Cộng đồng Do Thái tại London

London là nơi sinh sống của rất nhiều các nhóm sắc tộc, tôn giáo và quốc tịch khác nhau.

Trong số những nhóm người từng sớm tới định cư tại London có nhóm người Hasidics theo dòng Do Thái Giáo chính thống.

Sinh sống chủ yếu ở khu vực Bắc London, họ là một cộng đồng gắn bó chặt chẽ, thường ngại ngùng nếu bị chú ý tới và luôn chú trọng việc bảo vệ truyền thống, bản sắc riêng.

Tôi tới khu Stamford Hill và được Rabbi (giáo sỹ Do Thái) Lew dẫn đi quanh các con phố.

Chỉ vào một thánh đường Do Thái giáo, Rabbi giải thích: "Nó mới được dựng lên. Trong tuần thì có chừng mười người tới theo học ở đây. Bây giờ thì có lẽ họ đang có kỳ nghỉ rồi."

Cộng đồng khép kín

Hướng dẫn viên của tôi vốn là người New York nhưng đã chuyển sang sống tại trung tâm cộng đồng người Do Thái giáo chính thống ở chính giữa miền bắc London từ hơn 25 năm qua.

Rabbi hào hứng nói: "Có vài ngàn hộ gia đình sinh sống ở đây. Và có một mạng lưới những trường học, với hàng chục các thánh đường nho nhỏ."

"Họ tới từ sau hồi Đại Chiến Thế Giới Thứ Hai. Đây là một cộng đồng người Do thái tương đối lớn nhưng không phải chỉ là cộng đồng người Hasidic. Trong khoảng ba bốn chục năm qua thì người ta tới thêm rồi sinh con đẻ cái ra nữa."

Stamford Hill nay là lãnh địa của chừng 25 ngàn người Do Thái chính thống. Họ sống trong một khu vực rộng chừng năm - sáu km vuông.

Duy trì truyền thống

Có một số nhóm giáo phái khác nhau của đạo Do Thái cùng hiện diện tại Stamford Hill. Nhiều nhóm có trung tâm cộng đồng riêng, với những nơi tụ họp và thánh đường riêng.

Có những nhóm, như nhóm Lewbowich mà Rabbi Lew là thành viên, thì khá cởi mở trò chuyện với người lạ.

Nói chung, họ có những truyền thống tôn giáo mạnh mẽ và có kiểu ăn mặc rất khác biệt.

Đàn ông thường để râu, mặc áo choàng đen dài hoặc ngắn và đội mũ đen rộng vành. Nhiều người để những lọn tóc dài chạy hai bên mặt. Phụ nữ thì luôn mặc áo dài sẫm màu trùm sát đất.

Tâm điểm của cộng đồng người Do thái là các trường học, phân riêng cho nam sinh và nữ sinh, cho lứa mẫu giáo, tiểu học và trung học.

Trong dịp nghỉ hè thì các trường học hè thường bắt đầu một ngày với việc cầu kinh bằng tiếng Hebrew.

Tôi hỏi chuyện một thiếu niên xem cậu có thích cuộc sống bó hẹp trong cộng đồng của mình không. Câu trả lời là có: "Như thế dễ sống hơn. Như trong chuyện ăn kiêng, chuyện học hành, đi lễ nhà thờ Do Thái chẳng hạn."

Tôi hỏi thêm: "Nhưng cuộc sống London thì sao? Đây là nơi có rất nhiều nhóm người khác nhau cơ mà, các cộng đồng người, các nhóm tôn giáo, đúng không? Cháu nghĩ thế nào về chuyện đó?"

"Cháu không biết. Cháu nghĩ là cả cộng đồng sống gắn bó với nhau thì sẽ tạo ra được sự khác biệt. Mọi người đâu có sống đơn lẻ đâu, tất cả gắn bó với nhau mà."

Những dấu hiệu Hebrew được thể hiện trên các tòa nhà, các trường học, hay các cuốn sách tiếng Hebrew tại thư viện địa phương, hay những dãy sản phẩm ăn kiêng của người Do thái bày bán tại các tiệm hàng.

Đó là những dấu ấn khẳng định một cách rõ rệt về bản sắc Do Thái mà ta có thể bắt gặp ở bất kỳ nơi đâu trong khu Stamford Hill này.

Thế nhưng nó cũng là điều khiến cho nhóm người Do Thái Hasidic tách biệt khỏi các nhóm người thiểu số khác tại London.

Thay đổi trong thế hệ trẻ

Trong phòng khách đầy tiện nghi, Helen Frieman hãnh diện giới thiệu với tôi về danh bạ điện thoại riêng của cộng đồng mình, một dấu hiệu khác cho thấy tính tự cấp tự túc của nhóm người Hasidic tại London.

Bà nói: "Tất cả những người có tên trong danh sách này đều tiến hành lễ Sabbath. Họ gồm toàn các doanh nhân và cá nhân sùng đạo. Nếu muốn tìm số điện thoại của ai đó, chúng tôi có thể xem danh sách này chứ chả phải sờ tới cuốn danh bạ điện thoại làm gì."

Helen cùng chồng từ khi sinh ra đã ở khu Stamford Hill, tuy con cái họ, cũng là người Hasidic, đã chuyển sang nơi khác.

Nói về tương lai cộng đồng mình, ông Frieman tâm sự: "Càng ngày thì có lẽ sẽ càng có nhiều bọn trẻ chuyển tới sống tại Manchester hay các nơi khác ít đắt đỏ hơn, mà đó có thể sẽ là lúc để các cộng đồng khác của chúng tôi bắt đầu phát triển."

Một phần lớp trẻ đang chuyển đi, trong lúc người nhập cư từ Ba Lan, Somalia và các nơi khác trên thế giới đang từ từ chuyển vào.

Có lẽ điều này đang khiến cho London trở nên đặc biệt đến mức cộng đồng người Hasidic Do Thái ở vùng Stamford Hill có thể tồn tại và phát triển mạnh mẽ hơn trong một thành phố đa văn hóa, đa tín ngưỡng này.