Quốc Vinh, BBCVietnamese.com

	Tổng thống Yudhoyono nêu đích danh Hoa Kỳ

Thư ký điều hành của Công ước khung về biến đổi khí hậu ông Yvo de Boer nói tiến độ chậm chạp của thương thuyết làm ông quan ngại vì chỉ đến trưa mai là hội nghị đã kết thúc.

Nguyên nhân chính gây sự bế tắt hiện nay là Hoa Kỳ.

Bộ trưởng Môi trường hoặc đại diện của hơn 180 nước chỉ còn đến trưa thứ Sáu để đồng ý với về nghị trình đàm phán cho một thỏa thuận hậu Kyoto.

Một trong những vướng mắc hiện nay là làm sao các cuộc đàm phán tương lai phải có nhiều tham vọng.

Liên hiệp Âu châu muốn đàm phán theo hướng là các nước công nghiệp từ nay đến năm 2020 phải cắt giảm từ 25-40% khí nhà kính so với chỉ tiêu của năm 1990.

Các nước đang phát triển, các đảo quốc và các nhóm môi sinh ủng hộ chỉ tiêu này vì nó cho thấy các nước giàu nghiêm túc trong việc giải quyết một vấn đề do họ gây ra trong quá khứ và hiện có đa số tài lực để làm.

Nhưng Hoa Kỳ chống. Tổng thống nước chủ nhà Indonesia, Susilo Bambang Yudhoyono phá vỡ thông lệ ngoại giao khi nêu đích danh Hoa Kỳ chỉ trích.

"Chúng ta phải làm sao Hoa Kỳ là nước có kinh tế lớn nhất, và là nước thải nhiều khí nhà kính nhất, phải ở trong thỏa thuận mới nếu không chúng ta không thể giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.''

Bộ trưởng môi trường Đức, Sigmar Gabriel được trích dẫn than rằng ''có nhiều con voi trong phòng họp'' và nói đến khả năng EU tẩy chay sáng kiến của Tổng thống Bush mời các nước thải khí nhà kính nhiều nhất sang họp ở Hawaii trong tháng sau.

Chúng ta cần kéo Trung Quốc và Ấn Độ vào. Chúng ta cần kéo Hoa Kỳ vào. Nếu lần đầu không thành công, chúng ta thử lại vào lúc khác.   Bộ trưởng Môi trường Canada, John Baird.

Ông de Boer cảnh báo nếu không đồng ý được bây giờ cho tương lai thì coi như mọi thứ coi như sụp đổ.

Lập trường Washington

Các tổ chức môi sinh tố cáo Hoa Kỳ bằng mọi cách gây cản trở cho hội nghị.

Nhưng giới chức Mỹ nói những ai kỳ vọng một con số cụ thể khi vừa mới bắt đầu đàm phán mới là người gây cản trở.

Trưởng đoàn Mỹ là ông James Connerton nói: ''Tổng thống Bush đã nói rồi, chúng tôi cần trước hết giảm mức tăng của khí nhà kính.''

''Cũng như lái xe gần đến ngã tư vậy, chúng ta phải dừng tăng khí thải trước, giống như dừng xe lại, rồi sau đó quay đầu xe.''

Chính phủ tổng thống Bush đã cho biết họ sẽ không can dự vào bất kỳ thỏa thuận nào về chỉ tiêu cắt giảm bắt buộc nếu không có sự tham gia của các nước đang phát triển sớm trở thành nước thải nhiều khí nhà kính.

Trung Quốc hiện chỉ đứng sau Hoa Kỳ trong chuyện này.

Các nước Nhật Bản, Nga và Canada cũng ủng hộ quan điểm của Washington. Nhưng bộ trưởng môi trường Canada, John Baird nói sớm muộn gì cũng phải có thỏa thuận.

"Nếu chúng ta không giảm hoàn toàn khí nhà kính trên thế giới, chúng ta thất bại. Chúng ta cần kéo Trung Quốc và Ấn Độ vào. Chúng ta cần kéo Hoa Kỳ vào. Nếu lần đầu không thành công, chúng ta thử lại vào lúc khác.''

Ban tổ chức hội nghị nói mọi đàm phán cần kết thúc vào giữa trưa thứ Sáu để có đủ thời gian dịch và phân phát thỏa thuận trước khi chính thức bế mạc vào buổi chiều.

Nhưng các hội nghị trước thường kéo dài hơn dự trù, có khi cả ngày hoặc nhiều hơn.