của các phong trào, các hội không có tư cách pháp nhân tôi cho là xác đáng. Sự ảnh hưởng của chúng đến chính sách điều hành đất nước quá là ít ỏi. Bản thân tôi thấy chủ nghĩa Mác Lê nin không phù hợp, việc dạy và học nó quá nhiều như hiện nay gây lãng phí lớn của cải, thời gian của xã hội.

Thêm nữa, chính sách bảo hộ công nghiệp ô tô, điện tử không có lợi cho đất nước, chỉ “béo” các doanh nghiệp độc quyền. Nhiều người như tôi chỉ biết vậy nhưng chịu không làm gì được.

Liệu đoàn thanh niên cộng sản hay phong trào văn hóa lành mạnh có giúp tôi giảm được các tiết Kinh tế chính trị học Mác-Lê vô bổ, hay xóa bỏ độc quyền kinh doanh vô lý? Chắc chắn là không rồi.

TMP, HCMC
Bài viết của Chị Hoàng Lan hay lắm nhưng hình như chi không nắm được thực tế vấn đề của Việt Nam hiện nay, không fải là thanh niên việt nam không quan tâm đến chính trị, họ quan tâm rất nhiều đó chứ, nhưng mà họ không được tự do để nói thôi. Ở đây là Việt nam chứ không phải như ở nước ngoài chị mà hó hé nói chuyện chính trị như vầy là bị gọi tên phản động và bị mời lên công an uống nước trà làm việc rồi.

Chị nói thanh niên VN không quan tâm đến chính trị vậy chúng tôi mời chị - người quan tâm đến chính trị đến tương lai của những người thanh niên VN - về nước làm chính trị. Nếu được như vậy thì tôi sẽ giơ hai tay ủng hộ chị, còn như cứ nói suông thì ai mà chẳng nói được.

Nguyễn Thanh Lan, HCM, VN
Chắc chỉ có Hoàng Lan là có trách nhiệm với vận mệnh của đất nước này thôi sao. Mình nghĩ HL hơi coi thường cánh trẻ bọn này ở bên nhà đấy. Mỗi hành động của mọi người đều ít nhiều liên quan đến chính trị: Thanh niên tình nguyện, Sinh viên tình nguyện, các phong trào thanh niên chống tiêu cực, tệ nạn, phong trào văn hoá lành mạnh từ thành phố đến nông thôn, miền núi hẻo lánh..

Mà HL cũng đừng dạy mọi người thế nào là Chính trị nữa, chả lẽ mỗi HL hiểu nổi sao? Không phải cứ phải đi du học mới hiểu được chính trị là gì? Mình nghĩ có nhiều người hiểu lắm chứ. Từ xưa ông bà, cha mẹ chúng ta, đàn anh, chị chúng ta và thậm chí cả em chúng ta cũng hiểu và có ý thức chính trị trong mỗi việc mình làm đấy.

Mình nghĩ người Việt nam (Nhất là giới trẻ chúng mình) là một trong những dân tộc có ý thức chính trị cao. Chúc bạn thành đạt trong học tập, mang kiến thức về xây dựng quê hương. Về nhé nếu bạn không chê quê hương đất tổ, nơi chôn nhau của bạn còn nghèo khó. Bọn mình chờ bạn.

Nicky, TP HCM
Suy nghĩ của chị thật tuyệt và rất đúng trong bối cảnh VN hiện giờ. Nhưng chúng ta làm được gì hả chị. Chắc hẳn chị cũng có biết anh Nguyễn Tiến Trung, đúng không ạ ! Chị Lan đang sống trong 1 đất nước tự do, chị có quyền tự do ngôn luận thực sự. Nhưng còn những người ở Việt Nam?

Có những chuyện người ở Việt Nam chỉ nuốt nước mắt mà cố gắng quên đi, họ không có được tiếng nói nào đâu chị ạ. Và nếu như mạnh dạn nêu cao quan điểm chính trị của mình thì khác với lại bên Pháp, bên Mỹ hay Anh QUốc..., thay vì nhận được những tràng pháo tay cùng với một sự thay đổi trong đường lối chính trị nếu ý kiến của chị được nhiều người đồng tình ủng hộ, ở Việt Nam chị sẽ nhận được một sự "chăm sóc đặc biệt" của Nhà nước và những người lãnh đạo cấp cao, mặc dù chị đại diện cho những người dân chất phát lương thiện ở Việt Nam để lên tiếng bênh vực và đòi quyền lợi cho họ. Theo chị chúng ta sẽ làm như thế nào !!?

Giới thanh niên bây giờ được ru bằng những điệu nhạc rất êm ả, sẽ ít có cái cảm nhận giống như chị lắm. Nhưng trong số những thanh niên có suy nghĩ,có lòng yêu nước thì hoàn toàn khác. Hiện tại không có cơ hội biểu hiện nhưng khi có cơ hội, có điều kiện họ sẽ lên tiếng và cống hiến hết mình cho đất nước. Điều quan trọng bây giờ là nuôi dưỡng ý chí, tri thức và chờ đợi !

Thuận, Vinh
Tôi thấy đây là một bài viết hay. Có tâm huyết về tương lai của đất nước mình đó là điều đáng mừng vì có quan tâm thì mới viết nhưng nói như bạn giới trẻ không quan tâm đến chính trị là không hoàn toàn đúng lắm mà ngược lại rất quan tâm nhưng chỉ có điều với khả năng và tình hình thực tế đành lực bất tòng tâm thôi.

Tôi không cho rằng một Đảng lãnh đạo thì tốt hơn. Vì theo tôi một đảng tức là chịu 1 luồng tư tưởng duy nhất có nghĩa là các tư tưởng khác sẽ bị triệt tiêu mà theo quan điểm triết học thì "mâu thuẫn chính là phát triển", thế chỉ có một tư tưởng thì lấy đâu ra mâu thuẫn?

Hơn nữa dân nào được trực tiếp bầu ra Thủ tướng, Chủ tịch nuớc... toàn là đảng viên mà thôi như vậy bộ máy chỉ tập trung vào khoảng 2 triệu người thì nói chi là nhà nước của dân, do dân vì dân, lấy đâu ra dân chủ?

Spy
Tôi có cảm giác là trên diễn đàn BBC này, có nhiều người đang ăn lương của cộng sản ra để bài bác ý kiến người khác. Điều đó cũng tốt thôi, có sự tranh luận luôn là phương pháp không thể thiếu. Tuy nhiên, khi tranh luận, "các chính ủy" nên có logic một chút, hãy đi thẳng vào vấn đề, vì cách tranh luận nó phản ánh văn hóa cũng như khả năng tư duy, kiến thức của người tranh luận.

Một ý kiến
Thật ra không phải dân ta không quan tâm đến chính trị đâu, đến chính trị Thái Lan ầm ĩ mấy ngày vừa rồi mà dân VN còn bàn tán xôn xao mà. Cái chính là ở ta người dân không có quyền bầu cử thực thụ, chỉ là các cụ đảng viên đưa nhau lên thôi, thành ra người dân đã bị loại khỏi đời sống chính trị rồi. Chứ bấy giờ nếu ở ta mà dân được bầu các vị lãnh đạo xem, thế nào mọi người chẳng quan tâm?

VIT, Hà Nội
Có lẽ do con đường chính trị của nước mình còn quá.....xa vời!Thử hỏi xem thanh niên trong các trường ĐH có nhiệt tình với công tác đoàn trường không?Không thể nghĩ rằng thanh niên thờ ơ với chính trị được. Một lãnh đạo cấp cao trẻ tuổi ở Việt Nam?Hi vọng sau này sẽ có.Nhưng đối với tình hình chính trị hay về quyền con người ở Việt Nam vẫn như hiện tại thì dù có một thanh niên nào tài giỏi đến mấy cũng chẳng làm nên trò trống gì nếu không có "chỗ dựa" vững chắc!

hoacoxanhxanh, Hà Nội
Bài của Hoàng Lan hay trên góc độ lý luận, nhưng chưa có một cách nhìn thực tế và đầy đủ về giới trẻ Việt Nam hiện nay. Trong bối cảnh nền chính trị một Đảng, chỉ được tiếp cận thông tin một chiều, lại gặp rất nhiều khó khăn về kinh tế, nhưng giới trẻ Việt Nam đã vươn lên nhận thức sâu sắc và đầy đủ về hiện trạng và tương lai của đất nước. Giới trẻ Việt Nam tự biết vai trò và nhiệm vụ của minh và khi nào cần làm gì. Cách nhìn nhận về chính trị của Hoàng Lan cũng chỉ như một vài người làm chính trị "Salon" ở Việt Nam hiện nay mà thôi.

The Mask, HCMC, Việt Nam
Tôi đọc bài này của Hoàng Lan đã mấy ngày rồi vốn lười biếng viết nhưng lần này thì viết vậy ( có lẽ viết nhiều sẽ quen). Bài viết bạn HL đưa ra là sự thờ ơ về chính trị của giới trẻ Việt Nam tôi có thể nói với bạn rằng " thanh niên Việt Nam" chẳng thờ ơ với chính trị như bạn nghĩ. Họ cũng nhìn ra được những gì hiện diện hàng ngày chứ không cần phải đi du học mới hiểu. Nhưng tại sao họ không "đấu tranh" như bạn kêu gọi? Vì nói bao giờ chả dễ hơn làm. Hơn nữa sự thay đổi trong xã hội còn phụ thuộc cả vào trình độ nhận thức của người dân nữa. Ở Việt Nam lực lượng thanh niên cũng chỉ chiếm không quá 35% dân số chứ không có con số khổng lồ là 70% như bạn nghĩ đâu. Còn bạn của bạn nói về việc " lo cho bản thân còn chưa xong..." theo tôi cũng có ý đúng của họ. Bởi vì họ còn lo cho cuộc sống mưu sinh của họ nữa đã.

Ông bà ta đã dạy rồi "có thực mới vực được đạo" có phải ai sinh ra cũng có cái may mắn là đi du học cả đâu? Những suy nghĩ về hành động của những bạn bè du học của bạn mà bạn từng biết đến không phải là do cuộc sống mưu sinh của họ đẩy đưa hay sao? Vậy thì nói chi tới những người còn thiếu thốn trăm bề nữa. Nếu có dịp bạn về đây tôi sẽ đưa bạn đi cùng một trong những chương trình của CLB chúng tôi tới những vùng xa xôi trên đất nước này để bạn có được cách nhìn toàn cảnh hơn. Xin nói trước rằng chúng tôi không phải là hội do nhà nước thành lập đâu đấy. Nói thêm với Hoàng Lan rằng bài viết của bạn không phải không có điều đúng tuy nhiên từ lý thuyết tới thực tiễn thì còn xa vời lắm. Riêng bản thân tôi thì chỉ nghĩ sao mình sống có ích cho nhiều người là được chứ chả mong gì to tát.

Vân
Đọc bài của bạn Hoàng Lan và tự nhủ "có nhiều điều đúng, thanh niên cần phải quan tâm đến chính trị". Nhưng tôi, ngày mai trở dậy, có lẽ cũng sẽ chẳng sửa được mình, vẫn cứ tiếp tục không muốn tham gia vào chính trị.

Vì ở Việt Nam chỉ được phép có thứ chính trị một chiều, có một hệ thống biển chỉ đường, ai đi khác sẽ bị tuýt còi bởi một bộ máy đông đúc an ninh và quân đội canh chừng. Tôi tự cảm thấy mình hèn.

Nhìn xung quanh cũng thấy toàn người giống tôi. Mong một tương lai tốt đẹp hơn cho đất nước nhưng chỉ biết nghĩ đến an toàn và hạnh phúc bản thân. Không biết các nhà lãnh đạo đất nước có vui không khi có nhiều người như tôi?

Nguyên, London
Bố mẹ tôi là đảng viên, cũng có được 1 số lợi ích nhất định từ chế độ này, tuy nhiên để có được nó bố mẹ tôi cũng phải vất vả rất nhiều, tôi cảm thấy thương họ vô cùng. Trước khi tôi lên đường đi học tại London, bố tôi có nói " Con hãy cố gắng mà học lấy kiến thức thực sự, cái thời đảng viên có thể lấy tiền nhà nước dễ dàng sắp qua rồi. Bố có thể làm như vậy cho con đi học, nhưng con không thể làm như vậy với con của con, hãy cố gắng học thành tài, kiếm tiền bằng tri thức" .

Tôi nhận thấy những ngưới ủng hộ chế độ hiện nay có thể phân thành 2 loại. Thứ nhất được hưởng quá nhiều quyền lợi và có thể kiếm tiền dễ dàng bằng cách tham ô, họ ra sức bảo vệ chế độ này, vì rồi đây con cái, người quen của họ cũng sẽ được như vậy, thứ hai là những người không dám đấu tranh, và bằng lòng với những gì hiện có.

Còn tất cả những người còn lại cho dù rất bức xúc, nhưng với chế độ hiện nay, họ không được phép lên tiếng, họ không có tổ chức " Một cây làm chẳng nên non".

Ai cũng thấy xã hội thời gian gần đây phát triển, tuy nhiên nếu dân chủ hơn, nếu thông thoáng hơn, xã hội VN còn có thể phát triển nhanh hơn nữa. Tôi không nghĩ cứ phải đa nguyên, đa đẩng mới là tốt, điển hình là TQ. Họ có sự thay đổi nhận thức thực sự từ những người lãnh đạo cao nhất, họ vì dân, vì một đất nước Trung Hoa lịch sử.

Tôi nghĩ nên có 1 tổ chức thực sự của nhân dân, có thể hiểu và thông cảm với những gì người dân gặp phải, để có thể gây ảnh hường lên tầng lớp lãnh đạo thay đổi suy nghĩ, làm sao để người dân cảm thấy dân chủ hơn , có được cuộc sống công bằng, văn minh, hiện đại. Những ai đã chọn con đường mình cho là đúng, là cần thiết ,hãy dũng cảm vì lợi ích dân tộc Việt Nam.

Trung Kiên, Hà Nội
Chào bạn! tôi đã đọc qua bài viết của bạn bài viết của bạn khá hay ngần nay tuổi mà đã nói dược hai tiếng "chính trị" là giỏi nhưng bạn đã sai lầm khi nói chúng tôi những thanh niên vn không hiêủ gì về chính trị bản chất của mỗi xã hội mỗi khác có thể vn chưa ổn định còn nhiều bất cập đi nữa nhưng đổi lại chúng tôi đang sống trông một xã hội hoà bình không tiếng bom đạn bạn không phải lo sợ khi ra đường bị khủng bố.. bị đe doạ mạng sống tôi luôn tâm đắc một câu tôi nghe dược "thây tôi bảo có thể tình hình xã hội còn nhiều điều bất cập nhưng tôi yêu quê hương tôi, tôi yêu tổ quốc tôi,yêu dân tộc tôi nêu có một ngày đặt tôi vào địa vị của họ chưa chắc tôi đã làm được như họ đã làm để làm vừa lòng một người đã khó hống hồ 85 triệu người" bài viết của bạn khá hay bạn có thể nghĩ một ngày hai ngay hay nhiều hơn thế để viết ra những dòng chữ nay nhưng nói và làm là hai vẫn đề khác nhau nếu đặt vào địa vị của bạn bạn sẽ lạnh đạo ra sao liệu bạn có làm dựơc những điều như bạn viết ở trên không tôi nghĩ đó là ý kiến cá nhân của bạn khi bạn là một sinh viên du học ở một xã hội hoàn toàn khác cũng giống như bạn từ một tỉnh miền núi xuống hà nội chẳng hạn bạn chưa nhìn thây mặt trái của xã hội đó bạn muốn bê nguyên xã hội đó về vn thật buồn cười!! tôi vấn thường nói với những người bạn tôi bên nước ngoài rằng:tôi không biết tôi có yêu nước hay không nhưng tôi tự hào mình là người vn dù có ở đâu đi chăng nữa tôi tự hào về điều đó tôi tin có một ngày vn sẽ tốt đẹp hơn để làm được điều đó là nhiệm vụ của thanh niên vn nói riêng và tất cả nhân dân việt nam nói chung ,và bạn mong một ngay bạn về nước hãy cùng chúng tôi xây dưng đất nước này... à bạn ơi trước khi viết bài nhớ tìm tài liệu cho xác thực một chút nhé!

Dung Minh, Đà Nẵng
Cảm ơn Hoàng Lan đã có một bài viết hay và sâu sắc so với cái lứa tuổi của bạn. Hiếm có thanh niên nào dám nói lên sự thật và dám đăng ý kiến của mình cho mọi người cùng đọc và bình luận. Rất may là bạn đang ở một nơi rất xa đất nước chứ nếu bạn ở VN mình sợ cuộc sống và các khó khăn mà bạn đối mặt sẽ làm cho bạn không còn đủ nghị lực và dũng cảm để nói lên suy nghĩ của mình. Không phải giới trẻ hiện nay không quan tâm đến chính trị mà vấn đề là quan tâm để được gì, ngày xưa tôi nghe có câu " Hay nói là ở tù..." vậy nên các bậc cha mẹ ở VN dù biết hay không cũng chỉ khuyên con cái tránh vấn đề chính trị để tránh được rắc rối chừng nào tốt chừng ấy.

Tôi năm nay đã 34 tuổi,đã từng sinh ra và lớn lên trong những năm ! gian khổ của đất nước, và đang hưởng những thay đổi về mặt kinh tế. Vấn đề tôi quan tâm không phài là đa nguyên đa đảng mà một đảng cũng được nhưng làm sao cho dân đỡ khổ, đất nước đi lên cùng anh em, "hạn chế" tham nhũng... nói hạn chế chứ không mong chấm dứt tham nhũng. Vấn đề ở chỗ là những người lãnh đạo ở trên nói cấp dưới có nghe không, ai là người đi chống tham nhũng nếu bản thân cấp trên cũng tham nhũng gấp nhiều lần. Chính trị là an bang tế thế, nhưng ngày nào tư tưởng bè phái,vụ lợi cho cá nhân cho gia đình còn quá lớn thì làm sao đất nước khá lên được. Đừng vội nghĩ rằng đa nguyên đa đảng đã là hay, chưa chắc đâu! Nếu đa đảng mà các đảng viên của từng đảng chỉ trong rình mò nhau, đấu đá để dành quyền lợi cho mình thì cuối cùng dân cũng khổ.

Tôi hoan nghênh bạn vì dám nói và dám viết, tôi không tán đồng những ý kiến giáo điều phê phán ý nghĩ của bạn. Nhưng chỉ mong sao có được nhiều người có suy nghĩ như bạn và chính chắn hơn để có cơ hội nào đó giúp cho đất nước bằng những hành động cụ thể chứ không phải hô khẩu hiệu suông.

Phạm Minh, Hà Nội
Qua một số bài của BBC tôi biết Hoàng Lan và Nguyễn Tiến Trung trong "Tập hợp Thanh niên Dân chủ". Tôi thấy hai người có cái giống nhau là "nói không có sách, mách không có chứng": Nếu như trong bức thư kêu gọi dân chủ ở VN gửi các nhân hội nghị APEC mà các bạn gửi đi, Trung viết là "thu nhập VN hiện nay chủ yếu là bán tài nguyên thô và nước ngoài gửi về"; thì trong bài này Lan viết là "Thanh niên hiện nay chiếm 70% dân số đất nước".

Xin thưa với bạn Lan là đến cuối năm 2005 thì tổng số người VN dưới 25 tuổi chiếm 45% dân số, vậy bạn định nghĩa thế nào là "Thanh niên"? từ 0 đến 40 tuổi chăng? Các bạn muốn "làm chính trị" thì những bài viết, lời nói của các bạn trước hết phải thuyết phục người khác từ những điều đơn giản nhất.

Vô Danh
Thấy bạn Lan trẻ tuổi mà dám viết vậy, nên dù rất lười song tôi vẫn xin được viết một vài dòng gửi lên diễn đàn BBC, coi như là những cảm nghĩ tâm sự của mình về thời cuộc, về hành trình thanh niên của mình.

Tôi năm nay 24 tuổi, sinh ra và lớn lên trong một gia đình có thể coi là mẫu mực của truyền thống cách mạng. Ông nội và ông ngoại và ba đều là đảng viên. Đặc biệt, ông ngoại là đảng viên hồi tiền khởi nghĩa ( trước 1945).

Lúc nhỏ thì không có sao, sau lớn lên rồi, được ăn học đàng hoàng, được khuyến khích đọc nhiều sách vở lịch sử và nghe các thế hệ trước tâm sự thêm thì dần dần tôi cũng có được một vài nhận xét riêng của mình. Cần phải nói ngay vấn đề lớn nhất của mình chính là cảm tính, nhiều khi bị tình cảm cá nhân che lấp nên khó đưa ra được chính kiến. Nếu có hiểu biết khá sâu về lịch sử, có cái nhìn khách quan với các sự kiện thì mọi chuyện sẽ rõ ràng ngay. Như tôi, mới xong lớp 4 thì vào Đội thiếu niên tiền phong, rồi chưa hết lớp 8 đã vào Đoàn. Có lẽ người VN ta ngày nay thiếu tự lập quá nên chưa kịp lớn thì đã có Đội dắt dìu, để noi gương các anh hùng " hữu danh vô thực" như Lê Văn Tám ( gần đây các nhà sử học úp mở về chuyện Lê Văn Tám là tác phẩm bịa để tuyên truyền chứ không có thực).

Hết noi gương Lê Văn Tám lai được sự dắt dìu của những vị như Đào Ngọc Dung. Hết Đội, Đoàn rồi thì đến Đảng, lãnh đạo ta hết đời luôn. Lên đại học thì được nhồi vào sọ mấy cái thuyết Mác-Lê đã bị thế giới vứt lại bên con đường phát triển. Càng nghĩ càng thấy mình sinh nhầm thời. Thà sinh ra cùng thời với Trần Quốc Toản, bóp lấy vài quả cam rồi ngàn dặm da ngựa bọc thây sống mái với quân thù c! n sướng hơn là nhìn chúng nó ăn tham nhũng ngày ngày mà không dám hó hé. Mà nói thật chứ, Trần Quốc Toản mà sinh ra phải cái thời đại Hồ Chí Minh này thì cũng cứ vào Đoàn vào Đội cả thôi.

Hà Thanh, Quảng Ngãi
Tôi có cảm nhận những người phản đối bài viết của Hoàng Lan là người trong chính quyền. Họ thường xuyên viết các ý kiến bảo vệ cho chế độ hiện tại. Có lẽ họ ăn lương để làm việc đó. Tôi cũng là một đảng viên cộng sản, nhưng những điều mà bạn Hoàng Lan viết, theo tôi, đang đi vào bản chất vấn đề của xã hội VN đương đại.

Nguyễn Thác Bân, Nghệ An
Bạn Hoàng Lan nói hay lắm. Tôi cũng thường xuyên nói với các bạn của tôi như vậy. Khi tự bản thân mình tự cố gắng làm một việc gì đó thì không quá khó nhưng khi thuyết phục ai là được một việc thì không dễ chút nào, nhất là trong việc thuyết phục họ thay đổi quan điểm sống. Quan điểm về chính trị, kinh tế xã hội thì càng khó hơn nhiều lần. Tôi là người lớn lên ở nông thôn sau đó lên thành phố lớn học rồi làm việc, nên hiểu biết khá rõ sự nối nát của bộ máy công quyền của dất nước từ cấp thôn xóm, làng xã tới cấp trung ương. Tôi đồng ý với quan điểm rằng sự thối nát đó là kết quả tất yếu của cơ chế chính trị độc đảng hiện nay. Cách duy nhất để có thể cải thiện được tình hình hiện tại không còn cách gì khác là xây dựng một cơ chế mới, một cơ chế dân chủ và người dân có thêm nhiều quyền tự quyết hơn.

Bây giờ lòng tin của người dân đối với Đảng là không còn không ai lại còn dại dột mà tin vào Đảng và không đời nào Đảng có thể tự nhấc nổi bản thân mình khỏi mặt đất được. Đọc bài viết tôi thấy bạn viết hoàn toàn đúng và có tính thuyết phục. Nhưng bạn Hoàng Lan có đồng ý với mình là như vầy không. Thứ nhất người dân VN biết rất rõ về sự thối nát và tha hoá của bộ máy công quyền nhưng vì không có lý luận, không có sự hiểu biết xả hội một cách tổng thể, không biết đưa ra cách giải quyết nào cho phù hợp với hiện tại … thì làm sao họ dám đấu tranh. Khi tôi còn ở quê, nông thôn đi đâu cũng nghe dân làng bà con chửi mấy ông cán bộ hạch sách thối nát nhưng họ chỉ biết chửi tục mà thôi còn khi đối giáp thì họ không biết nói đường đuôi thế nào nên rồi lại vẫn thế mà thôi. Cán bộ xã thì do Huyện cử, Xóm thì do Xã cử làm, còn làm gì làm như thế nào thì là việc của họ, quyền đã vào tay họ…

Ở thành phố thì có nhiều người có hiểu biết hơn nhưng chắc bạn cũng biết với cách giáo dục như hiện nay thì bạn trẻ nào thích quan tâm đến chính trị thì sẽ bị nhồi nhét thứ lý luận cổ hủ, gian dối, chỉ toàn nói tốt về Đảng mà thôi nên những người đó đã bị “ngu hoá” đi rồi , mù quáng rồi nên chúng ta coi như bỏ. Còn những người ghét bỏ những thứ đó thì họ tẩy chay nó nhưng cũng không được học một thứ gì có tính dân chủ khoa học và có lý luận chặt chẽ … nên cũng không tìm được con đường đấu tranh sao cho đúng, cho hợp lý. Mặt khác ở thành phố có quá nhiều việc, có quá nhiều chuyện để lo nên không phải ai cũng biết biết mọi thứ. Như tôi đây chẳng hạn, tôi hiểu rất rõ sự không hợp lý của cơ chế hiện tại , sự lũng đoạn từ cấp nhỏ nhất tới cấp các vị đứng đầu đầy quyền lực, tôi cũng có học hành chút ít nhưng tôi vẫn thấy mình không có lý luận cho thuyết phục, không biết nên đấu tranh như thế nào cho phù hợp.

Tôi không biết nói như thế nào cho mọi người, các bạn bè của tôi để cho họ hiểu, họ thấy bị thuyết phục rồi đồng cảm. Nhưng tôi tin rằng cái gì đến nó ắt hẳn phải đến và sẽ không xa. Những tín hiệu gần đây là khá lạc quan và Việt Nam chúng ta còn có những người như bạn thì không thể như thế này mãi được. Thủ lĩnh đứng đầu cho ngọn cờ đấu tranh cho tự do dân chủ đủ tầm là rất cần thiết cho Việt Nam trong thời kỳ này.

GiangBT
Nước Anh còn vua là một sự bất công cho người dân thường. Vậy BBC đừng nói nhiều về nó. Chưa kể việc khác mà người lính Anh đã và đang đối xử với các dân tộc khác trên thế giới.

Lê, Nha Trang
Hoàng Lan và các em có quan sát sự kiện Đảo chính ở Thailand không. Theo các em người Thái có thờ ơ với chính trị không. Cách làm chính trị phụ thuộc vào dân trí. Dân Việt mình quan tâm đến chính trị lắm, nhưng dân trí kém. Nếu sự kiện như Thailand xảy ra ở Việt nam, tôi chắc rằng thế giới lại lần nữa chứng kiến sự náo loạn vô ý thức của dân ta mất thôi. Xấu hổ lắm. Làm cái gì cũng phải tính tới toàn cục và điều kiện cụ thể. Các em cứ tích cực tập dượt và nhớ nâng cao dân trí cho người Việt mình trước khi đưa các dự án chính trị văn minh vào đất này.

Nguyễn Thanh Nhàn, Sài Gòn
Bài viết của Hoàng Lan thật hay và và xác đáng. Đúng là ở VN hiện nay việc thờ ơ chính trị là một thái độ của đông đảo thanh niên chúng ta. Nhưng tôi cho rằng điều này xuất phát từ việc thanh niên trong nước bị bưng bít, ngăn chặn mọi thông tin khác chiều với tư tưởng của ĐCS. Hầu hết thanh niên VN hiện nay đều sống và lớn lên trong môi trường như vậy. Như con chim bị nhốt lâu ngày và được cho ăn thức ăn chế biến sẳn, con chim đó sẽ dần đánh mất khả năng tự bắt sâu, tìm mồi vậy thôi. Và đó chính là sự "bao cấp" về chính trị. Mà hậu quả của sự bao cấp đối với đất nước như thế nào chắc các bạn có thể biết qua những bài báo trong năm nay qua loạt bài "đêm trước đổi mới". Cho nên thanh niên chúng ta cần được bày tỏ chính kiến, quan điểm của mình trên các phương tiện truyền thông một cách tự do. Và chúng ta phải tranh đấu cho điều đó. Các bạn trên mạng có thể search trên Google để tìm cách vượt qua bức tường lửa.

Sinh viên Hà Nội
Mời chị Hoàng Lan, về nước hoạt động chính trị.

Lezard, tp.HCM
Chính trị nói cho cùng là cách phân chia "lợi ích" một cách hợp lý. Lợi ích của ai? Của toàn dân ư? Vậy là cộng sản rồi. Của giai cấp thống trị ư? Đó mới là bản chất thật sự của chính trị. Chẳng ai điên mà đem quyền lợi của giai cấp mình ra đùa giỡn và thoả hiệp với các giai cấp khác. Một ví dụ nhỏ thôi. Có ông vua nào nhường ngôi cho một người không phải thân tộc mình không? Hay nói rộng ra, có ông tổng thống nào để cho 1 ông mang tên Cộng sản tồn tại mà ra tranh cử? Vậy quan tâm tới chính trị liệu có phải là không có "tà trị"? Nếu như không có "tà" thì không thể leo lên cao được, người VN trước hết đã có câu:"nghèo thì khinh, giàu thì ghét, giỏi thì không dùng". Vậy mà lách lên cao được thì chắc chắn 2 điều: có chút "kỹ xảo" nào đó và phải bảo vệ quyền lợi cho mình trước đã.

Chính trị không phải là tấm màn nhung, đầy những thủ đoạn trong đấy, chẳng khác nào miệng nam mô bụng bồ dao găm cả. Người dân bình thường có cần quan tâm đến để làm gì không? Có làm họ no hơn không? Có làm cho con cái họ có thể học hành không lo lắng không? Nhà nước thì chưa đủ sức và tiền để lo cho dân của mình vậy thì dân phải tự lo trước đã. Khi nào những cái cơm áo gạo tiền được gỡ nhẹ qua 1 bên thì lúc đó quan tâm tới trên trời kia có gì cũng còn được. Mà muốn thế thì không có cách nào khác là đi từ kinh tế cả, chứ không phải chính trị.

Lê Lai, tp.HCM
Trả lời với bạn Tuân Phụ. Thế là bạn chưa hiểu gì về Hiến pháp của Việt nam ta cũng như Điều lệ Đảng cộng sản Việt nam rồi. Vậy bạn ạ, nếu không biết thì bạn đừng nên nói nhiều mà ảnh hưởng đến gần 85 triệu người dân Việt nam. Nói ở góc độ nào đó, bạn Hoàng Lan có thể đúng. Nhưng nếu bạn xét trên bình diện toàn xã hội, xét về những điều mà thanh niên và kể cả những đối tượng khác ở Việt nam đã làm và thực hiện trong thời gian qua thì bạn không thể nói rằng thanh viên Việt Nam thờ ơ về chính trị của đất nước được.

Quan tâm đến vấn đề chính trị đấu phải chỉ có ăn rồi bàn luận và thực hiện những điều không thực tế. Hãy nhìn vào cách lãnh đạo của Chính phủ, sự kỳ vọng của người dân và tất cả những điều mà bạn quan tâm bằng con mắt chín chắn và phân tích nó xem nó có ảnh hưởng gì đến các vấn đề chính trị - xã hội rồi đưa ra cách thực hiện của mình. Đó mới là những người quan tâm đến chính trị - vận mệnh của Tổ quốc. Bạn đừng lấy quan điểm cá nhân mình để áp đặt người khác như vậy.

Nam, Vancouver, Canada
Theo nhìn nhận của tôi sự thật đáng buồn là giới trẻ Việt Nam hầu hết không quan tâm đến chính trị. Trong khi đó, ở trường, họ lại bị nhồi nhét tư tưởng về dân chủ theo kiểu Cộng Sản. Chính vì vậy không ít người vẫn nghĩ Việt Nam đã có dân chủ và Đảng Cộng Sản là hoàn hảo. Ngoài ra những bậc phụ huynh thì lại nói với con em là không nên quan tâm đến chính trị để tránh phiền phức. Vậy thì bao giờ Việt Nam mới có thể trở thành một quốc gia tự do, dân chủ và phát triển?

Rua, tp.HCM
Bạn có nhiều ý kiến hay. Đúng là chúng ta cùng chung sức để làm cho xã hội tốt đẹp hơn. Nhưng làm thế nào? Đây là vấn đề hệ trọng. Nếu chúng ta cứ cắm đầu đòi đa nguyên để nhận lấy đối kháng với chính phủ thì liệu có ích không? Lớp trẻ các bạn đã chín chắn chưa? Hay chỉ là học đòi phương Tây rồi hô hào vậy. Nếu chưa trả nghiệm thực tế thì mỗi đòi hỏi dù chính đáng đều có thể đưa dân tộc đến bước nguy hiểm.

Nguyễn AQ, Úc
Đọc bài viết của Lan mình cảm thấy bạn đang cố gắng nắn nót câu chữ để đưa lý lẽ cần phải đa nguyên, đa đảng. Thế nhưng thực chất điều bạn muốn, theo tôi hiểu, là được trụ lại ở phương Tây bằng cách vẫy ngọn cờ đó. Liệu các đảng phái mà bạn nói tới có đem lại sự phát triển cho đất nước hay chỉ làm tăng chia rẽ và thù hằn dân tộc? Bạn cần nhìn nhận về tầm nhận thức của người Việt Nam hiện nay, cũng như đặc tính dân tộc của mình trước khi kêu gọi đa nguyên, đa đang.

Văn hóa dân tộc Việt ít chấp nhận sự phỉ báng lẫn nhau trên vũ đài chính trị như ở phương Tây. Liệu bạn có chịu nổi sự phỉ báng mà Helen Clark của New Zealand đang phải đối mặt, rằng chồng bạn là 'gay' không? Với phương Tây, việc nhạo báng các chính trị gia là một chuyện bình thường trong đời sống văn hóa của họ. Bạn có thể bê nguyên hình mẫu văn hóa đó về Việt Nam không? Bạn cũng cần nhìn thẳng vào sự thật, một sự thật rất con người, đó là con người ta sinh ra ai cũng có tính tham lam. Khi đã ở một vị trí nào đó, người ta không thể không tính toán tới lợi ích cá nhân. Tổng thống Bush và chính quyền của ông cũng phạm nhiều sai lầm rất con người. Tổng tổng Pháp và chính quyền của ông ta cũng vậy.

Thiết nghĩ những gì chính quyền Việt Nam đang cố gắng đem lại cho người dân qua đổi mới kinh tế và tạo lập công bằng xã hội là một điều đáng trân trọng. Còn tương lai sau này như thế nào phụ thuộc rất nhiều vào những cam kết và thực hiện của những người muốn đem lại hòa bình và ấm no cho người dân. Tôi mong bạn không bao giờ để lợi ích cá nhân vượt lên trên tất thảy 84 triệu dân Việt (và hơn thế nữa) nếu bạn trở thành lãnh đạo của một đảng phái tương lai nào đó. (Tiếng nói của một người cũng đang ở trời "tây" như bạn.)

Nguyễn Hảo, Troy, USA
Cứ nhìn vào những bài phản hồi trên BBC thì thấy rất nhiều bạn trẻ Việt Nam có trình độ hiểu biết chính trị khá cao. Họ phân tích thời sự trong nước và quốc tế rất sâu sắc. Tôi không cho rằng thế hệ trẻ Việt Nam thờ ơ hay kém hiểu biết chính trị. Ai cũng muốn có một xã hội dân chủ đa nguyên. Chỉ có việc tiến tới một xã hội như vậy bằng cách nào và khi nào mới là vấn đề cần suy nghĩ kỹ càng thôi.

Tuân Phụ
Hiện nay ĐCS VN giáo dục thanh niên VN hiểu rằng chính trị là những họat nhằm giành giữ và sử dụng quyền lực thống trị của giai cấp thống trị. Ở VN giai cấp thống trị là giai cấp công nhân mà đại diện là ĐCS VN do đó chính trị ở VN hiểu là sử dụng quyền lực của mình để bảo vệ củng cố địa vị thống trị của ĐCS VN.

Các bạn nên thông cảm cho ĐCS VN, nếu các bạn thích làm chính trị đúng nghĩa thì bạn cứ ở bển mà làm!

Nguyễn Cường
Rất khâm phục vì bạn Hoàng Lan trạc độ tuổi với mình mà biết hay và sắc sảo đến vậy. Mình nghĩ rằng một nền chính trị thực sự mang lại lợi ích cho nhân dân thì phải khiến cho người dân quan tâm đến nó vì quyền lợi của họ, ví dụ như các chính sách về thuế má, an sinh xã hội, giáo dục...

Song ở VN ta thì mối liên hệ giữa chính trị với quyền lợi của nhân dân là quá mờ nhạt. Đảng sống một kiểu, nhân dân sống một kiểu. Đảng thì tự bầu bán nhau lên, dân thì chỉ cốt mong cho yên tấm thân và coi chính trị là chuyện cung đình sâu thẳm.

Có thể nói là dân ta chả có chút quyền lợi chính trị nào. Còn như thanh niên, muốn nói lên suy nghĩ của mình cũng đâu có dễ, lơ mơ là bị chụp cho mấy cái mũ phản động như chơi. Lãnh đạo nhà nước thường than phiền rằng thanh niên chúng ta bây giờ chỉ lo quần này áo nọ xe này điện thoại kia, không quan tâm đến thời sự chính trị. Song thảo luận chuyện chính trị thì họ cấm tiệt, trên mạng cũng vậy, lơ mơ là họ áp đặt tường lửa, đóng cửa diễn đàn.