Gia đình tôi là một điển hình của sự chia cắt sau chiến tranh. Hiện một nửa đang sống tại Cali, một nửa đang sống tại Hà Nội và TPHCM. Trong chiến tranh chức vụ cao nhất phần gia đình miền Bắc là Đại Tá Quân Đội, còn miền nam là thư ký phủ tổng thống. Cơ hội hòa hợp dân tộc hiện nay theo tôi lớn hơn bao giờ hết.

Tôi là thế hệ thứ ba sinh ra sau chiến tranh, khi tôi nói chuyện với thế thệ thứ ba của phần gia đình bên Mỹ khi về thăm quê nhà thì hoàn toàn không có sự hiện diện của chiến tranh. Trong câu chuyện của chúng tôi tràn ngập những câu hỏi về đình chùa miếu mạo và đời sống học tập bên Mỹ cũng như Việt Nam.

Còn 2 người ông một là đại tá hai là thư ký phủ tổng thống phía bên kia nay ngồi chung mâm cơm, quỳ trên cùng một chiếc chiếu giữa Đình làng ngày mùng một tết để lạy thờ tổ tiên. Câu chuyện của họ xoay quanh việc làng nước, họ hàng và dịch các câu đối chữ nho ở đình làng và trong gia phả của họ tộc để con cháu hiểu.

Trước đó 20 năm khi một người ra ngoài bắc cải tạo người kia còn trong quân ngũ đã không thể gặp mặt nhau lấy một lần. Vết thương một bên 3 người thân chết vì bom Mỹ, một bên 2 người con chết khi vượt biên chưa kịp lành để họ có thể đối diện với nhau.

Tôi kể chuyện gia đình tôi để các bạn thấy nỗi đau của cuộc chiến không chỉ khốc liệt đối với riêng bên nào. Cái được lớn nhất của ngày 30-4 đó là đất nước được thống nhất, non sông thu về một mối.

Từ đó, thời gian trôi đi lòng người không sớm thì muộn cũng sẽ thu về một mối. Sự chia rẽ trong lòng người Việt Nam hiện nay không thể so sánh với nỗi đau chia cắt Bắc Hàn và Nam Hàn hiện tại.

Không biết bao giờ dân tộc Hàn mới có một cơ hội cho việc hòa hợp dân tộc như chúng ta hiện nay. Nếu các bạn trẻ Hải ngoại ngồi kể nỗi đau của gia đình mình do “cộng sản cưỡng chiếm miền nam” thì chúng tôi, con cháu những người cộng sản cũng có thể ngồi kề hàng giờ những mất mát đau thương do Mỹ và chế độ Sài gòn gây ra. Và như vậy chúng ta sẽ không có lối thoát.

Hơn ai hết chúng ta những người trẻ phải hiểu đó không phải là cách để hướng tới một tương lai tốt đẹp cho bản thân cũng như dân tộc. Sau chiến tranh người cộng sản đã mắc nhiều sai lầm, sai lầm của người ngây ngất chủ quan trong chiến thắng, của nhũng người duy ý trí tin tưởng mù quáng vào một xã hội cộng sản chủ nghĩa …

Nhưng tôi tin những người lãnh đạo Cộng Sản hiện tại họ không phải những người ngu dốt, càng không phải những người không yêu nước, họ chính là những người đã từng vào sinh ra tử trong chiến tranh để thống nhất đất nước. Những việc làm của họ hiện tại thể hiện sự cầu thị và mong muốn VN tiến lên.

Cái khó của họ là làm sao chuyển đổi xã hội dân chủ một cách êm thấm không bi. xáo trộn ghê ghớm như đã từng xảy ra với Liên Xô và một số nước Đông Âu. Duy trì sự phát triển ổn định hiện tại còn hơn là tạo ra một sự đổ vỡ đột ngột tiềm ẩn đầy bất ổn. Nhiệm vụ của giới trẻ chúng ta hiện nay theo tôi nghĩ là nên cùng góp sức đẩy nhanh tiến độ hòa hợp hòa giải. Tránh gợi lại quá khứ đau thương của cả hai bên.

Một xã hội tự do dân chủ sẽ đến với Việt Nam nhanh hơn nếu giới trẻ chúng ta bỏ qua được các mâu thuẩn trong chiến tranh của cha ông, cùng hợp sức học tập, trau giồi kiến thức để tạo ra sự thay đổi theo chiều hướng tốt cho xã hội và chuẩn bị tiếp quản đất nước từ thế hệ cha anh.