BBC Ban Việt ngữ thân mến, xin đừng cắt xén cái bài này của tôi, tôi nói rất "ôn hoà" và cũng nhìn nhận khách quan về tình trang tham nhũng ở VN bởi tôi đang sống và làm việc tại VN, chỉ là người dân bình thường, không phải CS, tôi cũng không chống cộng sản, chỉ mong nói lên những gì mà tôi để trong lòng, chẳng biết tâm sự cùng ai, may có trang BBC này để tôi nói một chút gì đó mong mọi người hiểu thêm, tham khảo và trao đổi.

Tôi nghĩ rằng, tham nhũng là hệ quả của các nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước sai lầm, bởi những người điều hành không có tài năng và thiếu cái tâm vì dân, tham lam vơ vét tư lợi. Ở VN hiện nay tham nhũng như một bệnh dịch, không còn là những hiện tượng cá lẻ, rải rác mà đã ở vào mức độ cao nhất, rộng lớn nhất, từ cơ sở đến trung và thậm chí có cả cấp cao.

Ở VN hiện nay, người có quyền và có những vị trí nhạy cảm trong thị trường và đạo đức xấu là sẽ có tiền. Đó mới là mấu chốt tiền đề cho tệ tham nhũng, ăn cắp của công. Cơ chế tham nhũng vận hành rất tinh vi và khó phát hiện bởi vì:

- Đảng CS hay bất cứ đảng nào cũng là một nhóm người cùng chí hướng và lợi ích tập hợp lại hoạt động theo điều lệ của đảng đó. Đảng CSVN tự đánh mất hình ảnh tốt đẹp trong quá khứ của mình khi đặt đảng ở vị trí dễ bị cám dỗ nhất, tức là tự mình điều hành nhà nước và can thiệp vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội mà không chia sẻ cho bất kỳ ai, cũng là miếng mồi hấp dẫn cho những kẻ kém tài và hám lợi chui vào hàng ngũ của đảng bằng các mánh khoé bịp bợm: Chạy chọt, đút lót, nịnh bợ để được đứng trong hàng ngũ của đảng mà không phải do tài năng và nhân cách. Trong một tập thể đảng, một người tốt rất khó sống và không thể thăng tiến.

- Lớp người kế cận của đảng này cũng dùng chính cái biện pháp đê tiện nêu trên để từng bước leo lên các vị trí cao hơn nhưng với "trình độ" lọc lõi hơn như mua bán chức vụ, mua bán bằng cấp học vấn "rỏm", các mối quan hệ chồng chéo mà sợi dây liên kết họ là những đồng tiền và các khoản "quà cáp khôn khéo" tạo thành các "bè, phái" có chung những lợi ích kinh tế ràng buộc và cùng che dấu những việc "làm xiếc" trong các hợp đồng kinh tế, các dự án sử dụng ngân sách công.
Việc hợp thức hoá các giao dịch, bòn rút (chứ không phải lợi nhuận) bằng các hoá đơn chúng từ "hợp lệ". Giao dịch với khoản tiền lớn nhỏ gì cũng có các khoản phần trăm rút ruột, đôi khi lên đến 30-40% là chuyện bình thường. Giá trị dự án, hợp đồng càng lớn ! thì khoản rút ruột là một con số khổng lồ. Kẻ nắm cương vị nhỏ, dự án nhỏ, kẻ nắm cương vị lớn thì dự án lớn. "Mùi thơm" hấp dẫn của các khoản tiền rút ruột bay qua mũi kẻ đói khát có thói quen ăn vụng, tạo động lực cho họ dùng thủ đoạn "đã qua tôi luyện" làm xiếc trên tiền bạc của công.

- Người kiểm tra và thanh tra của nhà nước cũng là đảng viên, họ vừa đá bóng họ vừa thổi còi, họ móc ngoặc với nhau theo cung cách đã nêu trên, họ "thương nhau như đồng chí", và chỉ kẻ nào quá ngu đần, "ăn vụng không biết chùi mép" thì đành phải trừng trị để làm "gương" cho người khác noi theo mà làm cho khéo hơn và vớt vát uy tín đảng.
Người thanh tra đi đêm với "kẻ đồng chí" ăn bẩn, lục lọi các chứng từ và đánh tiếng vòi vĩnh thêm. "Kẻ đồng chí" ăn bẩn kia lo lắng lót tay theo tỷ lệ mắc tội, nhằm cố gắng thêm bớt, cắt xén các giấy tờ bất hợp lệ để "xoá hộ" dấu vết phạm tội. Trường hợp không thể xoá hoặc không thể cứu vớt được thì họ mới buộc phải công khai, càng ít tội càng tốt.

- Thành cái lệ cho nhau lợi lộc của công để họ "hạ cánh an toàn" kể từ khi ngân sánh công có chút dôi dư do nhiều nguồn thu khác nhau mang lại cũng là một tệ "rút ván khi ra khỏi tàu".

- Các thủ đoạn khác như lôi kéo người thân, họ hàng, kẻ đồng loã thành lập các vệ tinh "doanh nghiệp bẩn" kể từ khi "đổi mới" nhằm thực hiện các móc nối kinh tế có lợi cho việc bòn rút của công cũng là cách thức hay được dùng và càng ngày càng phổ biến, bởi vì biện pháp này rất lợi hại, khó kiểm tra, khó phát hiện…

- Bổ nhiệm các người nhà, người thân vào những vị trí dễ "hút, hít" nhằm cùng nhau đục khoét tài sản công như một hình thức "lọt sàng xuống nia" mà kín tiếng kiểu "mafia gia đình", "mafia địa phương", "mafia lịch sử"…

Còn nhiều mánh khoé nữa, nhưng ở bài viết này không thể nói đủ, nếu vị học giả nào làm chuyên đề về tham nhũng tại VN, tôi có thể cộng tác tự nguyện… Vậy tham nhũng ảnh hưởng như thế nào và chữa trị bằng thuốc gì và lúc nào ở Việt Nam? Đây là một vấn đề khá phức tạp, để làm sáng tỏ cần phải có những nghiên cứu nghiêm túc, ở đây chỉ nhắc đến các điểm chính:

- Hậu quả của tham nhũng thì đã rõ, người gánh chịu đầu tiên là hàng triệu người dân của một nước độc lập bị ăn cắp, bị lường gạt sau bao nhiêu năm nghe theo đảng đánh đuổi ngoại bang, dựng xây một đất nước bị tàn phá về mọi mặt, bỗng chốc bị hụt hẫng, bẽ bàng vì lợi ích bị chi sẻ bất công, bị lừa dối vì lý tưởng công bằng mà đảng hứa không thấy đâu, họ bất mãn, phản kháng yếu ớt hoặc họ tìm đến với các lý tưởng tôn giáo khác, hoặc họ tìm đường tháo thân khỏi ảnh hưởng của chế độ, của đảng, họ cũng tìm cách gian lận giống như một bộ phận đảng làm (buôn lậu, gian lận thương mại, trốn thuế…). Nguyễn Trãi nói cách 600 năm: "Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân". Họ, một bộ phận thối tha đang đi ngược lại tư tưởng đó.! "Sâu bọ lên làm người"

- Kẻ đánh cắp cũng không thấy quý đồng tiền kiếm được, bởi vì quá dễ, quá nhanh, hôm trước họ đi cái xe đạp cà tàng, bống chốc qua một ngày họ leo lên xe hơi bóng loáng, hàng xịn, nhà cửa thì bằng cả hàng nghìn con bò sữa giúp xoá đói giảm nghèo.

Con cái ngây thơ và trong trắng của họ chìm đắm trong hưởng lạc và hãnh diện khoe khoang trong thế giới càng ngày càng phân hoá và bất công. Nhu cầu của họ tăng vụt để tiêu nhanh, "làm sạch" nhanh cái của ăn cắp được bằng mọi cách: Mua sắm chán, đầu cơ đất đai chán, thì phải đi tìm nguồn vui truỵ lạc mà họ ra sức tuyên truyền là sản phẩm của lối sống Mỹ. Họ tìm cao lương mỹ vị, họ tìm khoái cảm đê tiện với những cô gái nghèo, …. nhiều lắm, không thể kể hết được. …………

Thưa các bạn, viết đến đây thì tôi phát hoảng, mồ hôi chảy đầm đìa, tim đập nhanh, tôi xin tạm dừng ở đây, bạn nào làm ơn phân tích nốt giúp, lần sau bình tĩnh lại tôi sẽ viết tiếp.