07 Tháng 1 2005 - Cập nhật 18h13 GMT
Nguyễn Hùng
Ban Việt ngữ BBC
Dệt may Việt Nam trông chờ tư cách thành viên WTO
Việt Nam đặt mục tiêu vào Tổ chức Thương mại Thế giới WTO trong năm nay và không có ngành nào việc đặt chân vào WTO trong vòng chưa đầy 12 tháng nữa lại quan trọng như ngành dệt may.
Trong năm nay, các nước thành viên WTO không còn phải chịu hạn ngạch và thị trường dệt may quốc tế sẽ có những thay đổi trong những tháng tới đây trước sự kiện này.
Vậy nếu Việt Nam chưa vào được WTO trong năm nay thì các công ty dệt may Việt Nam sẽ gặp những khó khăn như thế nào?
Khách mời của Phỏng vấn Hàng tuần tuần này là ông Diệp Thành Kiệt Tổng Thư ký Hội Dệt may Thêu Đan Thành phố Hồ Chí Minh và cũng là Tổng giám đốc công ty cổ phần WEC Sài gòn.
Theo ông, sẽ là một ''thảm họa'' cho dệt may Việt Nam nếu tư cách thành viên không đến trong 12 tháng nữa.
Khoảng lặng tạm thời
Ông Diệp Thành Kiệt nói rằng tình hình sẽ không có biến động nhiều trong những tháng đầu năm 2005.
Ông nói trong sáu tháng đầu năm nay đối với các nhà nhập khẩu dệt may thì ''hàng đặt ở đâu vẫn để đó''.
Các doanh nghiệp Hoa Kỳ, theo ông sẽ có xu hướng giữ hàng ''chất lượng cao, kỹ, đẹp'' ở Việt Nam và đẩy phần còn lại sang Trung Quốc.
Tuy nhiên, ông Kiệt nói nếu cho tới giữa năm nay không có tín hiệu gì là Việt Nam sẽ trở thành thành viên vào cuối năm thì các doanh nghiệp nhập khẩu hàng dệt may của các nước sẽ ''ồ ạt sang Trung Quốc.''
Đa số khách hàng sẽ coi năm 2005 là thời gian chuyển tiếp và họ sẽ chờ đợi trước khi có quyết định cuối cùng.
Nhưng ông nói "Sang năm 2006 thế giới ngành dệt may sẽ định dạng trở lại và Việt Nam khó lấy lại cơ hội này.''
''Cho dù sau đó hai năm Việt Nam được xóa bỏ hạn ngạch đi chăng nữa thì Việt Nam cũng hoàn toàn mất cơ hội lấy lại các bạn hàng đã mất về tay các nước khác.''
''Nếu đến cuối năm 2005 mà Việt Nam vẫn chưa vào được WTO thì chúng tôi cho rằng đây sẽ là một thảm họa cho ngành dệt may Việt Nam.''
Cạnh tranh khốc liệt
Ông Kiệt cảnh báo rằng Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn khi Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia vốn có thế mạnh rất lớn về dệt may và nay lại được bỏ hạn ngạchn ngạch.
Hơn nữa tình trạng tồn tại hạn ngạch cho hàng dệt may của Việt Nam cũng dẫn tới tình trạng không chú ý đúng mức tới công tác thị trường.
Ông Kiệt nói nhiều doanh nghiệp nghĩ rằng ''quota là thị trường'' và nếu sau này không còn quota nữa họ sẽ gặp nhiều khó khăn khi phải cạnh tranh để bán sản phẩm vào một thị trường không đòi hỏi quota.
Theo ông Kiệt, Việt Nam cũng còn phải cẩn thận chuyện các công ty Trung Quốc sẽ lợi dụng hạn ngạch ít ỏi của Việt Nam để xuất khẩu hàng của họ thông qua các nhà nhập khẩu hàng dệt may để tái xuất của Việt nam.
Trong năm 2003, ông Kiệt ước tính việc lợi dụng này đã làm mất đi công ăn việc làm cho hàng trăm lao động Việt Nam.
Ông giải thích thêm: ''Trung Quốc đã được bỏ hạn ngạch vào thị trường Hoa Kỳ nhưng giữa hai nước này vẫn có những thỏa thuận song phương, theo đó Trung Quốc không được tăng qúa 20 phần trăm lượng hàng xuất vào Hoa Kỳ cho mỗi cat.''
Dư âm gian lận quota
Ông Kiệt nói cách phân bổ hiện nay tạo cho người ta cảm giác không còn bất ổn vì các doanh nghiệp trong năm 2004 thực hiện được bao nhiêu đơn đặt hàng thì năm 2005 được phân một lượng quota tương ứng.
Nhưng ông nói việc này vô hình chung đã ''hợp pháp hóa những bất hợp lý'' vì một số doanh nghiệp trong năm 2004 chạy quota để có thành tích nhiều thì năm 2005 lại được phân theo thành tích của năm cũ.
Ông nói: ''Mặc dù chỉ còn một năm nữa, có khả năng chúng ta không còn vấn đề hạn ngạch và không còn chuyện phân bổ nó có trong sạch hay không, thì cũng không thừa nếu chúng ta lật lại để xem năm đầu tiên chúng ta phân bổ thì cách phân bổ như thế có hợp lý không.''
Theo ông, việc này sẽ tạo cho doanh nghiệp có niềm tin, và tạo điều kiện cho chính phủ và Bộ Thương mại sửa lại ''cái mà trước đây đã làm sai.''