09 Tháng 10 2008 - Cập nhật 12h46 GMT

Người Bến Nghé
Gửi đến BBCVietnamese.com từ Sài Gòn

Nghĩ về người Công giáo Việt Nam

Công giáo Hà Nội dưới sự dẫn dắt của Tổng Giám Mục Ngô Quang Kiệt đã tiến hành đòi đất như báo chí đã đưa tin, từ vụ 42 Nhà Chung đến Giáo xứ Thái Hà ở 178 Nguyễn Lương Bằng.

Sự việc kéo dài nhiều ngày tháng bằng hình thức cầu nguyện dưới ảnh tượng Chúa của hàng trăm giáo dân, một hình thức đấu tranh bất bạo động.

Và kết quả thì ai cũng biết rồi, hai công viên được nhà cầm quyền cho xây dựng cấp kỳ trên hai phần đất như đã nêu trên.

Về cách làm này của Công giáo, nó không khác mấy việc khiếu kiện đất đai của nông dân kéo dài đã nhiều năm qua.

Cả hai, Công giáo và nông dân đều dựa vào văn bản mình có về quyền sở hữu đất đai và có phần ỷ vào công trạng đã đóng góp xương máu cho cuộc chiến tranh chống Mỹ vừa qua.

Việc này, nông dân còn mạnh hơn Công giáo nhiều vì họ là giai cấp quan trọng được chủ nghĩa xã hội cưng một thời, trong số những người đi biểu tình từng nuôi dấu cán bộ thời chiến tranh, có nhiều người có con là liệt sĩ, thậm chí có người là đảng viên.

Vấn đề thời điểm

Thực ra cách làm này đã từng được Hoà thượng Thích Trí Quang (có dư luận nói là người của cộng sản) sử dụng trong vụ Phật giáo Miền Nam Việt Nam: đưa bàn thờ xuống đường để chống lại anh em nhà Ngô Đình Diệm những năm 1962 - 1963.

Vậy thực chất của cuộc đòi đất của người Công giáo như thế nào? Có một số câu hỏi được đặt ra:

Công giáo Việt Nam có thiếu đất lắm không? Tại sao lại tiến hành đòi đất vào lúc này? Có biết làm như vậy sẽ chuốc lấy thất bại? Biết mà tại sao vẫn làm? Thử trả lời dần những câu hỏi như trên, chúng ta sẽ thấy được vấn đề như sau:

Trước hết là đất đai để hành đạo. Công giáo phía bắc VN hiện nay đất không nhiều bằng thời còn là thuộc địa Pháp và hiện nay vẫn ổn hơn thời từ 1954-1975. Công giáo phía Nam VN đất bây giờ ít hơn thời Việt Nam Cộng Hoà.

Tuy nhiên vẫn hơn rất xa so với Trung Quốc. Trong một chuyến du lịch bốn thành phố Bắc Kinh - Thượng Hải - Hàng Châu và Quảng Đông năm 2000, tôi đã để ý tìm nhưng không hề thấy có một nhà thờ công giáo nào trên suốt lộ trình tôi đi qua! Dù tất nhiên đây chưa phải là sự thật.

Kế đến là chọn thời điểm để đòi đất. Đây là thời điểm tốt nhất so với trước kia: Việt Nam đã gia nhập WTO và muốn hợp tác với các nước tư bản, Nhà nước XHCN sau Đổi mới đã thừa nhận quyền tư hữu và thực hiện chính sách bồi thường về giải toả đất đai.

Và đã có nhiều cuộc khiếu kiện đất đai do nông dân tổ chức nhiều năm qua. Một lý do khác cũng rất quan trọng là Việt Nam muốn có sự bình thường hoá với Vatican. Và sau cùng là dựa vào công tham gia vào cuộc chiến tranh giải phóng Miền Nam của giáo dân phía Bắc, điều này giáo dân phía Nam không nhiều người theo như vậy; đa phần theo họ đạo di cư vào Nam sau khi Việt Minh thắng Pháp năm 1954.

Về câu hỏi thứ ba, chắc chắn rằng ngài Ngô Quang Kiệt và hàng giáo phẩm Hà Nội biết rất rõ là họ sẽ bị chính quyền Hà Nội thẳng thừng bác bỏ cái lý đòi đất và sẽ làm mọi cách để chứng tỏ quyền quản lý đất đai của họ. Và thực tế đã xảy ra.

Câu hỏi thứ tư, biết là một chuyện, làm lại là một chuyên khác. Người Công giáo làm như thế vì biết cái mất thì đã mất rồi, mất từ lâu, cái được mới thực sự quan trọng, đó chính là ý nghĩa chính trị mà vụ đòi đất này đã mang về một điểm son.

Và đó chính là thực chất của vấn đề giữa người Công giáo và Nhà nước xã hội chủ nghĩa, mặc dù người Công giáo không trương bảng đòi tự do, dân chủ cho đồng bào của họ, một dân tộc mà ông Hà Sĩ Phu đã nói trên diễn đàn talwas.org là đã liệt kháng sau thời gian dài sống dưới chế độ xã hội chủ nghĩa.

Nhưng người ta không thể dấu được ý nghĩa thật đằng sau việc cầu nguyện đêm ngày dưới ảnh tượng Chúa ở khu đất phố Nhà Chung để đòi lại Toà Khâm sứ của họ, làm sống lại quá khứ lâu dài xung đột giữa Công giáo và Cộng sản VN.

Chỉ có những người quá thơ ngây mới không thấy điều này, cộng sản là bậc thầy về nghi ngờ và đối phó với những kiểu đấu tranh chống họ như vậy.

Tuy nhiên, dù sao biết lợi dụng tình hình nhà nước đang lúng túng trong thời kinh tế thị trường và hội nhập, các phong trào đòi tự do dân chủ trong nước ngày một mạnh hơn.

Các cuộc biểu tình khiếu kiện đòi đất của nông dân đã kéo dài từ nhiều năm qua, các cuộc biểu tình đình công của công nhân đòi tăng lương thường xuyên nổ ra tại các xí nghiệp, gần đây sinh viên và văn nghệ sĩ biểu tình chống Trung Quốc xâm lược Trường sa và Hoàng sa,…

Người Công giáo chọn thời điểm như thế để hành động và hành động theo cách cầu nguyện là rất khôn ngoan.

Sẽ đi đến đâu?

Tất nhiên, sẽ không có điều gì tốt hơn cho họ và cho dân Việt sau đó. Vì sao?

Thứ nhất, nếu là làm chính trị thì thiếu tính minh bạch. Những hành động này chỉ là vì quyền lợi của Công giáo mà thôi, vì thế nó không lôi kéo sự nhập cuộc của đám đông muốn có một thay đổi chính trị tốt hơn.

Thứ nhì, người Công giáo đã có hai cái “dớp” lịch sử, rất khó khi muốn có sự đoàn kết với các tôn giáo khác ở VN, nhất là Phật giáo, một tôn giáo có số tín đồ khoảng 80% dân số.

Cái dớp đầu tiên là con đường truyền giáo của họ ít nhiều có dính với thực dân Pháp.

Cái bất lợi thứ hai là thời Đệ nhất Cộng Hoà ở Miền Nam VN, cố Tổng Thống Sài Gòn Ngô Đình Diệm và anh em ông ta đều là người Công giáo, đã đàn áp Phật giáo một cách thô bạo, tạo cớ cho Mỹ bật đèn để tướng Dương Văn Minh làm cuộc đảo chánh lật đổ vào tháng 11 năm 1963.

Thứ ba, cái bất lợi này nó rất vô hình nhưng là một thực tế, Đức Tổng Giám Mục và các linh mục cộng sự của ông không thể dựa vào sức mạnh của Vatican, giống như những nhà đấu tranh dân chủ Việt Nam cũng đừng hy vọng gì ở chính phủ Mỹ.

Bây giờ khái niệm can thiệp quốc tế đã đổi thay. Trên cơ sở đôi bên cùng có lợi, các nhà nước (Vatican cũng là một nhà nước) là đối tác của nhau, quyền lợi của quốc gia họ là số một.

Các vị chỉ là những diễn viên của một sân khấu nhỏ, sẽ nhận được những quan tâm khích lệ của các chính khách quốc tế, các tổ chức nhân quyền, mà cao nhất là giải Nobel Hoà bình.

Bỏ tù quí vị thì nhà nước XHCN có vô số lý do mà pháp luật của họ đã dọn sẵn, bỏ tù ai hay không thuộc về quyền chọn lựa của họ.

Những ai kỳ vọng vào Hoa Kỳ hãy nghĩ tới trường hợp lịch sử của chiến tranh Việt Nam, người Mỹ đã bỏ rơi Miền Nam mà không cần biết đến thảm hoạ cho Việt Nam Cộng hòa mà họ là đồng minh lớn nhất.

Sau cùng, Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng vừa đi một nước cờ độc khi tiếp các vị trong Hội đồng Giám Mục Việt Nam để giải thích về luật pháp nhà nước phải trên giáo luật, về luật quản lý đất đai hiện hành, và còn kèm theo những lời khuyên bảo về những sai trái của ngài Tổng Giám Mục Ngô Quang Kiệt.

Điều này cho thấy quí ngài lãnh đạo Công giáo vẫn còn quên bài. Và cứ như thế này thì quí ngài còn bại trận dài dài.

Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả, một trí thức hiện sống tại TP Hồ Chí Minh.

---

Nam Hải
Tôi rất đồng tình với cách phân tích của tác giả. Quả thực trong hai sự kiện vừa qua, các giáo sĩ trong vai trò cầm đầu của một cộng đồng giáo dân đã hành động rất thiếu suy nghĩ và làm méo mó thêm hình ảnh của công giáo.

Nếu hành động như vậy để hy vọng giành được cái gì đó thì rõ ràng là thất bại nhưng sẽ không thể phủ nhận sự hiện diện của Công giáo ở Việt nam.

Hy vọng Công giáo sẽ chọn được nhứng đức cha có đủ trí tuệ để đại diện cho mình và hành động cho phải đạo hơn. Là một người có tư tưởng trung lập nhưng hình ảnh của giáo dân trong tôi sau hai sự kiện trên là "kém".

8x
Thực sự có hai vấn đề cần được tách bạch trong chuyện này. Một đó là mục đích, động cơ của việc đòi lại quyền sử dụng đất.Hai là cách thức giáo hôi HN tiến hành.

Với động cơ thì tôi hòan tòan đồng ý, vì có những thông tin mảnh đất này có thể bị chuyển cho tư nhân sử dụng vào mục đích thương mại, và giáo hội hà nội đã làm mọi cách để ngăn chặn điều này, và cuối cùng mảnh đất đã được sử dụng cho mục đích công cộng, đó là một thành công.

Tuy nhiên với cách tiến hành thì tôi chưa đồng ý với giáo hội HN lắm, mặc dù tôi là một người Công giáo. Giáo hội có thể dùng đến sức mạnh trí tuệ của giáo dân, sử dụng pháp luật, và dư luận TG, trong nước để can thiệp vào vấn đề này. Không nên có những buổi tập trung giáo dân để phản đối hay đập phá như giáo sứ Thái Hà, những hình ảnh này sẽ làm mất sự thiện cảm của những người theo tôn giáo khác.

Kiên, Úc
Tác giả viết rất lệch lạc. Chẳng có người nông dân nào hoặc người Công giáo nào "có phần ỷ vào công trạng đã đóng góp xương máu cho cuộc chiến tranh chống Mỹ vừa qua". Thực chất những cuộc đấu tranh vì họ đã quá chán cái cảnh bị áp bức, bất công.

Tác giả cũng sai lầm khi nói về "dớp' của Công giáo. Không có sự hưởng ứng rộng rãi của mọi tầng lớp nhân dân là do căn bệnh"liệt kháng" của đa số thành phần bị ách thống trị cay nghiệt tạo ra chứ không phải do"quên bài" hoặc do dớp gì cả.

Công cuộc đấu tranh giành tự do dân chủ còn gian khổ, nhưng những ánh nến, những ngọn đuốc như vụ Thái hà, Tòa Khâm Sứ mang lại có tác dụng rất lớn . Dĩ nhiên, tốt hôn những người ấm ớ, hoặc những kẻ thờ ơ với dân tộc đất nước!

Hai, Hà Nội
Quốc gia nào cũng phải có nhà nước để quản lý. Công cụ để quản lý đất nước pháp luật và bộ máy thực thi pháp luật.

Vừa rồi mấy bác Công giáo mặc dù biết chẳng đòi được đất đâu nhưng vẫn cứ đòi để gây tiếng vang thôi. Vụ này các bác có được tý tiếng nhưng cũng mất nhiều đấy. Cuối cùng thì bà con xung quanh 42 Nhà Chung và 178 NLB được 2 cái công viên. Đang thiếu ánh sáng, bóng cây xanh và không khí. Kết quả vậy là OK.

Quang
Thưa bạn Anh Trung, HN, bạn không thể khẳng định ĐCS là lực lượng duy nhất có khả năng tập hợp nhân dân dưới ngọn cờ của mình, trong khi đảng không chấp nhận có đối thủ cạnh tranh. Cũng như trong một cuộc thi, bạn vừa là thí sinh vừa là giám khảo và không cho ai được dự thi cùng mình thì đương nhiên bạn phải "về nhất" rồi.

Bạn cho rằng các nhà đân chủ không ai có đủ bản lĩnh, đủ nội lực để lãnh đạo đất nước, điều đó có thể đúng.

Nhưng thưa bạn, ĐCS có đủ bản lĩnh, đủ nội lực không? ĐCS có cầu viện nước ngoài không? Cầu viện nước ngoài có phải là xấu không? Nếu có đủ bản lĩnh tại sao sau 30 rồi mà nước ta vẫn không thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu?

Tại sao tham nhũng ngày càng nhiều, môi trường bị hủy hoại, giáo dục trì trệ không lối thoát, vân vân và vân vân? Ở VN ai là người CS chân chính? Các đảng viên CS có quyền lực có ai nghèo không? Có phải họ trở nên giàu sụ là nhờ vào đồng lương không? Nếu không thì do đâu mà giàu?

Nếu ghét tham nhũng thì sao các vụ tham nhũng lớn đều chìm xuồng? Tôi sống dưới chế độ CS hơn 30 năm rồi nhưng vẫn chưa được hân hạnh thấy người CS chân chính.

Lực
Bài báo có thông tin không chính xác là "quyền sở hữu đất", cái gì anh tạo ra nó hoặc nó thuộc sở hữu của người khác cho anh thì anh mới được quyền sở hữu.

Công giáo không tạo ra đất đai nên không có quyền sở hữu đất, dân tộc Việt Nam đã đổ bao máu, công sức, trí tuệ trong suốt mấy ngàn năm lịch sử để có đất nên đất phải thuộc quyền sở hữu của dân, và ngay cả Đảng cộng sản cũng không có quyền riêng đó, họ đang cầm quyền thì họ phải quản lý thế nào cho tốt để phục vụ nhân dân, đó là trách nhiệm của họ.

Tuy nhiên, cũng phải phê phán chính quyền hiện nay thiếu minh bạch, thiếu dân chủ, không tạo ra cơ chế giám sát hiệu quả giữa các nhóm lợi ích khác nhau trong xã hội, đó là mảnh đất màu mỡ cho quan tham hành động.

Việc người công giáo đòi đất ở đây rõ ràng không vì mục đích có thêm đất để mở rộng nhà thờ mà mang màu sắc chính trị. Tuy nhiên họ đã đòi thứ họ không có, cái quyền sử dụng đất đó có thể của bất kỳ ai là kẻ mạnh, như họ trước kia lấy của Phật giáo vậy. Nếu họ chống quan tham và yêu cầu mở rộng dân chủ bàng hình thức khác và cách khác thì tôi ủng hộ, còn họ làm những việc như thời gian qua là đã để lại ấn tượng không tốt trong người dân Việt Nam.

Anh Trung, Hà Nội
Các bác trên diễn đàn có thể chỉ trích chế độ thậm tệ, nào tham nhũng, nào độc tài, nào dốt nát nhưng thử hỏi, có lực lượng nào trong xã hội Việt Nam lúc này, ngoài đảng CS có thể tập hợp được đại đa số người dân mỗi khi có biến.

Ai có thể thay họ lãnh đạo đất nước? Mấy ông bà gàn dở tự nhận là sĩ phu thời nay ư? Có đủ bản lĩnh không? Có đủ nội lực không hay lúc nào bí lại viện đến bên ngoài? CS chân chính họ cũng ghét tham nhũng lắm chứ, họ cũng muốn xã hội dân chủ hoá vì nó ảnh hưởng đến sự ! tồn vong của chính họ và dân chủ là xu hướng của phát triển. Đừng câu nệ cái tên của đảng đang cầm quyền, nói gì thì nói, đảng CS hiện đang là lực lượng đại diện cho dân tộc này.

Người Việt
Tôi đọc qua ý kiến bạn Minh Đồng nai càng nghĩ lại càng thấm thía. Càng thấm thía thì càng buồn cườivì phép sử dung thắng lợi tinh thần theo kiểu AQ. Bạn chắc là nguoi sống lâu rồi nên biết thời Ông Diệm các nhà Sư có 2/3 là đảng viên CS, vậy nên mới biết luôn là thời Thực dân Pháp Công giáo bị lợi dụng vào mục đích xấu, nói thẳng ra là phá hoại đất nước.

Bạn còn biết là chuyện lợi dụng tôn giáo thời nào cũng có, vậy bạn xin cho hỏi thời này ai dám chắc là không bị lợi dụng để gây rối trật tự xã hội. Các biểu hiện qua cuộc đòi đất vô lối của giáo dân Hà Nội (kể cả bộ phận lãnh đạo tôn giáo chóp bu) đã cho chúng tôi thấy rõ rồi.

Thăng, Hà Nội
Đọc bài viết này tôi cũng cảm nhận được những gì bạn muốn nói. Đúng là mục đích đòi đất của người CG không thành nhưng nó đã tạo ra một điểm nhấn. Thử nhìn lại lịch sử Vn gần đây thôi, Phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh, các bạn rút ra bài học gì?

Tuy cuộc đấu tranh ôn hoà này có khong giành lại được đất đai nhưng nó là một chiến thắng thực sự về mặt tinh thần. Nó là liều thuốc động viên tinh thần vô cùng lớn cho cuộc đấu tranh dân chủ ở Vn.

Từ thái độ cam chịu đến nhẫn nhục, đến phản ứng đòi quyền lợi rồi hơn nữa là phong trào sinh viên biểu tình chống TQ xâm lược bảo vệ lãnh thổ. Đặc biệt như việc các nhà Dân chủ ở VN sẵn sàng chịu tù đày để bảo vệ chính kiến, hệ tư tưởng của mình về một xã hội dân chủ thực sự.

Lạc Hồng, Canada
Qua coi bài của quí vị, tôi nhận thấy cái chủ quan, phiến diện còn quá nhiều. Một số người mang sẵn tư tưởng hận thù nên bài viết không khách quan, thiếu xác thực. Tôi đã từng về Việt Nam và nhận thấy hiện nay đời sống tôn giáo đã cải thiện khá tốt.

Bất kỳ một tôn giáo nào, dù được ai ủng hộ cũng cần tôn trọng luật pháp nước sở tại. Các ngài không thể chỉ ỷ vào thế lực của một số kẻ thâm thù chế độ; một số thế lực chính trị để đòi hỏi những điều phi lý.

Nguyen, Canada
Xin đừng lấy việc hành đạo bên Trung Quốc mà so sánh với Việt Nam. Trung Quốc là Trung Quốc mà Việt Nam là Việt Nam.

Tự do Tôn giáo không chỉ là việc tự do phụng tự trong các nhà thờ mà còn là các công việc bác ái và phục vụ xã hội như bệnh viện, trường học.

Người Công giáo Việt Nam có được tự do trong lĩnh vực này không? Thua thì có thua nhưng kết luận phải nói là thắng. Nhà nước đã quá nhục nhã khi làm những công trình như thế với một tốc độ hoả tiễn bắn lên cung trăng.

Cộng đồng Quốc tế đã có cơ hội để nhìn thấy bộ mặt thật của Cộng sản đầy xảo quyệt và gian dối. Sau này các nhà viết sử Việt Nam sẽ tốn nhiều mực và công sức để viết lại những gì xảy ra hôm nay. Và chắc chắn con cháu chúng ta sẽ hỏi: Thật thế sao? Câu trả lời sẽ là Đúng như thế.

Thanh Nam, Quy Nhơn
Công giáo, Phật giáo... đang hành đạo trên đất Việt Nam là một bộ phận của dân tộc Việt Nam và hiện tại họ đang sinh sống, hành đạo, đóng góp sức mình cho gia đình và xã hội trong môi trường hết sức thuận lợi.

Tất nhiên trong xã hội không tránh khỏi chuyện này, chuyện kia và sự tham gia để xây dựng một môi trường xã hội ngày một tốt đẹp hơn, tham gia để xây dựng đất nước ngày một mạnh hơn là yêu cầu chính đáng của mỗi người dân trong đó có người theo đạo, nhưng sự tham gia phải trên tinh thần xây dựng và trong khuôn khổ pháp luật Nhà nước.

Mọi sự thái quá chỉ làm cho đất nước, cho dân tộc bất ổn và đều đó thì bất cứ người Việt chân chính nào cũng nên cảnh giác. Mong muốn sự ổn định để phát triển sẽ ngự trị trên đất nước thanh bình của chúng ta.

Thanh Bình, Biên Hòa
Vấn đề Tòa Khâm Sứ và Thái Hà chỉ đơn thuần là việc đòi nhà nước công nhận quyền sở hữu đất đai và bảo vệ khung cảnh tôn nghiêm của đất thánh.

Nếu vì e sợ quyền lực mà làm ngơ để những kẻ có quyền chức lợi dụng quyền "sở hữu toàn dân" để xây dựng những công trình phục vụ cho các "dịch vụ" như nhà hàng, quán bar...thì còn gì là khu thờ phượng nữa. Do đó, nếu nhà nước giải quyết vấn đề nhà đất của giáo hội Công giáo một cách độc đoán và vụng về như vừa qua thì các hệ quả chính trị của hành vi đó nhà nước phải chịu trách nhiệm. Trong hoàn cảnh phải đương đầu với một nhà nước luôn chụp mũ những hành động "mạnh mẽ", thì cầu nguyện ôn hòa là một hình thức "khóa tay" được nhà nước như chúng ta đã thấy.

Sự thắng cuộc của các hình thức tranh đấu bất bạo động luôn được nhìn thấy ở mặt "tiêu cực", tinh thần hơn là các thành quả vật chất. Các nhà lãnh đạo tinh thần của Giáo hội Công giáo và giáo dân không phải là đã "quên bài" như tác giả nhận định. Thực ra, họ đang mở ra những bài học mới cho tất cả những ai muốn tranh đấu cho công lý và tự do trong một thể chế như đang thấy ở Việt Nam hiện nay.

Kim Dung, HN
Có thể biết đòi đất không đòi được. Nhưng nếu chính quyền không dùng mảnh đất đó làm vũ trường nhảy disco cạnh nơi các tu sĩ học hành và còn định chia chác mảnh đất màu mỡ đó mà chính quyền làm vườn hoa phục vụ dân từ mấy chục năm trước thì chắc chắn không có chuyện tranh chấp như bây giờ . Suy nghĩ đó dành cho các nhà cầm quyền Việt Nam.

Minh, Đồng Nai
Theo cách suy nghĩ và nhận định của 'người bến nghé' thì tôi biết ngay đây là người không phải là Công giáo.

Vì chưa hiểu giáo lý cũng như chủ trương của đạo này.Đạo CG không chủ trương đấu tranh mà chỉ lên tiếng đòi công bằng xã hội. Công bằng nghĩa là cái gì của ai thì trả cho người đó.Và dĩ nhiên khi đòi công bằng thì có thể bị đàn áp...nhưng người CG không sợ vì niềm tin nhắc nhớ họ thực hiện như vậy để làm chứng cho Chúa.

Mất hay được đối với họ không quan trọng. Họ mất đất nhưng niềm tin của họ thêm mạnh mẽ. Niềm tin đó sẽ tồn tại mãi mãi. Kẻ thắng sẽ để lại cho lịch sử một vết nhơ.

Không thể đồng hoá đạo CG với bọn thực dân. Đa phần giáo sĩ đến truyền đạo là người lòng ngay thực tâm muốn mọi người biết về Chúa. Tuy nhiên nhiều kẻ lợi dụng tôn giáo để làm điều xấu. Thời nào cũng có. Tôi biết rõ thời ông Diệm, các Thầy Chùa xuống đường phải tới 2/3 là cán bộ đảng viên CS đội lốt nhà tu. Vụ CG mất đất TKS và Thái Hà trước mắt chưa thể coi là thua mà phải nói là thắng lợi. Vì nhờ đó mà quan tham HN đau đớn. Miếng ăn tới miệng còn bị mất.

Hung Nam, Austria
Bài viết của tác giả "Bến Nghé" nêu lên được nhiều vấn đề đúng trong bối cảnh hiện nay. Sự thực, người Công giáo trong vụ Khâm sứ và Thái Hà vừa qua cũng đã góp phần tạo thêm cho Hà Nội hai vườn hoa đáng quý.

Một thứ mà Hà Nội đang rất thiếu. Nếu các vị linh mục dừng vụ đòi đất khi chính quyền công bố xây dựng vườn hoa - phục vụ cho mục đích công thì họ sẽ gây tiếng vang.

Tiếc thay, họ đã đi quá đà, tạo nên một hình ảnh rất xấu về các linh mục trong vụ tranh chấp đất này. Thêm vào đó, lời nói của ông Kiệt dù trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng tạo nên hình ảnh xấu cho ông. Mặc dù về bản chất, ông định chế diễu chế độ hiện hành.

Hai điều này đã thực sự làm mất điểm các vị linh mục trong nhãn quan của nhiều người dân Việt Nam.