Sóng ngầm blog Việt

Nếu đã lạc bước vào cộng đồng blog Việt Nam (phần lớn tập trung trên trang Yahoo! 360°), sẽ khó có thể rút chân ngay khỏi thế giới nhật ký điện tử với đủ các cung bậc tình cảm "hỉ nộ ái ố".

Công cụ tạo blog đơn giản cộng với khả năng tương tác, chia sẻ giữa người viết và người đọc thông qua các comment (lời bình) sau mỗi entry (bài viết), nhật ký điện tử đang làm người Việt, đặc biệt là giới trẻ, phát sốt. Nếu nói, "nhà nhà làm blog, người người tạo blog" hẳn không sai.

Nhà nhà tạo blog

Bố mẹ tạo nhật ký ảo để lưu lại những khoảnh khắc của con cái. Vợ chồng cất công lập blog để sẻ chia tình cảm. Thầy, cô giáo “dựng” blog làm kênh trao đổi ngoài giờ với học sinh. Bạn bè lập blog để tâm sự với nhau. Nghệ sĩ tạo blog để nói chuyện với khán giả sau ánh đèn sân khấu. Ông Sếp trẻ làm nhật ký điện tử để trải lòng với nhân viên về công việc cũng như cuộc sống…

Lập blog còn là cách để nhiều bạn trẻ thể hiện sự sành điệu - một "thuật ngữ" đã len lỏi vào mọi ngõ nghách cuộc sống của những người Việt trẻ tuổi. Xét về mặt nào đó, phong trào blog cũng giống như các cơn sốt đổi xe máy, lên đời điện thoại hoặc cạo trọc đầu trong giới trẻ thành thị thời gian gần đây.

Lướt qua các blog Việt thấy hiện lên nhiều mặt của một xã hội ảo với đủ các vấn đề góp nhặt từ thế giới thật, từ chuyện đời cho tới chuyện chính trị, và được phản ánh khá sinh động qua nhiều lăng kính khác nhau. Điều đó mang lại những cái nhìn đa chiều, không bó buộc về cùng một chủ đề, giúp mỗi người đọc có những đánh giá, nhận định riêng.

Đơn cử như sau APEC vừa qua, một số tình nguyện viên đã khơi mào một làn sóng comment sôi nổi khi nêu ra những khó khăn họ gặp phải trong quá trình tham gia hội nghị. Từ những ý kiến chủ quan ban đầu của người viết, cuộc tranh luận đã rẽ ngang sang những vấn đề xã hội khác, với số người tham gia đông đảo.

Có thể thấy nội dung các bài viết cộng với mạng lưới bạn bè (dày đặc hoặc ít ỏi) trong friend list của các blogger giúp người đọc hình dung khá rõ những suy nghĩ và cá tính của chủ nhân các blog. Số lượng các comments cũng thể hiện độ nóng của một chủ đề, và nói rộng ra là cả blog đó.

Chính friend list giúp những người ghé qua các blog cảm nhận được rằng thế giới quả là nhỏ bé khi bỗng dưng họ gặp lại những người quen lâu ngày không gặp mặt.

Lập blog để làm gì?

Sống trong môi trường mà suy nghĩ ít nhiều bị cản trở bởi một số rào cản, dường như những người trẻ cởi mở hơn khi họ đối mặt với trang nhật ký ảo của mình.

Blog giúp họ đưa tiếng nói của mình đến nhiều người, giúp họ chia sẻ, khám phá và hiểu bản thân cũng như mọi người. Nó còn là cơ hội để họ cởi mở hơn với thế giới bên ngoài, được nói những gì mình nghĩ trong một môi trường không biên giới cùng những người bạn ở khắp nơi, không hẹn mà gặp.

Qua blog các bạn trẻ dễ dàng gửi đi những thông điệp mà không bị bó hẹp trong không gian và tư tưởng của người khác. Cũng dễ hiểu tại sao thông tin trên blog, một khi trở thành đề tài quan tâm, được truyền đi với tốc độ chóng mặt.

Blog là nơi thể hiện cái tôi và giãi bày ý kiến chủ quan cá nhân về một vấn đề nào đó, nên khả năng blogger vấp phải những phản ứng gay gắt là không thể tránh khỏi. Bởi vậy blog dường như không phải dành cho những người yếu tim, dám nói nhưng không dám đương đầu với những cuộc tranh cãi nảy lửa.

Chẳng thế mà ông Phó tổng biên tập trẻ tuổi của tờ báo nọ đã phải đóng cửa blog (chỉ những người trong friend list mới xem được nội dung) vì chịu búa rìu dư luận sau khi có nhận xét về phát biểu "tôi là nạn nhân của một nền giáo dục lạc hậu" của một cô phóng viên trẻ trên đài BBC Vietnamese.

Chưa có một thống kê chính xác, nhưng dạo qua các blog có thể thấy hầu hết các blogger có tuổi đời rất trẻ. Điều đó khá tương đồng với một kết quả nghiên cứu mới đây của Công ty nghiên cứu thị trường Taylor Nelson Sofres (TNS), theo đó hơn 80% thanh niên Việt Nam thạo Internet.

Nhận định về trào lưu lập blog hiện nay, Ronda Hauben, nhà nghiên cứu người Mỹ về truyền thông trực tuyến, đánh giá: "Blog là một trong những phương cách để những người 'thấp cổ bé họng' cất lên tiếng nói và trao đổi những vấn đề họ quan tâm. Xét về khía cạnh nào đó, các blogger cũng chính là các citizen reporter (các phóng viên dân thường)".

Những cuộc "ra quân" rầm rộ, kêu gọi cộng đồng treo avatar cờ tổ quốc vào những dịp lễ trọng đại hay những chiến dịch quyên góp "một người vì mọi người" của các blogger thời gian qua cho thấy blog không hoàn toàn là ảo, gồm toàn những gam màu tối. Vẫn còn đó những tấm lòng thực trong thế giới ảo.