Du học nước Anh Phát vào các sáng thứ Hai hàng tuần

Ông Dominic Newbould nói Open University là trường độc nhất vô nhị của Anh

Đại học Mở ở Anh - Open University - năm nay nhận vào 200.000 sinh viên, một con số mà không trường đại học nào trên hòn đảo này có thể so bì được.

Mô hình của trường được áp dụng cho nhiều trường đại học ở các nước khác, nhất là đông Âu, và sang tận châu Á như Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ.

Không loại trừ một số trường đại học ở Việt Nam có thể đang ấp ủ những dự án tương tự, vì như ông Dominic Newbould là trưởng phòng quan hệ cho tôi biết hiệu trưởng Đại học mở thành phố Hồ Chí Minh từng đến thăm trường này hồi năm 89.

Ông tiếp tôi ở trụ sở của trường ở thị trấn Milton Keynes, nằm cách thủ đô Luân Đôn khoảng một giờ đi tàu lửa về hướng Bắc:

"Open University hình thành từ 35 năm nay, và đang dần trở thành một trường đại học lớn cho châu Âu." - Ông Newbould giới thiệu.

"Chúng tôi có đủ các bậc đào tạo khác nhau, từ cao đẳng đến đại học và sau đại học."

Điểm đặc biệt của trường này là nhận sinh viên theo nguyên tắc mở, tức là không có thi tuyển hay xét tuyển sinh, mà hầu như ai cũng có quyền đăng ký học nếu cảm thấy đủ trình độ, kể cả học sinh trung học.

Chương trình dạy của trường hoàn toàn là tại chức, và dù trường có nhiều chi nhánh ở các nơi nhưng việc học hầu như là cho chính mỗi sinh viên tự nghiên cứu độc lập chứ không đến lớp như các loại hình đào tạo khác.

"Giáo viên ở trường rất tốt bụng"

Cô Renia Piskozub đã mất 6 năm để tốt nghiệp bậc đại học, giờ đang làm việc trong ngành y tế ở Bradford cho biết:

"Open University chuyển chương trình học cho tôi qua đường bưu điện."

"Sau khi đăng ký, họ gửi tài liệu đến nhà của sinh viên."

"Mỗi năm bạn sẽ nhận được 2-3 đợt hàng như vậy."

"Kèm theo có đủ các hướng dẫn xem phải đăng ký học trình nào, viết bài tập mãn khóa ra sao, cách trích dẫn sách giáo khoa như thế nào."

"Đặc biệt hơn nữa là họ có hướng dẫn thời khóa biểu theo tháng, theo tuần để xem bạn phải đọc chương nào, làm gì, và thời khóa biểu đó rất hữu dụng trong việc giữ sinh viên theo đuổi đúng lịch trình học tập."

Cô Renia cho biết bên cạnh tài liệu hướng dẫn thì Trung tâm liên lạc sinh viên cũng trợ giúp thêm cho họ sử dụng các phương tiện liên lạc với những sinh viên khác hay giáo viên hướng dẫn.

Họ có những địa chỉ chatroom để bàn chuyện học hành trên mạng, có số điện thoại của những sinh viên sống gần đó hoặc có cùng mối quan tâm để trao đổi thêm, và có cả số điện thoại để hỏi han giáo viên.

Tôi đến gặp và hỏi chuyện một giáo viên của trường:

"Tôi tên là Julina Claremont và tôi là trợ giảng ở đây."

"Tôi cũng có lớp giảng như bình thường nhưng do đặc điểm của loại hình học tập này sinh viên theo hệ tại chức cho nên họ chỉ có thể học vào buổi chiều mà thôi."

"Tôi dẫn môn khoa học xã hội, và cứ 2 tuần 1 lần lại có một buổi dành để gặp sinh viên trực tiếp, nhưng không bắt buộc."

"Những buổi đó mang nội dung thảo luận với mọi đề tài liên quan đến môn học và các khó khăn cá nhân của sinh viên."

"Và ngoài ra do đây là loại hình đào tạo từ xa cho nên sinh viên có thể liên hệ với chúng tôi qua điện thoại."

"Họ có số máy và trong một số ngày và giờ qui định họ có quyền gọi cho tôi."

"Khi đó tôi hướng dẫn qua điện thoại."

"Họ cũng có thể gửi email cho tôi và hầu như lúc nào cũng được."

"Loại hình học ở đây khác với đại học thông thường nhưng hoạt động hiệu quả."

Rõ ràng là hiệu quả vì bằng cấp của Open University được đánh giá cao bên cạnh những tên tuổi lâu đời hàng trăm năm như Cambridge và Oxford.

Ban giám hiệu Đại học Mở tp.HCM từng đến thăm trường như đoàn khách này

Chương trình học tại chức và từ xa cho phép sinh viên thu xếp được thời gian cá nhân và không phải mất chi phí trong chuyện thay đổi nơi cư trú.

Thế nhưng để đổi lại thì sinh viên phải tự nỗ lực rất lớn.

Cô Julina cho biết trên con số 200.000 sinh viên ở đầu vào như năm nay chỉ có 10.000 sinh viên tốt nghiệp, tức là tỉ lệ tốt nghiệp rất thấp, chỉ khoảng 5 phần trăm mà thôi.

Và cô hãnh diện vì mình thuộc vào con số ít người này:

"Tôi rất hãnh diện."

"Vì tôi luôn muốn có bằng đại học trong tay."

"Vấn đề trong cuộc sống thì ngày nào cũng có và bạn phải xoay sở để sống tiếp những ngày tiếp theo của mình thôi."

"Giáo viên ở trường rất tốt bụng và họ hết lòng giúp đỡ bạn, không bỏ bạn một mình trong khó khăn."

"Riêng tôi thì không gặp khó khăn gì lớn hồi còn đi học, rất may là như thế."

"Ngày nào tôi cũng đi làm về khoảng 5h30 chiều."

"Về đến nhà thì tôi dành quãng thời gian từ 6h30 đến 8h30 để học."

"Đó là từ thứ Hai đến thứ Năm."

"Khi cần thì phải học thêm vào cuối tuần nhưng tôi ít khi làm như vậy."

"Tuy nhiên cũng có khó khăn là tôi học ngành tâm lý nhưng lại làm việc trong một ngành không liên quan gì đến tâm lý."

Vậy thì cô có thể tiết lộ bí mật học tập của mình cho thính giả được không ?

Làm thế nào mà cô vừa làm việc xong đã quên ngay được công việc để tập trung vào học ?

Cô Julina cười:

"Nếu bạn quan tâm nhiều đến đề tài đang học thì sẽ dễ dàng tắt được dòng suy nghĩ trong công việc để chuyển sang tư duy học tập."

"Quan trọng là phải cảm thấy thích thú trong việc học."

Milton Keynes có rất nhiều bùng binh (vòng xoay)

"Nó giống như là thú vui vậy."

"Nếu bạn đang chơi thì bạn không cảm thấy khó khăn nữa."

Và có lẽ biến chuyện học thành chuyện giải trí chính là hướng đi hiện tại của Open University, vì người dân ở Anh này khá quen mắt với những chương trình truyền hình mà Open University thực hiện cùng với BBC để phát trên kênh 2 của đài BBC vào hàng đêm hoặc những chương trình đặc biệt.

Đó cũng chính là một phần các giáo trình đào tạo của Open University, cuốn hút người xem không khác gì các bộ phim phóng sự điều tra hay các cuộc thi có thưởng.

Có lẽ đó cũng chính là lý do tại trường này hàng năm nhận vào một lượng sinh viên khổng lồ, lên đến 200.000 người, trong đó có không ít sinh viên đăng ký học từ nước ngoài, không cần phải sang Anh mà vẫn lấy được bằng đại học ở Anh.

Chương trình học của trường thoát ra khỏi mô hình mô phạm bình thường vì sinh viên chủ yếu là học tại gia với các hệ thống chương trình lôi cuốn, qua mạng Internet, qua sách, và qua phim Video, DVD.

Open University có một bộ máy trí thức khổng lồ đã sản xuất ra những chương trình như vậy.

Trưởng phòng quan hệ đối ngoại, ông Dominic Newbould giải thích:

"Trụ sở của trường ở Milton Keynes này chỉ tập hợp ¼ lượng cán bộ của trường mà thôi, vào khoảng 12.000 giảng viên, cả giáo viên lẫn giáo sư, là những người soạn thảo chương trình đào tạo, lên kế hoạch giáo án cho các môn, các ngành, tức là các tài liệu mà chúng tôi sẽ chuyển đến cho sinh viên."

"Họ làm việc trong các nhóm phối hợp."

Tôi nghe nhận xét là các ông có một bộ phận gọi là bộ phận sản xuất, đó chính là bộ phận trụ cột của trường ?

"Đúng vậy."

"Bộ phận sản xuất là cái khác giữa chúng tôi và các trường đại học khác."

"Họ tổ chức cho sinh viên đến dự các các lớp học, các lớp thảo luận, còn chúng tôi chuyển tài liện đến nhà của sinh viên, văn phòng, và bất kỳ nơi nào họ dùng để học."

Người lái Taxi nói thị trấn Milton Keynes chỉ mới 20 tuổi thôi

"Chúng tôi gửi tài liệu in, băng cassette audio hay video, hay CD-rom, DVD…"

"Cũng có lúc chúng tôi truyền hình đến họ qua hệ thống của BBC, cả phát thanh lẫn truyền hình."

"Khi trước người ta không có đủ điều kiện mà truyền hình cung cấp, bây giờ thì hầu như ai cũng có đầu máy video, DVD, cho nên bộ phận sản xuất chiếm rất nhiều phần trong trường và đặt trụ ở ở đây, ở chính trung tâm của trường. Họ tạo ra sản phẩm gọi là giải pháp học và dạy."

"Họ làm băng đĩa, in sách, cho nên chúng tôi có tổng biên tập, biên tập viên, nhân viên thiết kế phần mềm, thiết kế mẫu mã, giám đốc sản xuất, điều hành."

Tôi đang sống ở Anh và thỉnh thoảng vào buổi tối tôi hay ngồi xem các chương trình học của Open University phối hợp sản xuất với BBC.

Mà ở Việt Nam người ta cũng có thể xem được BBC qua vệ tinh.

Vậy sinh viên đang sống ở Việt Nam có thể theo học tại trường được không ?

"Chúng tôi có các khóa học Online trên mạng Internet."

"Chúng tôi có khoảng 400-500 chương trình khác nhau, và đa số được thực hiện qua nhiều loại hình thông tin khác nhau."

"Một số có thể được chuyển tải đến sinh viên qua đường bưu điện, thư tín, ngay cả học trực tiếp gặp mặt, qua truyền hình, qua video hay DVD."

"Chúng tôi có khoảng 40 khóa chỉ chuyên trên mạng mà thôi, rất hữu ích cho sinh viên từ các nước rất xa."

Học thì là như vậy, nhưng còn thi thì sao ?

Milton Keynes kiến trúc giống thành phố Mỹ

"Tôi tin là sinh viên Việt Nam có thể tham gia các khóa học trên mạng."

"Qua mạng có thể thực hiện online – conference, tức là đàm thoại trực tuyến, tức là bàn tròn thảo luận do giáo sư hoặc các moderator quản lý."

"Kết quả học tập có thể thể hiện qua các báo cáo nghiên cứu mà sinh viên tự làm."

"Một số bài test hay kiểm tra có thể làm qua mạng, hoặc có thể qua Hội đồng Anh."

"Chúng tôi có rất nhiều sinh viên nước ngoài, khoảng 45.000 sinh viên đang sống bên ngoài nước Anh."

"Đa số họ sống ở Tây Âu, và không cần đến Anh cũng có được chương trình học gần như giống hệt sinh viên đang sống ở Anh."

"Chúng tôi cũng có sinh viên ở Singapore, Ethiopia, Nam Phi, Nga."

"Đa số các sinh viên này học qua hệ thống gọi là trường kết nghĩa."

"Có thể là mối quan hệ công nhận với trường đại học tại chỗ, cũng có thể chỉ là một văn phòng đại diện."

"Cũng có trường hợp là trường đại học tại chỗ cấp bằng thay cho chúng tôi."

Nói như vậy tức là nếu các nhà du hành vũ trụ cũng theo học được chương trình này ?

"Tôi nghĩ là nếu như họ có Internet trên trạm không gian thì không có lý do gì mà không thể theo học được các chương trình của chúng tôi cả."

"Chúng tôi cũng có các dự án kết hợp với trung tâm nghiên cứu không gian châu Âu, và chúng tôi từng phóng con tàu Beagle 2 nổi tiếng lên Sao Hỏa hồi cuối năm ngoái."

"Tôi cũng muốn kể cho ông nghe một câu chuyện về một sinh viên đang phục vụ trong ngành hải quân Anh."

"Chúng tôi có nhiều sinh viên là người đang tại ngũ."

"Họ vẫn muốn tiếp tục học khi phải chuyển quân đến những nơi khác nhau trên thế giới, cho nên Open University là trường đại học duy nhất cho phép họ làm như vậy."

"Về chuyện anh sinh viên hải quân kia, anh ta làm việc trên tàu ngầm nguyên tử của Hải quân hoàng gia Anh."

"Tầu này hoạt động bên dưới những tảng băng vĩnh cửu của miền Cực Bắc."

"Và anh này đã tham dự một cuộc thi do thuyền trưởng tàu này canh thi."

"Chúng tôi chỉ đơn giản là gửi đề thi đến cho thuyền trưởng, và anh ta ngồi làm bài thi cùng thời gian với những sinh viên khác học cùng khóa."

Thật là lý thú về mô hình thi của ngôi trường mới chỉ khoảng 35 năm tuổi này.

Câu chuyện này theo đuổi tôi trên suốt con đường từ văn phòng ban giám hiệu trở về Milton Keynes.

Thị trấn này cũng chỉ mới hình thành khoảng 20 năm nay.

Ông tài xế taxi trong lúc chở tôi đến trường đã nói như vậy.

Cách qui hoạch của thành phố này khiến người ta liên tưởng đến những vùng đất mới như Hoa Kỳ và Úc, khi những con đường trong thành phố dài, thẳng, song song hoặc cắt nhau theo những đường vuông góc, và bên cạnh là những hàng cây hoặc là chỗ đậu xe hơi.

Nếu đến đây chắc quí vị sẽ có cảm giác khác hẳn với khi đến những thành phố khác trên đất Anh này. Người ta sống trong những khu dân cư, mua sắm ở trung tâm hàng hóa, và làm việc trong những khu văn phòng.

Milton Keynes đầy sức trẻ

Sức trẻ của thành phố này toát ra từ khắp mọi nơi.

Tôi ngồi uống cà phê chờ tàu về Luân Đôn ở một góc trung tâm.

Trong lúc này suy nghĩ của tôi liên tưởng đến hàng triệu thanh niên Việt Nam đang sử dụng mạng lưới các điểm dịch vụ Internet hầu như có mặt ở khắp mọi miền đất nước.

Nếu họ có thể bỏ bớt thời gian để tán gẫu hay chơi game trên mạng mà truy cập vào các chương trình đào tạo ở đây thì có thể tiếp thu thêm kiến thức mới cho bản thân, ở trình độ đại học.

Quí vị thính giả đang nghe chương trình này nếu đang làm việc ở các trạm phát thanh và truyền hình địa phương, nếu muốn sử dụng các chương trình dạy học lý thú qua radio và TV để đào tạo cho khán thính giả của địa phương mình thì xin mời liên hệ với Ban Việt Ngữ đài BBC để phối hợp dịch và sản xuất các bộ chương trình này.

Riêng với Open University thì họ vừa được Khối thịnh vương chung tặng phần thưởng về công trình phổ cập giáo dục qua các bộ chương trình đó, đầy chất lượng về mặt kiến thức, và cũng đầy lôi cuốn đối với khán thính giả.