06 Tháng 3 2005 - Cập nhật 18h24 GMT

Thảo luận về kinh tế Trung Quốc

(Cập nhật hàng tuần vào sáng Chủ Nhật)

Trong hai năm liền tỷ lệ tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc trên mức 9%. Các mức xuất khẩu, tỷ lệ GDP đều tăng khiến trong những năm gần đây người ta bắt đầu nói tới điều 'thần kỳ' của nền kinh tế Trung Quốc.

Thế nhưng ở đằng sau những thành công là vô vàn các vấn đề. Nhiều chuyên gia cảnh báo Trung Quốc đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng tới gần.

Vị trí của kinh tế Trung Quốc hiện ở đâu trên trường quốc tế? Và Việt Nam phải làm gì trước những thách thức mà nền kinh tế Trung Quốc đặt ra?

Hồng Nga nói chuyện với giáo sư Hà Huy Thành, phó viện trưởng Viện Kinh tế thuộc Trung tâm Khoa học Xã hội và Nhân văn Quốc gia ở Hà Nội và kinh tế gia Nguyễn Xuân Nghĩa hiện ở California, Hoa Kỳ.

Chương trình được phát làm hai phần vào sáng Chủ Nhật 27/02/2005 và 06/03/2005

Thư từ ý kiến xin quý vị gửi về [email protected] hoặc sử dụng hộp tiện ích bên tay phải.
------------------------------------------------------------------------------

Nguyễn Tiến, San Jose, Hoa Kỳ
Sự tiến bộ Kinh Tế TQ và VN trong thời gian qua dứt khoát không phải là thành quả của nền kinh tế XHCN. TQ và VN ngày nay cũng không phải là nước XHCN gì hết. Nói trắng ra là hai nước tư bản trên bước đầu phát triển của nó. Đó là điều đáng mừng. Dù nền kinh tế "tư bản" đó đang được thực hiện bởi.. đảng Cộng sản. Thế cũng không sao! Miễn là dân ta "khá" ra. Tranh cãi về quá khứ thật vô ích! Tôi thấy nhiều người "ca ngợi" kinh tế "miền Nam" .. sợ rằng hơi quá đáng! Kinh tế miền Bắc thì dĩ nhiên là chẳng ra sao cả rồi. Cánh đồng "năm tấn" là chuyện .. tiểu thuyết! Nói phét!

Nói chung cả hai miền có ai làm "kinh tế" đâu mà "luyến tiếc" mà cãi nhau về quá khứ ? Có muốn làm kinh tế thì trong hoàn cảnh chiến tranh mà làm được cái gì? Nói miền Nam "trước 75" hơn Thái, hơn Phi là.. huêng hoang, ếch ngồi đáy giếng. Cải hai miền được Mỹ, Nga, Tàu .. nuôi mà "đánh giặc". Đó là thực chất Kinh tế VN "trước 75" ở cả hai miền! Miền bắc ra sao, chắc ở diễn đàn này có nhiều người sống qua, tôi không dám nói liều! Riêng miền Nam nơi tôi sinh ra và lớn lên thì theo ký ứ thì nó như thế này. Nói chung thời trước 63 cuộc sống kinh tế dễ thở, chiến tranh chưa lan rộng. Công chức có thể sống bằng "đồng lương". Nói cho ngay "lương" đó cũng qua "viện trơ. Mỹ" chứ chẳng đâu khác. Cuộc sống tuy "dễ thở" nhưng chắc chắn là khá đơn giản. Người ta còn đi xe đạp nhiều. Người giàu đi vespa, còn "trung trung" thì Mô bi lét hay velo Solex. Thế thôi! Kinh tế có gì ? các Vina.. TexCo này nọ thực ra là của Hoa Kiều. Người Việt giàu có kiểu "doanh gia" thì đếm trên đầu ngón taỵ. cỡ như ông dầu khuynh diệp Bùi Kiện Tín là hết mức!

Nói chung đó là nền Kinh tế "công chức"! Ông Diệm đổ, mấy ông tướng lên, Mỹ qua làm miền Nam thay đổi. Kinh tế "phát triển" hơn.. Mà Kinh tế theo kiểu nào? Đó là kinh tế "Room for rent", "Laundry".. "Snack Bar", rửa xe Mỹ, chôm đồ PX (Siêu thị cho lính Mỹ ). Đó là kinh tế "đô la xanh", "đô la đỏ". Kinh tế chạy là nhờ .."me Mỹ" có tiền xài, Mỹ thuê nhà chủ nhà có tiền tiêu, đồ Mỹ mặc dơ ta giặt dũ kiếm tiền chơi! Ta vào PX chôm, mang ra chợ trời bán, Thuốc lá Pall Mall, Lucky Strike...Đồ hộp Lê, táo , thịt thà .. Mỹ tuốt! Tôi được .. ăn cheese lần đầu tiên trong đời là .. nhờ Mỹ. Cao điểm "Kinh tế" là từ 65->72 mà thôi. Xe Honda ( Ông Kỳ cho nhập ) chạy đầy đường. Tiền đó thực chất ở đâu ra? Có phải "dân mình" thực sự làm ra? Nói không phải để chê! Không có cách nào khác đâu. Dân mình còn phải đi lính, làm ăn cái nỗi gì. Từ 66 trở đi ta đã ăn "gạo Mỹ" , thứ gạo tròn tròn, ăn như nhai giấy. Làm gì còn "Nàng Hương Chợ Đào" ? Gà cũng ăn gà đông lạnh PX tuồn ra. Bở rẹt. Từ 72 trở đi đã là xuống dốc. "Việt Nam Hoá chiến tranh" , Mỹ rút dần, Kinh tế gọi là thời kỳ "Kiệm ước". Các ông tổng trửơ?ng chạy tất bật đi xin viện trợ phải về tay không. Tôi thấy cách nói kiểu "nếu ... thì Việt Nam đã hơn xa .. " là hoang tưởng về quá khứ. Mình đánh nhau, chết chóc, suốt đời đi lính mà đòi hơn các nước hoà bình .. Bộ các nước đó, họ "ngu" sao? Hơn ai chứ hơn Singapore .. không dễ đâu.

Có cái là vì sai lầm của kinh tế cộng sản, có cái ta thua người không .. tại cộng sản! Tại sao kinh tế Việt Nam xưa kia từ xay gạo, buôn gạo đến TexCo là của người Hoa. Tại sao cứ làm đám cưới là phải vào "Đồng Khánh" "Cao Hưng Viên" .. của người Hoa. Tại sao ra hải ngoại vẫn .. như thế .. vẫn tiệm cơm tàu. Tại sao không có người Việt mở tiệm lớn có thể làm đám cưới? Thí dụ nhỏ như thế cho thấy người Việt còn thua người Hoa trong óc Kinh Doanh. Cái đó chẳng tại ai cả ! Nếu cứ mải cãi lộn về quá khứ . Không chịu mở mắt xem người ta hay chỗ nào mà học thì nước mình, dân mình khó khá. Ta chưa chắc giỏi giang hơn ai đâu.. Nghĩ "Nếu ... ta đã .. hơn" là suốt đời không ngóc đầu dậy được! Muốn "hơn" phải hùng hục làm việc, phải có kỷ luật , phải học hỏi. Còn như .. ngồi nhậu, cãi nhau về quá khứ ..đổ lỗi là "bị" ... "tại vì".... "ne^'u" thì... Nhậu tiếp đi!! Cãi tiếp đi!

Đỗ Long, Canada
Truớc 75, sân bay Tân Sơn Nhất là đầu mối hàng không (hub) lớn nhất khu vực, nguời dân Bangkok hồi đó muốn bay sang Âu châu đều phải quá cảnh VN chứ không phải nguợc lại như bây giờ. Chuyện TSN bị mất Hub về tay Bangkok này đã có một ông thiếu tá Cụm phó hàng không phía Nam lên tiếng khoảng vài năm sau Đổi mới. Kinh tế Saigon phải từ khá tới mạnh mới đuợc các Hãng Hàng không đặt văn phòng thuờng trực và có chuyến bay trực tiếp phải không bạn? Một số chuyên gia kinh tế còn ở Viêt Nam sau này vẫn là những tiếng nói có chất luợng, đó là chưa kể số chuyên gia đà bị thất thoát ra nuớc ngoài vì chính sách kinh tế yếu kém 1976-1986 Kinh tế Miền Nam không phải là đồ bỏ đâu bạn, đó là nhờ chính sách khuyến khích và trọng dụng Du học sinh (dĩ nhiên là có sự trợ giúp và giựt dây của Mỹ). Tôi thán phục cách sử dụng chất xám của Miền Nam ngày truớc mà không cần phân biệt Đảng phái như bây giờ! Hy vọng trong tuơng lai không xa Vietnam sẽ có một ông Bộ truởng hoặc một ông Phó Thủ tuớng là Việt kiều không Đảng viên, làm việc dưới quyền ông thủ tuớng Đảng viên.

Ta Hiem, Garden Grove, CA
Trung Quốc và Việt Nam có hai cái lợi giống nhau mà các nước khác không có, đó là người Việt và người Hoa ở khắp các nơi trên thế giới. Nhưng tại các cửa ngõ phi trường tại Trung Quốc tiếp đón Hoa Kiều rất tốt còn tại Việt Nam thì muốn qua cửa khẩu mau lẹ phải có tiền lót tay. Nếu Việt Nam muốn cho nền kinh tế phát triển nhanh thì phải diệt trừ tham nhũng từ cửa ngõ.

Bình Minh, Hà Nội
Nói như Khanh ở Đồng Nai quả là thiếu hiểu biết. Nên nhớ rằng từ trước đến nay Hong Kong là một trong những trung tâm tài chính quan trọng nhất châu Á. Trước chiến tranh, Thượng hải là trung tâm tài chính lớn nhất Đông Á. Miền Nam việt nam trước năm 1975 chiếm tỉ trọng thế nào trong kinh tế khu vực mà đòi so sánh với họ. Tôi không biết nhiều về kinh tế miền Nam trước 1975, nhưng chắc chắn nó chiếm tỉ trọng rất ít trong khu vực, trừ lĩnh vực phục vụ chiến tranh. Đứng về mặt này, nước Việt Nam hiện nay chắc chắn vượt xa miền Nam trước 1975. Hiện nay chúng ta là một thế lực trong một số ngành như Dệt may, giầy da, Cà phê, Hồ tiêu...

U Minh, Hà Nội
Khánh, Đồng Nai, nói phải đấy. Chẳng cần cách mạng tháng Tám, chẳng cần tháng Tư 1975. Mặc kệ lịch sử, bét ra thì Việt Nam cũng bằng như Singapore bây giờ.

Hữu Minh, TP HCM
Tôi cho rằng những ý kiến của anh Khánh ở Đồng Nai là quá tiêu cực và nông cạn. Việt Nam thời gian qua với sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản đã đạt được nhiều thành quả. Tính cần thiết của Đảng đã được thể hiện ở cả hai cuộc chiến chống Pháp và Mỹ của dân tộc. Khi cuộc cách mạng dân chủ diễn ra thì tất nhiên là một bộ phận xã hội bị ảnh hưởng. Nhưng cái chính là đường lối của nhà nước hướng tới quảng đại người dân. Nhà nước này sẽ tồn tại hay không tồn tại sẽ do quảng đại nhân dân quyết định. Phương pháp quản lý xã hội lạc hậu, cũ kỹ, sẽ dần bị đào thải. Cái chính là phát triển xã hội một cách bền vững với quyền lợi của quảng đại quần chúng được bảo đảm ở mức căn bản. Người Việt Nam thì hay quá chú ý đến vấn đề nhận xét đánh giá người khác, hãy bắt tay vào suy nghĩ để cải thiện nó đi.

Bộ phận tổ chức giai cấp nào chứng tỏ được khả năng của mình dẫn đến hòa bình dân tộc trong lúc nguy khốn bởi sự đô hộ của nước ngoài thì khi hòa bình lập lại bộ phận tổ chức giai cấp đó được nhân dân tin tưởng giao quyền lãnh đạo đất nước trên con đường phát triển về kinh tế và xây dựng đất nước. Nếu ở thời gian kế tiếp của lịch sử mà bộ phận tổ chức đó không đáp ứng được quyền lợi thiết thực của dân tộc ở thời kỳ mới thì rồi họ cũng sẽ bị tiến bộ xã hội đào thải, thiết nghĩ không phải ưu tư quá mức như vậy.

Vũ Quang, Hà Nội
Nói đến Trung Quốc, Việt Nam phải hết sức cảnh giác. Lịch sử ngàn năm của Trung Quốc là xâm lược và lấn chiếm lãnh thổ các nước liền kề.Trung quốc luôn coi lợi ích quốc gia lên trên hết cho nên sẵn sàng bán đứng bạn bè, láng giềng. Thông cáo Thượng Hải mà Trung quốc ký với Mỹ năm 1972 là bằng chứng rõ ràng nhất. Ngày nay Việt Nam tăng cường hữu nghị với Trung Quốc thực chất là thêm bạn bớt thù và chủ đông ngăn ngừa. Song hữu nghị gì đi nữa, Việt Nam vẫn phải nâg cao cảnh giác trên tất cả các lĩnh vực như chính trị , quân sự, kinh tế, ngoại giao. Đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam vừa là có lợi cho cả hai phía song với Việt Nam còn là mối nguy hiểm tiềm ẩn. Tôi đã qua Trung Quốc vài lần trong đó lần 1 cách đây 32 năm. Họ khôn khéo và tinh quái lắm. Nhiều người Việt thường nói;" Thâm như Tàu". Hãy cảnh giác và hết sức cảnh giác.

Rot, TP HCM
Hong Kong, một phần lãnh thổ của Trung Quốc, hoàn toàn thuộc về Trung Quốc từ năm 1997, đã làm nên điều kỳ diệu về kinh tế cả thế giới phải học tập. Thế thì một quốc gia độc lập có chủ quyền hơn 80 triệu dân thì sợ gì không thể phát triển kinh tế làm giàu đất nước. Vấn đề là chính sách đường lối của lãnh đạo mà thôi.

Dung, Montreal
Tôi vừa được đi thăm Trung Quốc và Việt Nam, thấy dân trong các tỉnh lớn giàu có và sung túc, với đầy đủ tiện nghi đại khái như ở Mỹ và Canada, tuy rằng không phát triển đồng đều nhưng cũng là điều phấn khởi vì dân Á châu đang đi vào thời đại kỹ nghệ tân tiến, điều mà trong quá khứ chỉ coi là giấc mộng mà thôi. So với các nước chậm tiến khác ở Âu châu và Mỹ châu, Trung Quốc đã là quá tiến bộ. Với ý chí và sức lực của người Trung Quốc, họ đã đạt được một bước tiến bộ khá dài, thay đổi cuộc sống.
Những gì Trung Quốc và Việt Nam đạt được bây giờ là điềm báo chắc chắn hai dân tộc này có khả năng để phát triển. Bây giờ câu hỏi đặt ra là Việt Nam làm gì trước thử thách kinh tế của Trung Quốc? Tôi nghĩ rằng nên tham gia vào nền kinh tế của Trung Quốc. Vì dù sao hai nước ở gần nhau và Việt Nam dựa vào kinh tế của Trung Quốc để phát triển là quá tốt, vả lại sự hợp tác với Trung Quốc trên mọi mặt từ an ninh trật tự tới vấn đề chính trị vẫn là điều ràng buộc. Dù muốn hay không thì không thể chối từ ảnh hưởng cũng như con số đông đảo của Trung Quốc so với Việt Nam.

Đặng Kim Lai, Ottawa
Tệ trạng biến tác từ nền kinh tế của TQ đang xông thẳng vào VN: Theo báo cáo tổng kết của các cơ quan chống buôn lậu tỉnh Lạng Sơn thì hàng hóa TQ nhập lậu đợt cuối năm vẫn chủ yếu là hàng có thuế suất cao như tivi, đầu VCD, điện thoại di động, đồ điện gia dụng, vải vóc, quần áo may sẵn, đồ chơi trẻ em mang tính bạo lực… Ngoài ra còn có loại xe Minsk chở tiền polymer dồng giả lao băng qua cửa khẩu và lẩn vào các ngõ hẻm. Có một thực tế là tình hình chống buôn lậu dịp cuối năm nay ở Lạng Sơn như một cuộc đuổi bắt vòng quanh không có hồi kết: cho dù có bắt hết đám cửu vạn, đám chở hàng thuê hiện tại ở Lạng Sơn thì sẽ lại xuất hiện những đám cửu vạn khác ở khắp nơi đổ đến. Muốn chống buôn lậu tận gốc rễ phải đánh vào những đầu nậu lớn ở tận Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nội, thậm chí tận Tp.HCM.

Anh Thư, Ottawa, Canada
Đây là một ví dụ ảnh hưởng của kinh tế TQ đối với VN: Phát hiện thêm gần 10 triệu tiền polymer giả Thời gian lưu hành tiền polymer cao gấp 3-4 lần tiền giấy thông thường. Ngày 26/2, Công an Lạng Sơn bắt quả tang một đối tượng vận chuyển gần 10 triệu đồng tiền polymer giả, mệnh giá 50.000 đồng. Gần đây, tại Lạng Sơn liên tiếp phát hiện các trường hợp tiêu thụ loại tiền được đánh giá là khó làm giả này. Các đối tượng tiêu thụ, vận chuyển tiền giả không chỉ tập trung ở Lạng Sơn mà còn vươn tới các tỉnh miền Nam. Cuối tháng 2, Công an Vĩnh Long phát hiện một vụ vận chuyển bạc giả, 5 đối tượng bị bắt giữ.

Tang vật thu hơn 6 triệu tiền mệnh giá 50.000 đồng và 100.000 đồng. Cuối tháng 12/2003, tiền polymer bắt đầu được đưa vào sử dụng tại Việt Nam. Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Đức Thúy, nền polymer cho phép ứng dụng nhiều kỹ thuật chống tiền giả. Nhưng cuối tháng Giêng, lần đầu tiên Ngân hàng Nhà nước chính thức thông báo trên thị trường đã xuất hiện tiền polymer giả.

Cục Phát hành và Kho quỹ Ngân hàng Nhà nước khuyến cáo, một trong những cách để phân biệt tiền giả polymer là nên xé nhẹ bằng tay ở mép. Nếu là tiền giả sẽ dễ dàng bị rách, bởi bạc giả làm bằng giấy in thông thường, không phải giấy polymer. Một phương pháp khác là soi ô cửa sổ nhỏ trong suốt của tờ tiền trước nguồn sáng đỏ. Trong trường hợp không xuất hiện chữ VN đối xứng màu ngũ sắc thì đó là tiền giả.

Khanh, Đồng Nai
Nếu sau khi nắm được chính quyền từ năm 1975, Chính quyền cộng sản Việt Nam không áp dụng chính sách quản lý kinh tế ngu dốt, bậy bạ như thời gian qua, thì trong 30 năm ấy Việt Nam sẽ là số một Đông Nam Á, hơn Trung Quốc (vì trên lãnh thổ TQ không có nơi nào như miền Nam Việt Nam). Sự phát triển hiện nay của VN không phải do công lao gì của chính quyền, mà do tất cả tiềm năng-tài năng-trí lực của đồng bào bị chèn ép trước đây nay được khai thông ở mức độ chậm chạp mà thôi.

Những vấn đề về kinh tế xã hội đang đặt ra hiện nay theo tôi không cần phải nghiên cứu gì nhiều, trí khôn của nhân loại đã có sẵn chỉ cần làm theo những cái đúng và tránh những cái sai mà thôi. Đĩ điếm, xì ke,truỵ lạc,đồi bại, tham nhũng, quan liêu, thối nát, khoảng cách g! iàu nghèo...ở nước nào cũng có, giàu như Mỹ bây giờ cũng có đầy. Không cần phải là cộng sản hay tư bản cứ học và áp dụng các trí khôn của nhân loại, làm cho đồng bào mình giàu lên là tốt rồi.