Chủ tịch Trần Ðức Lương và Thủ tướng Tony Blair

Sự hợp tác kinh tế giữa hai nước được lãnh đạo Việt Nam đánh giá là nhiều hứa hẹn, nhưng vẫn chưa xứng đáng với tiềm năng.

Cùng đi với Chủ tịch Việt Nam Trần Đức Lương là một đoàn gồm gần 80 đại diện các doanh nghiệp trong nước trong đủ các lĩnh vực, từ nông lâm nghiệp tới xây dựng, may mặc.

Một trong những mục tiêu chính trong chuyến thăm đầu tiên của một nguyên thủ Việt Nam tới Anh quốc là để thúc đẩy quan hệ song phương trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư.

Từ khi thiết lập quan hệ chính thức 31 năm trước đây, hai nước đã dần dần trở thành bạn hàng thương mại của nhau.

Ngân sách thương mại giữa hai bên đã tăng gần gấp ba từ con số khoảng 300 triệu đô la năm 1997 lên gần 900 triệu đô la năm 2003.

Việt Nam xuất khẩu sang Anh nhiều nhất là giày dép và hàng nông thủy sản. Anh quốc cũng là nước đầu tư nhiều vào Việt Nam với tổng đầu tư chính thức khoảng 1 tỷ hai trăm ngàn đô la, đứng thứ ba trong số các quốc gia Âu châu.

"Chưa xứng với tiềm năng"

Tuy nhiên hôm nay, Chủ tịch Trần Đức Lương nói với một hội đàm giữa các doanh nghiệp Việt Nam và Anh quốc rằng những gì đã đạt được là "rất đáng khích lệ" nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng hai nước.

Ông cũng nói chính phủ hai nước muốn "tăng cường hợp tác, tạo ra những cơ hội mới" cho các doanh nghiệp hai bên.

Thông điệp của chính phủ Việt Nam gửi tới các doanh nghiệp Anh cũng được ông Phó Thủ tướng Việt Nam Vũ Khoan diễn đạt một cách ngắn gọn.

Ông nói ông mong các nhà đầu tư Anh "mạnh bạo đầu tư vào Việt Nam" và ông tin tưởng rằng các doanh nghiệp Anh "nói ít nhưng làm nhiều" và rất thành đạt.

Phát biểu của ông Vũ Khoan được cử tọa tán thưởng một cách nồng nhiệt.

Thế nhưng đằng sau sự lạc quan là nhiều vấn đề mà Việt Nam đang phải khắc phục, như Sir Patrick Gillam, chủ tịch Hội Asia House, một tổ chức chuyên nghiên cứu về châu Á, khuyến cáo.

Sir Patrick nói Việt Nam cần thu hút thêm nhiều đầu tư, giảm bớt nạn luật lệ rườm rà và quan liêu giấy tờ cũng như dàn xếp quan hệ với Trung Quốc, những điều mà Chủ tịch Việt Nam nói rằng Việt Nam đang giải quyết một cách tích cực.

Việt Nam tin tưởng rằng, với những cải cách hiện đang diễn ra, môi trường đầu tư Việt Nam sẽ ngày càng có sức thu hút.

Ông Trần Đức Lương đã phát biểu tại diễn đàn doanh nghiệp

Cấp độ doanh nghiệp

Cam kết ở mức độ chính phủ thì như vậy, nhưng ở mức độ các doanh nghiệp trực tiếp kinh doanh của hai bên thì sao? Một số công ty Anh quốc, như tập đoàn dầu khí BP đã đầu tư hơn 650 triệu đôla vào thị trường Việt Nam, tỏ ra lạc quan về tương lai của họ ở đây.

Bà Trần Minh Nga, Chủ tịch BP tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam là một thị trường ổn định. Tập đoàn BP đã làm ăn thuận lợi ở Việt Nam 14 năm và muốn tiếp tục đầu tư lâu dài.

Trong khi đó các công ty Việt Nam muốn thâm nhập thị trường Anh quốc thì tỏ ra dè dặt.

Phần lớn đại diện các công ty theo đoàn đại biểu chính phủ sang Anh lần này cho biết họ chủ yếu đang thăm dò thị trường để tìm cơ hội xuất khẩu hàng của mình, cho dù đã được cảnh báo trước là thị trường Anh vô cùng khó tính.

Ông Nguyễn Toàn Thắng, chủ tịch Hội đồng Quản trị Tổng công ty Rau quả, Nông sản (Vegetexco) nói chuyến đi này ông có ba mục đích chính.

Đó là khảo sát thị trường, bước đầu xuất khẩu hàng và tìm kiếm đầu tư trong ngành nông nghiệp. Ông muốn tìm hiểu tiêu chuẩn hàng, quy trình hải quan cũng như những quy định về bảo vệ thực vật và kiểm dịch.

Tuy tự tin về giá cả cạnh tranh, các doanh nghiệp cũng cho biết, những rào cản lớn nhất trong việc làm ăn với Anh là sự thiếu hiểu biết về thị trường cũng như không thông hiểu ngôn ngữ.

Thế nhưng, "vạn sự khởi đầu nan", một ngày hàng hóa Việt Nam hay sản xuất tại Việt Nam được bán rộng rãi ở Anh giống như hàng xuất xứ Trung Quốc có thể không xa như người ta vẫn nghĩ.