Chơi sân lớn, luật chơi chung

Cuối cùng VN cũng được chọn vào một ghế không thường trực của HĐBA LHQ. Việt Nam đã trở thành thành viên không thường trực HĐBA LHQ nhiệm kỳ 2008 - 2009 với 183/190 phiếu bầu, trong đêm 16 rạng sáng 17.10 (giờ VN). Thật ra kết quả này chẳng có gì ngạc nhiên.

Ngay từ cuối tháng trước, dư luận gần như chắc chắn VN sẽ được chọn vào ghế này. Lúc đó, khi công du Hoa Kỳ, và tham dự kỳ họp của ĐHĐ LHQ, Thủ tướng VN Nguyễn Tấn Dũng đã có bài phát biểu ở đây và tham gia nhiều hoạt động vận động hành lang cho VN được một ghế không thường trực trong HĐBA.

Ông Dũng cam kết VN sẽ xứng đáng với sự tin cậy của các nước thành viên LHQ. Ông Dũng cũng từng tuyên bố trong nước rằng VN sẵn sàng đưa quân đến các điểm nóng do LHQ gìn giữ hoà bình.

Khi trở về, ông Dũng đã nhiều lần phát biểu với báo giới trong nước rằng các nước ủng hộ VN vào chiếc ghế đó. Ông Đại sứ VN tại LHQ Lê Lương Minh cũng nhiều lần bóng gió rằng chiếc ghế này gần như chắc chắn thuộc về VN. Vấn đề bỏ phiếu cho VN vào ghế không thường trực HĐBA LHQ chỉ còn là thủ tục.

Thật vậy, vì VN là ứng viên duy nhất năm nay cho chiếc ghế này, nên có người bình luận rằng: “Bỏ phiếu cho VN vào ghế không thường trực HĐBA kỳ này giống như bầu chủ tịch nước ở VN”. Bỏ phiếu chỉ là “hợp thức hoá”.

Do đó, vấn đề ngay từ đầu không phải là làm sao để VN giành được chiếc ghế đó, mà là: “VN hành xử như thế nào khi trở thành một thành viên không thường trực của HĐBA”.

Khi bước vào HĐBA, VN không thể hành xử theo những quy tắc riêng với những lý do thường nêu ra trước đây như: “Mỗi nước có pháp luật riêng…bản sắc riêng”. Đã bước vào sân chơi chung, VN phải chấp nhận luật chơi chung.

Một khi chấp nhận luật chơi chung, VN phải thay đổi, và bỏ lại sau lưng nhiều thói quen hành xử cá biệt xưa nay vẫn có.

Ví dụ, nếu HĐBA bỏ phiếu cho lệnh trừng phạt Myanmar, VN sẽ lâm vào tình thế tiến thoái lưỡng nan.

Nếu bỏ phiếu thuận, VN sẽ phải bỏ thói quen cố hữu là: “Không can thiệp nội bộ của nhau” và tạm gác lại quy ước của ASEAN, vì đây cũng là thoả thuận của ASEAN.

Nhưng nếu bỏ phiếu chống hoặc phiếu trắng, VN sẽ ê chề vì thành tích nhân quyền của VN lại có dịp bị đem ra đàm tếu.

Vậy có phải chăng, VN sẽ tìm một biện pháp đi hàng hai như vẫn hay làm. Với biện pháp này, VN có thể sẽ trở thành một ngôi sao trong HĐBA (nếu biện pháp này thuyết phục), nhưng cũng có thể trở thành kẻ ba phải.

Nói như thế để thấy rằng có vô vàn khó khăn đang chờ đợi VN khi bước vào sân chơi này. Do đó, phải nói rằng bước vô “sân chơi” HĐBA LHQ quả thật VN có cơ hội nâng cao uy tín của mình, nhưng bên cạnh đó khó khăn, thách thức hình như còn to lớn hơn nhiều.

Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả, một trí thức trẻ quan tâm thời sự tại Việt Nam. Quý vị có ý kiến gì xin gửi về Diễn đàn BBC ở địa chỉ [email protected]