17 Tháng 11 2008 - Cập nhật 13h32 GMT

Dương Danh Huy và Lê Minh Phiếu
Quỹ Nghiên cứu Biển Đông - www.seasfoundation.org

Sóng ngầm dưới mặt Biển Đông

Việt Nam và Trung Quốc hiện nay đang đàm phán phân định chủ quyền đoạn từ Quảng Bình, Quảng Trị đến Huế, Đà Nẵng.

Tuyên bố chung của Thủ tướng hai nước ngày 25/10/2008 nói, “Hai bên tiếp tục thúc đẩy một cách vững chắc đàm phán phân định khu vực ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ và tích cực trao đổi về vấn đề hợp tác cùng phát triển, sớm khởi động khảo sát chung ở khu vực này”.

Cuộc đàm phán này đã diễn ra từ vài năm, Việt Nam và Trung Quốc đang “từng bước thu hẹp khác biệt”, lãnh đạo hai bên “nhất trí đẩy nhanh tiến trình đàm phán” và đẩy nhanh việc khởi động khảo sát chung.

Nhưng đến nay phạm vi chính xác của vùng đàm phán hay khảo sát chung, những đòi hỏi và lập luận mà hai bên đưa ra, cũng như những thoả thuận đã đạt được vẫn chưa được công bố.

Cuộc đàm phán này có ý nghĩa rất quan trọng đối với Việt Nam. Kết quả của nó sẽ ảnh hưởng đến ranh giới biển của Việt Nam ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ và bên ngoài vùng biển này. Đặc biệt, nó có thể ảnh hưởng tới chủ quyền đối với Hoàng Sa.

Nhưng đây là cuộc đàm phán rất phức tạp và Việt Nam phải đối diện rất nhiều thử thách. Trước hết vì nó liên quan đến Hoàng Sa, nhưng những thử thách đó cũng xuất phát từ những khu vực ngoài tầm ảnh hưởng của Hoàng Sa.

Yếu tố Hoàng Sa

Trong tầm ảnh hưởng có thể của Hoàng Sa, Việt Nam và Trung Quốc sẽ dựa vào Hoàng Sa để đòi hỏi những vùng nội thuỷ, lãnh hải và vùng đặc quyền kinh tế cho Hoàng Sa.

Trên thực tế, năm 1996 Trung Quốc tuyên bố đường cơ sở thẳng xung quanh Hoàng Sa, đòi hỏi một vùng nội thuỷ diện tích 17.400 km² bên trong và một vùng lãnh hải 12 hải lý bên ngoài đường cơ sở đó.

Nhưng đường cơ sở này vi phạm UNCLOS. Trung Quốc cũng có thể sẽ đòi hỏi vùng đặc quyền kinh tế rộng hơn những vùng này và lấn sang phía bên Việt Nam của đường trung tuyến.

Nếu Việt Nam chấp nhận những đòi hỏi này thì có nghĩa là Việt Nam đã thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc đối với Hoàng Sa và vùng đặc quyền kinh tế mà Việt Nam được hưởng sẽ bị thu hẹp.

Ngược lại, Việt Nam có thể dựa trên chủ quyền đối với Hoàng Sa để đòi hỏi những vùng biển bên kia đường trung tuyến. Tuy nhiên, Trung Quốc, với lợi thế là nước mạnh và đang chiếm đóng Hoàng Sa (dù sự chiếm đóng đó bất hợp pháp theo luật quốc tế), sẽ khó mà chấp nhận những yêu sách đó của Việt Nam.

Như vậy, Việt Nam khó đạt được công bằng trong đàm phán về vùng biển trong tầm ảnh hưởng của Hoàng Sa cho đến khi nào vấn đề chủ quyền Hoàng Sa được giải quyết một cách công bằng, ví dụ như thông qua Toà án Công lý Quốc tế.

Bên ngoài Hoàng Sa

Bên ngoài tầm ảnh hưởng của Hoàng Sa, Trung Quốc cũng tranh chấp ngay cả những vùng biển rõ ràng thuộc về Việt Nam.

Năm 2004 Trung Quốc kéo giàn khoan dầu Kantan 3 tới hoạt động tại khu vực có toạ độ 17°26'42" Bắc, 108°19'05" Đông, cách Việt Nam 63 hải lý và cách Trung Quốc 67 hải lý , cách các đảo gần nhất thuộc quần đảo Hoàng Sa 205 hải lý, tức là ngoài tầm ảnh hưởng của Hoàng Sa.

Bộ Ngoại giao Việt Nam đã phản đối với lý do “Căn cứ vào luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển năm 1982, khu vực này hoàn toàn thuộc vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam” .

Đáp lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố là khu vực này nằm bên Trung Quốc của vùng biển ngoài của Vịnh Bắc Bộ, do đó Trung Quốc cho rằng sự phản đối của Việt Nam không có cơ sở và không thể chấp nhận được .

Cho tới nay Công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc đã công bố một số lô dầu khí lấn sang bên Việt Nam của đường trung tuyến. Trong những lô dầu khí này, vùng LD29-1 nằm hoàn toàn bên Việt Nam và phân nửa vùng LD20-1 nằm bên Việt Nam của đường trung tuyến.

Theo bản đồ năm 2002 của Công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc thì hai vùng dầu khí này đang được triển khai. Vùng lấn sang bên Việt Nam nằm ngoài tầm ảnh hưởng của Hoàng Sa, cách bờ biển đất liền của Việt Nam và đảo Hải Nam của Trung Quốc dưới 75 hải lý, cách các đảo gần nhất thuộc quần đảo Hoàng Sa từ 160 hải lý tới 215 hải lý.

Việc Trung Quốc thừa nhận chủ quyền đối với một khu vực dù cách Việt Nam 63 hải lý, cách Trung Quốc 67 hải lý, bên ngoài tầm ảnh hưởng của Hoàng Sa, và đối với những khu vực tương tự, nói lên phần nào thử thách mà Việt Nam phải đối diện trong đàm phán.

Trong vùng biển ngoài tầm ảnh hưởng của Hoàng Sa, Việt Nam phải vượt qua những thử thách này để đạt được một hiệp định ranh giới biển công bằng. Một hiệp ranh giới biển công bằng rất cần thiết cho việc bảo vệ chủ quyền trước những trường hợp xâm lấn như trên.

Những điều trên cho thấy, đằng sau tuyên bố chung của Việt Nam và Trung Quốc, vẫn tồn tại nhiều thử thách để Việt Nam đạt được sự công bằng trong việc phân định chủ quyền và hợp tác với Trung Quốc trong vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ.

Hơn lúc nào hết, chúng ta cần quan tâm về cuộc đàm phán phân định và trao đổi hợp tác ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ, cần tìm hiểu thêm về sự công bằng cho đất nước và để biết rõ về những thử thách đang đối diện để đạt được sự công bằng ấy.

Ý chí, kiến thức của mỗi người sẽ làm nên sức mạnh từ toàn dân và điều này sẽ giúp Việt Nam đối phó với những thử thách nhằm bảo toàn chủ quyền của đất nước mà tiền nhân đã để lại.

Bài viết thể hiện quan điểm của hai tác giả: Dương Danh Huy từ Anh và Lê Minh Phiếu từ Pháp. Tài liệu tham khảo xem trong các đường dẫn ở bên phải trang

---

SG
Chúng ta phải có lập trường rõ ràng về vấn đề HS&TS , đây là 2 quần đảo của chúng ta. Nếu hôm nay chúng ta nhường nhìn kiêng dè chúng thì không sớm muộn gì chúng ta sẽ lại mất đất, nước vì chúng thôi.

Những động thái mới đây của Thủ tướng Dũng tôi tin ông cũng có cách nhìn với người dân chúng ta về vấn đề này. Chúng ta phải củng cố tiềm lực quốc phòng bởi Trung Quốc luôn là sự đe dọa.

Quang Trung
Đọc đến đề tài Hoàng Sa và Trường Sa như trên tôi thấy buồn quá, giá như đừng xảy ra ý thức hệ hai miền Nam-Bắc, thì đến giờ đâu đến nỗi thế này.

Cứ tính đơn giản như bên Trung Quốc họ dự kiến là 200tỷ thùng, thì nhân cho giá dầu thời khủng hoảng kinh tế toàn cầu cũng 50đô/1 thùng thì con số 10.000tỷ đô thì Việt Nam ta sẽ đi về đến đâu?

Nói vậy thôi chớ cái gì nó cũng có số cả rồi, dép còn có số cơ mà, một dân tộc đã qua bốn ngàn năm gian khổ và bây giờ vẫn khổ, cho dù đã lấy hết đất chàm và lấn đến cam pu chia vậy mà cũng khổ.

Nhiều người hay giải thích rằng nghèo khổ là do cơ chế, thể chế, nhưng tôi cũng chưa tin lắm mà tôi chỉ tin vào số phận. Nhưng cũng nên ngẫm nghĩ thế này: Tính cách của mỗi người cũng sẽ là số phận và tính cách của một dân tộc cũng thế thôi.

Công dân Việt
Vấn đề địa chính trị giữa Việt Nam và Trung Quốc rất phức tạp. Lãnh đạo cấp cao giữa hai nước đã có quan điểm chung.

Nếu không giải quyết hợp lý, hợp tình Việt Nam sẽ phải đối mặt với Trung Quốc với tư tưởng bành trướng vốn tồn tại từ xưa. Theo quan điểm cá nhân tôi, Việt Nam nên đưa vấn đề này ra Toà án Quốc tế để phân định theo UNCLOS.

Tạo
Nếu vì quyền lợi cá nhân hay một nhóm nhỏ mà chúng ta để mất Trường Sa đặc biệt là Hoàng Sa, hay nhượng bộ về biển Đông cho Trung Quốc. Hệ qủa của nó sẽ khó lường trước được, tổn thất này không chỉ tác động trực tiếp đến sự ổn định xã hội Việt Nam mà còn chính thức đưa con cháu chúng ta vào một thời kỳ mới.

PPT
Có mấy vần đề: Thứ nhất, TQ trên cơ sở chiếm đóng HS năm 1974 nên không thể dựa vào HS để đòi hỏi các phần lãnh hải liên quan. Việc này cần đưa ra tòa án quốc tế để giải quyết trước khi bàn đến các đường ranh. Bằng cách này chúng ta tránh được sức ép của TQ.

Thứ hai, đối với vấn đề chung Biển Đông và riêng Trường Sa, nơi cả 6 nước đang đòi hỏi chủ quyền, VN cần xác định: a/- Liên quan địa lí theo đó khi đường cơ sở hạ thấp đến -70m thì cả HS và TS nối vào Việt Nam. Ngay cả hệ sinh vật hiện nay cũng thuộc ven bờ VN, có thể do tiền nhân mang ra.

b/- Liên quan đến lịch sử phát triển theo đó chỉ có 2 nhóm phát triển hàng hải sớm là người Việt và người Phù Nam, người Hán chỉ học được sau này. HS và TS lúc đó đều nằm trên con đường hương liệu mà thương cảng trung tâm là Óc Eo thuộc Phù Nam, nay ở Nam Phần Việt Nam.

Tiến
Đồng chí mà không hữu hảo. Mọi người đều thấy rõ đó là cách chơi của 2 người bạn trong đó, 1người to khỏe (Trung Quốc) và 1 người yếu thế hơn (Việt Nam).

Và đương nhiên, người nhỏ bé thì phải chịu khó mà "lép vế", nhường nhịn trong lúc chơi với bạn chứ, nếu không bạn bực lên lại "đấm cho vỡ mõm" mất.

Nhờ Mỹ, Nga thì ở xa quá. Trong khi lợi ích và ông bạn thân lại ngay bên cạnh. Bí lắm thì người yếu thế phải chơi theo kiểu "Chí Phèo" bằng cách tự cào mặt ăn vạ mà thôi, may ra ông bạn thân to lớn thương tình chút xíu.

Atomic
Đọc xong bài nghiên cứu của hai tác giả, đầu óc tôi thực tình càng thêm rối rắm vì luật pháp quốc tế quy định về lãnh thổ lãnh hải của một quốc gia, nếu không phải là chuyên gia trong lãnh vực này, không phải ai cũng có thể hiểu rõ được.

Là người VN, ít ra tôi cũng phải biết tin tưởng hoàn toàn rằng quần đảo HS và TS là của VN, chỉ thế thôi. Nay hai quần đảo này đã mất gần hết vào tay TQ bá quyền xâm lược, đa số người dân chúng tôi rất đau lòng.

Chúng tôi không thể biết gì rõ hơn qua sự chứng minh chủ quyền bằng cách giải thích luật pháp quốc tế quá ư phức tạp của các chuyên gia.

Theo tôi, nếu không quá bi quan, 100 năm nữa ta cũng không đòi lại được phần lãnh thổ lãnh hải đã mất! Đòi lại bằng cách kiện ra Tòa Án Quốc Tế? Chẳng tòa nào có thể áp lực được đối với một cường quốc hạt nhân như TQ!