|
Từ khủng hoảng Thái, nghĩ về dân chủ
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Những bất ổn tại Thái Lan hiện nay lại khiến lập luận tuyên truyền “đa nguyên đa đảng làm chi để loạn lạc” được xướng lên.
Bài viết này nhằm mục đích phản biện lại ý kiến đó. Nếu có thống kê những xung đột xã hội ở các nước độc tài và dân chủ, chắc chắn tỷ lệ xung đột ở các nước độc đảng lớn hơn nhiều so với các nước dân chủ. Cơ chế giải quyết mâu thuẫn Kết quả các cuộc xung đột đó ở các nước độc tài bao giờ cũng đẫm máu. Các xung đột ở một số nước dân chủ non trẻ ở châu Phi, Nam Tư cũ hay Trung Đông phần lớn bắt nguồn từ chia rẽ tôn giáo, sắc tộc, chứ không phải vì dân chủ. Nếu có một phần nào đó có thể quy kết dân chủ trong các xung đột ấy, thì đó là thể chế nhà nước và hệ thống bầu cử đã không được thiết kế phù hợp, góp phần hằn sâu thêm các chia rẽ sắc tộc. Tuy nhiên, vấn đề này có thể được giải quyết nếu quá trình xây dựng nhà nước dân chủ được nghiên cứu thỏa đáng ngay từ đầu và được sự đồng thuận rộng rãi của nhân dân. Xã hội Việt Nam cũng không giống các nước đó. Lịch sử đã chứng minh truyền thống “Tam giáo đồng nguyên”, Nho giáo, Đạo giáo, Phật giáo cùng tồn tại và có ảnh hưởng lớn trong xã hội. Một số mâu thuẫn liên quan đến sắc tộc hay tôn giáo không phải bắt nguồn từ sự kỳ thị lẫn nhau giữa các dân tộc hay các tôn giáo, mà chính là từ chính sách kiểm soát và phân biệt của chính quyền, khiến họ phản kháng. Tuy vậy, dân chủ, đa nguyên, đa đảng, không phải là liều thuốc thần có thể điều trị mọi vấn nạn trong xã hội.
Chúng chỉ là điều kiện cần để một xã hội phát triển lành mạnh. Công nhận đa nguyên đã để xã hội phát triển một cách tự nhiên, những cái tốt của con người có điều kiện phát triển và phát huy. Cần dân chủ và luật pháp công minh là để ngăn chặn những tính xấu của con người và cổ vũ sự bao dung, tinh thần tôn trọng sự khác biệt. Điều kiện đủ chính là yếu tố con người, là tài trí, sự liêm khiết của những người lãnh đạo, là sự dấn thân của các trí thức, là ý thức về trách nhiệm với việc nước và sức nặng của lá phiếu của mỗi người dân bình thường. Dân chủ mở ra cơ hội, còn cơ hội đó có được tận dụng một cách khôn ngoan và có trách nhiệm hay không là phụ thuộc vào chính những con người trong xã hội đó. Dân chủ là cơ chế chính trị cho phép giải quyết các xung đột chính trị một cách hòa bình bằng đối thoại và lá phiếu. Sự ổn định xã hội là quan trọng, nhưng quyền của người dân được lên tiếng và hành động (một cách có trách nhiệm) trước các vấn nạn như tham nhũng, lạm quyền cũng quan trọng không kém. Bài học về nếp sinh hoạt chính trị dân chủ Bất ổn tại Thái Lan không phải là “tại” dân chủ. Trái lại, chính nền dân chủ đang cho phép Thái Lan giải quyết xung đột một cách ít hậu quả nhất. Đặt trường hợp Thái Lan không cho phép đa nguyên, tức là không cho phép những ý kiến trái chiều với đảng lãnh đạo, có lẽ một Thủ tướng Thaksin Sinawatra tham nhũng vẫn nắm quyền, tiếp tục vi phạm luật pháp mà tiếng nói phản đối của người dân chẳng “xi-nhê” gì cả.
Đặt trường hợp Thái Lan không có đa đảng, không có bầu cử tự do, tức là không có cạnh tranh chính trị, nếu người dân vì quá bức xúc, tức nước vỡ bờ, biểu tình ôn hòa đòi chính phủ từ chức, có lẽ chính phủ tham nhũng, lạm quyền sẽ đàn áp thẳng tay, vì họ không phải là chính phủ “do dân” nên chẳng cần “vì dân”. Đằng này, Tòa án Tối cao Thái Lan xử thủ tướng Thaksin hai năm tù vì vi phạm luật về mâu thuẫn lợi ích. Người ta nhận thấy một cách hành xử “khôn khéo” của cựu Thủ tướng Samak Sundaravej khi ông này thiết lập mối quan hệ với các quân đội, tỏ ra lắng nghe Quốc Vương Bhumibol Adulyadej, và đẩy nhanh phiên tòa xử ông Thaksin. Chính phủ đương nhiệm cũng phải thận trọng hơn trong cách xử lý mâu thuẫn. Tướng Anupong Paochinda, về phần ông, kêu gọi chính phủ giải tán Quốc hội và tổ chức bầu cử để nhân dân bày tỏ ý kiến. Việc người chỉ huy quân đội kêu gọi bầu cử thể hiện sự tôn trọng của ông ta với phương cách giải quyết mâu thuẫn ôn hòa và dân chủ này. Đồng thời, những bất ổn chính trị này là phép thử cho nền dân chủ non trẻ của Thái Lan. Liệu các phương cách dân chủ có hiệu quả hay lại cần sự can thiệp của quân đội để giải quyết khủng hoảng chính trị? Có hai giá trị và lợi ích cần phải được dung hòa: sự ổn định chính trị và quyền phản đối chính phủ của nhân dân. Giải đáp cho bài toán này phụ thuộc cả vào giới lãnh đạo và phe đối lập. Chính phe đối lập cũng phải tôn trọng các giá trị dân chủ. Chính họ cũng cần nhìn nhận lại mình, biết giới hạn của vị trí của mình trong chính trường, trong lòng dân, và thực thi tinh thần dân chủ. Liên minh Nhân dân vì Dân Chủ đã đi quá giới hạn khi phản đối kết quả bầu cử tháng 12 năm ngoái theo đó Đảng sức mạnh Nhân dân thắng cử, mặc dù Ủy ban bầu cử độc lập đã xác minh rằng không có chuyện mua bán phiếu. Trong cuộc biểu tình tháng 11 vừa rồi, họ cũng từ chối mọi đối thoại và có những động thái gây ảnh hưởng đến nền kinh tế như phong tỏa sân bay, thậm chí tuyên bố “quyết tử”. Phe đối lập, nếu hành xử một cách dân chủ cần tỏ ra có trách nhiệm, lấy quyền lợi đất nước và nguyện vọng của đa số người dân làm hàng đầu, và biết dừng lại đúng lúc. Hãy đưa ra ý kiến xây dựng tích cực Nhìn vào những gì xảy ra trong khu vực hay thế giới để phản đối dân chủ ở Việt Nam là điều không cần thiết.
Không cần thiết bởi vì hai chữ “dân chủ” hiện nay đã có sự đồng thuận của xã hội. Đọc báo chí trong nước, hai chữ dân chủ xuất hiện thường xuyên. Điều đáng thảo luận là phải bắt đầu xây dựng một thể chế dân chủ cho phù hợp với lịch sử, đặc thù chính trị, xã hội, văn hoá và nhu cầu của Việt Nam hiện nay; và cùng nhau thực thi dân chủ chứ không phải chỉ hô hào khẩu hiệu. Nhìn vào kinh nghiệm, đôi khi đau thương, của các nền dân chủ non trẻ đi trước, là để rút ra kinh nghiệm để không đi vào vết xe đổ ấy, chứ không phải để lấy đó làm cái cớ để tiếp tục duy trì các bất công và trì hoãn dân chủ. Thay vì lo ngại đa nguyên đa đảng dẫn đến bạo loạn, điều hợp lý hơn cần làm là cùng nhau thảo luận về một mô hình đa nguyên, đa đảng phù hợp nhất cho Việt Nam, và cùng hành động để giữ cho mô hình đó đi đúng hướng. Nói dân chủ thì dễ, hành xử một cách dân chủ mới khó. Mà nếu không bắt đầu thì đến bao giờ mới có cơ hội rèn luyện tác phong dân chủ đây? Nguyễn Hoàng Lan hiện đang học ngành Luật tại Đại học Indianapolis, Hoa Kỳ. Cô cũng là Thành viên Tập Hợp Thanh Niên Dân Chủ và đảng viên Đảng Dân Chủ Việt Nam, một đảng đối lập không được nhà nước Việt Nam công nhận.
Dương Xinh Họ mang hoài bão đóng góp dân trí VN mỗi ngày mỗi sáng suốt, không lệ thuộc tuyên truyền, để tự chủ tạo ra sức mạnh khai phá con đường canh tân đất nước. Những ai phản biện tại sao chỉ biết phê phán mà không nêu ra một phương cách hành động để xây dựng đất nước, để hợp tác với tập đoàn lãnh tụ, cần thức tỉnh rằng trước tiên phải giúp mỗi người hiểu được quyền sống của mình, hiểu được bổn phận trách nhiệm chung của mình với đất nước. Rồi từ dân trí đó những lề lối thực hiện dân chủ mà nhân loại đã vạch sẵn từ hàng trăm năm trước, dân tộc ta sẽ biết cân nhắc, mạnh dạn tiến theo. Biến cố kéo dài trong những ngày qua tại Thái Lan, chứng tỏ dân trí Thái Lan rất cao, cho nên các nhóm đối lập mới có thể vận động, tổ chức biểu tình phản đối chính quyền trong sự đoàn kết, và tạo được kết quả một cách mau chóng. Hơn nữa các lực lượng quân đội, công an, cảnh sát Thái Lan cũng ý thức trách nhiệm vì dân, vì đất nước chứ không vì đảng phái,vì cơ chế, cho nên sự bất ổn chỉ trong một giới hạn, không biến thành nội chiến khiến dân tộc Thái phải trải qua thương vong nhiều thế hệ,và bị ngoại bang lợi dụng. Mai Việt Tú CP TQ biết rằng dân chủ sẽ làm cho đất nước họ tan vỡ như Liên bang Sô Viết và Nam Tư. Họ càng kéo dài độc tài càng lâu để đồng hóa tiếng nói bằng ngôn ngữ phát âm chung là tiếng Quan Thoại để cho thế hệ sau chỉ thấy một chủng tộc TQ. Ái Vân Tùng Để có một kết luận là ở chế độ nào có xung đột nhiều hơn thì ít ra phải có số liệu chính thức từ một nguồn tin cậy, hoặc tự mình làm các case studies. Người dân có hiểu biết một tí mà mất lòng tin vào CS một phần thì với các vị họ mất cả mười phần. Minh Ngọc Khi CP không dám tin vào lá phiếu bầu chọn trực tiếp của người dân thì đó là khi dân tiếm quyền tạo ra mầm mống bất mãn, bạo loạn. Đại đoàn kết dân tộc và hiềm thù chỉ mất đi khi Đảng thực thi dân chủ, dân quyền để trả lại các quyền căn bản tối thiểu của người dân lúc đó vai trò giám sát của người dân đ/v NN mới được thực thi. Nếu đcs tự giác tổ chức bầu cử tự do tạo đ/k cho dân chúng thuộc mọi thành phần, đảng phái hay không đảng phái, tôn giáo hay không TG đều có quyền ra ứng cử, tranh cử ngang hàng với đ/v CS. Phải bắt đầu từ đ/k tiên quyết đó thì mới có CP thực tài. Một CP không do dân bầu lên sẽ không có được hậu thuẫn và tôn trọng đại đa số và chính là mầm mống gây chia rẽ dân tộc. Fin Nhưng đó là khi dân trí người dân đã cao để có thể thấy đúng sai. Thật ra mà nói, cho rằng thể chế độc tài là hoàn toàn vô dụng, đáng lên ác là thái quá. Tôi không nói về Việt Nam. Điển hình là Nam Hàn. Các anh chị có biết rằng những năm tháng đầu tiên sau chiến tranh Nam Bắc, Nam Hàn có một thể chế độc tài. Lúc đó Hàn Quốc còn rất nghèo, thua cả Bắc Hàn. Nhưng chính ông tổng thống này đã tạo tiền đề cho sự phát triển của Nam Hàn sau này. Những việc ông làm bao gồm cấm bài bạc, rượu chè dưới mọi hình thức, thực hiện lao động bắt buộc với mọi người dân (công ích xã hội) và gửi quân tới Việt Nam để đổi lấy viện trợ từ Mĩ. Ông đã dùng tiền này để phát triển hệ thống giao thông ở Hàn Quốc. Cho tới bây giờ, hệ thống giao thông ở Seoul vẫn là niềm tự hào của người Hàn. Và cho dù ông độc tài, người dân Hàn vẫn biết ơn ông. Khi dân trí chưa cao thì người dân chỉ biến thành công cụ của chính trị. Nobody Phải nói một cách thẳng thắn là với tình hình hiện nay thì cơ chế này dung dưỡng tệ tham nhũng. Đăng Tuyền Mr. Neo Vì họ chỉ đơn giản nghe theo lời của kẻ giật dây họ, bị những người đó lợi dụng cho những âm mưu riêng. Và xót xa hơn là thiểu số này lại sẵn sàng dùng vũ lực với đa số còn lại để giải quyết xung đột. Cách nhìn nhận Thái Lan cũng như một gã Chí Phèo tự đập đầu mình và cầm vũ khí hăm dọa những người khác khiến họ nhượng bộ. Chicken 2. Ở một đất nước như Singapore với cơ chế 1 đảng, cũng không có gì đáng ngạc nhiên vì ở đây người dân thực sự làm chủ đất nước. Chính họ bầu lên đảng lãnh đạo hiện tại. Người Sing vẫn có thể lập đảng phái đối lập nếu ai đó có nhu cầu. Nhưng họ không làm vì đảng hiện tại đang làm rất tốt, thực hiện đúng ước vọng trưng cầu dân ý. Nếu Jasmine đọc hiến pháp của Singapore, họ có ghi: Freedom of assembly (tự do ứng cử, lập đảng). Còn ở VN thì trong hiến pháp ghi rõ, chỉ có đảng duy nhất lãnh đạo đất nước. Tức đã không có Freedom of assembly, Hiến Pháp đã tước đi quyền tự do lập đảng, tự do ứng cử của người dân. Hòa, Hà Lan Do nhiều đảng phái cùng cạnh tranh với nhau. Các đảng có thể khui ra những sai lầm, tội vạ của các đảng khác. Để có 1 xã hội dân chủ, thì điều không thể thiếu là tự do báo chí (báo chí không bị chính quyền kiểm duyệt), tư nhân có quyền làm báo. Và quyền lực phải trao về nhân dân (tự do ngôn luận, nói mà không sợ bị chính quyền đàn áp), để dân tự bầu ra người lãnh đạo hoặc đảng lãnh đạo đất nước (trong 1 nhiệm kỳ). Dân có quyền bầu lên người đại diện cho mình, và cũng có quyền đưa ông đó rời khỏi ghế bất cứ lúc nào, một khi ông ta không được người dân tín nhiệm nữa. Đó mới là trưng cầu dân ý, người dân làm chủ. Chỉ có người dân biết khi nào đất nước phải thay đổi và phải thay đổi như thế nào. Jasmine Ở Đông Nam Á, 1 quốc gia khác cũng độc đảng như VN nhưng lại trong sạch và giải quyết vấn đề tham nhũng triệt để đó là Singapore, bạn nghĩ nước này có dân chủ theo kiểu đa nguyên đa đảng? Họ dân chủ đấy, nhưng lãnh đạo của họ lại là 1 đảng duy nhất. Vậy thì đừng có lôi đa nguyên đa đảng ra để nói về 1 thể chế của 1 quốc gia. Tham nhũng ở VN còn lắm phức tạp, cái ta cần tìm là những biện pháp chống lại tham nhũng, những thành phần biến chất của giới lãnh đạo, chứ không phải là phá bỏ cả 1 nhà nước để đi theo lối khác được, có ai chắc rằng 1 đảng nào đó lên cầm quyền sẽ trong sạch? Nam Minh, Bình Định Phuocbeo, DaNang Nhưng xin hỏi Hoàng Lan làm cách nào để xây dựng thể chế dân chủ ở VN một cách phù hợp và không gây ra thù hằn chia rẽ dân tộc, mọi vấn nạn trong xã hội không thể giải quyết bằng liều thuốc dân chủ. Bạn được học ở một nước dân chủ, bạn có mang những gì đã học về giúp VN không hay chỉ dừng lại ở những bài viết bất đồng chính kiến, điều mà nhiều người VN trong nước rất hiểu và đang tìm cách thực hiện, không cần phải học nơi này nơi nọ như bạn mới nhận định được như bạn đâu! Hoàng Lan ạ! Nobody, VN Chi Mai, VN Nói như mấy ông CS "dân chủ vừa là mục tiêu vừa là động lực". Dân chủ có thể giải quyết được rất nhiều vấn đề nan giải của Việt Nam hiện nay. Vấn đề là làm sao có được dân chủ, bao giờ có dân chủ và dân chủ có ở mức nào cho phù hợp với trình độ dân ta mới là điều đáng bàn. Lý Hoà Nhưng chẳng lẽ sống tự do ở nước ngoài mà không lên tiếng cho đồng bào trong nước, thì còn thua loài ngựa . Ẩn Danh thanh hoa HCM Nguyen, Saigon SG14, Sài Gòn Democracy Lịch sử đã chứng minh ở Thái Lan hay ở những nước kém phát triển (hoặc đang PT) có tay Thủ Tướng hay Tổng thống nào mà "không tham nhũng"? Các tay "đầu cơ chính trị" này lấy cớ diệt tham nhũng để rồi còn tham nhũng "bạo hơn" khi nắm quyền. Chỉ tội cho đám "ngu dân" biểu tình, tính tình nhẹ dạ, chẳng hề hiểu rằng mình đã bị "lừa gạt" một cách khéo léo. Không thích độc tài, nhưng dân chủ kiểu "hỗn loạn" đó cũng chẳng ham! Sói trắng PPT Vấn đề ở VN là, đảng Cộng Sản sau những công trạng ban đầu nay đã đến lúc thoái hóa không còn xứng đáng lãnh đạo đất nước. Người Cộng Sản biết việc đó và đã vội vàng ghi vào Hiến Pháp điều khoản cho họ độc quyền nhà nước, một là để họ thực hiện mưu đồ "kẻ cướp lịch sử" đối với dân tộc, hai là để tránh việc bị nhân dân phán xét cái công cũng như cái tội. Nền dân chủ bao giờ cũng là nguyện vọng của toàn dân, là cái tiến bộ nhất của loài người. Chính sự cản trở dân chủ mới là phản động, phản tiến hóa. Khi một chính thể không tạo điều kiện cho người dân thực hiện quyền dân chủ của mình thì họ buộc phải đứng lên đòi quyền đó. Đứng lên là một truyền thống nổi bật của người Việt Nam. |
Diễn đàn BBC
CÁC BÀI LIÊN QUAN
Hình ảnh: Tình trạng bế tắc ở Thái Lan29 Tháng 11, 2008 | Trang Ảnh
Cảnh sát trưởng Thái Lan bị cách chức28 Tháng 11, 2008 | Thế giới
Chuyện gì sẽ đến với nước Thái?28 Tháng 11, 2008 | Diễn đàn
Thủ tướng Thái muốn giải tán biểu tình27 Tháng 11, 2008 | Thế giới
Thái Lan đóng cửa sân bay thứ hai27 Tháng 11, 2008 | Thế giới
Sân bay Bangkok tê liệt vì biểu tình26 Tháng 11, 2008 | Thế giới
Thủ tướng Thái không chịu bầu cử sớm26 Tháng 11, 2008 | Thế giới
Người biểu tình nổ súng tại Bangkok25 Tháng 11, 2008 | Thế giới
TRANG NGOÀI BBC
BBC không chịu trách nhiệm về nội dung các trang bên ngoài.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||