Chết dần trong rừng sâu

Báo Anh vừa có bài về một nhóm tàn quân Hmong ở Lào đang chờ bị tiêu diệt. Họ được CIA sử dụng thời chiến tranh nhưng nay không được ai, ngoài vài ba nhà báo Phương Tây quan tâm đến.

Các bức ảnh đau thương đã giúp nhà báo Úc Philip Blenkinsop được giải thưởng quốc tế nhưng phải đến gần đây, câu chuyện của họ mới được báo chí quốc tế để ý tới.

Đó là một nhóm người Hmong bị CIA bỏ rơi trong rừng rậm của nước Lào từ cuộc chiến Việt Nam.

Họ bị truy đuổi, bắn hạ như những con thú vì không chịu đầu hàng chính quyền.

Đàn ông, đàn bà, trẻ em trúng đạn pháo, trúng mìn nhưng không có thuốc men và dịch vụ y tế nên nếu không chết cũng chịu đau đớn trong trong rừng sâu.

Jon Swain, cây bút viết về Đông Dương nổi tiếng thế giới đã viết bài cho loạt ảnh của Blenkinsop.

Ngay trang bìa của số báo tờ The Sunday Times (12/10/2003) là ảnh của hàng trăm người Hmong phục xuống đất, chắp tay lạy nhà báo Úc Blenkinsop khi ông này bí mật đến chỗ trú ẩn của họ.

Người Hmong nghĩ rằng ông là người Mỹ trở lại cứu họ.

Như những bóng ma

Sau khi chụp những bức hình được giải thưởng Visa d’Or năm nay, ông Blenkinsop trở về với ám ảnh trong đầu.

Ông nói rằng họ giống như những bóng ma của quá khứ. Họ muốn theo ông trở ra ngoài thế giới bình thường vì ‘Họ không muốn chết’.

Một phụ nữ Hmong nói với ông rằng ‘Chúng tôi sống như những con thú hoang, xin đừng gọi chúng tôi là con người’.

Các bài trong trang là những bức hình rùng rợn về các vết thương không được chạy chữa gì của những người du kích chống cộng sản, từng một thời được báo chí Phương Tây gọi là ‘các chiến binh tự do’.

Bài báo đăng ảnh một phụ nữ là Pbai Lo, 28 tuổi, bị trúng đạn AK 47 vào cổ một ngày tháng Mười Một năm 2001, và nay không nói được vì viên đạn còn nằm ở đó.

Ảnh trang bên là của chồng cô Pbai Lo, ông Teng Kong Wha, 40 tuổi, ôm đứa con 7 tuổi, ngồi trên một thân cây trong rừng.

Chân phải người đàn ông này chỉ còn là một ống tre bọc quanh chỗ cụt vì trúng mìn cũng vào tháng Mười Một 2001.

Những bức ảnh khác kéo người xem lại một thời chiến tranh khủng khiếp. Đó là hình của những chiến binh Hmong mất chân tay, hay có một mắt lòi ra ngoài mà không có thuốc chữa.

Bị Hoa Kỳ bỏ rơi

Họ là tàn quân của những nhóm du kích Hmong do CIA huấn luyện và tài trợ từ thậ̣p niên 60 nhằm phục kích quân đội Bắc Việt Nam và quân Pathet Lào.

Nhưng theo tác giả Jon Swain, người Mỹ đã phủi tay sau cuộc chiến trong trường hợp của nhóm người này.

Hoa Kỳ đã đưa được 160 nghìn tàn quân của tướng Vàng Pao sang các trại ở Thái Lan.

Bản thân ông Vàng Pao thì được bài báo mô tả là ‘sống thảnh thơi ở California’ sau chiến tranh.

Nhưng những kẻ còn sót lại sau cuộc chiến trong vùng rừng không xa Cánh đồng Chum và thị trấn Vang Vieng của nước Lào thì không còn được ai nhắc đến.

Theo nhà báo Andrew Perrin, từ tờ Time Asia, người cũng vào được vùng này trong tháng Sáu 2003 thì một nhóm anh gặp có khoảng 800-900 người. Họ nói với anh rằng cả nước Lào còn chừng 20 nhóm như vậy.

Sau khi những bức ảnh của Blenkinsop được đăng trên thế giới, một nhóm một người Pháp và một người Bỉ cùng một mục sư Mỹ gốc Hmong đã bí mật vào rừng tìm gặp được những tàn quân Hmong.

Cả ba người, tay quay phim Pháp Vincent Reynaud, nhiếp ảnh gia Bỉ Thierry Falise và mục sư Naw Karl Mua đã bị quân chính phủ Lào bắt và xử tù.

Những sau đó, những người Phương Tây được thả về nước.

Bài báo của Jon Swain cho rằng một số nguồn tin nói là quân chính phủ có thể dùng cả vũ khí hóa học để tiêu diệt nốt những du kích Hmong này.

Phía chính phủ Lào, qua lời của nhà ngoại giao Souvanna Phouyavong, nói rằng ‘đây là những tên cướp chuyên giết dân lành, và chúng tôi không hề muốn bọn chúng’.

Ông này cũng nói rằng đa số người Hmong ở Lào sống hiền hòa và ủng hộ chính phủ.

Người ta tin rằng các nhóm phiến quân Hmong này đã tấn công các xe bus, thậm chí gài mìn hay đặt bom ở một số nơi tại Lào trong thời gian qua.

Sẽ bị tiêu diệt

Nhưng số phận khủng khiếp của nhóm người này, nhất là hàng trăm trẻ em và phụ nữ hiện được các tổ chức nhân quyền quốc tế quan tâm.

Các em nhỏ ra đời và lớn lên trong những khu lều vô cùng bẩn thỉu, mất vệ sinh, trong điều kiện sống chui lủi như hoang thú, đã không biết một cuộc sống bình thường là thế nào.

Có những trẻ em hơn 10 tuổi đã học cầm súng.

Các tổ chức như Ân xá Quốc tế (Amnesty International) kêu gọi chính phủ Lào và Liên Hiệp Quốc tạo một lối thoát an toàn cho họ rời rừng sâu đi sống tỵ nạn ở nước khác.

Nhưng chính phủ Lào chưa chấp nhận chuyện này.

Ở phần cuối, bài báo đăng ảnh một gia đình Hmong ba thế hệ. Người ông là Song Der, năm nay 80 tuổi, đã từng cầm súng giúp người Pháp.

Ông bố là Sai Tua, 40 tuổi, chiến đấu giúp CIA, hai con trai là Shua Yung, 26 tuổi và con trai nhỏ Sai, 10 tuổi, hiện cũng đang cầm súng.

Quân đội chính phủ đang tăng cường các vụ tấn công vào vùng này.

Theo bình luận của nhà báo Jon Swain thì trong một thời gian ngắn nữa, tất cả những con người này sẽ bị tiêu diệt mà thôi.

(Vì lý do bản quyền, BBC không thể đăng các bức ảnh của Philip Blenkinsop)