Vấn đề Thiên An Môn sau 15 năm vẫn để lại nhiều câu hỏi

Phát biểu tại cuộc họp quốc hội năm nay, thủ tướng Ôn Gia Bảo nói:

"15 năm đi qua, trong thời gian nay Trung Quốc đã có những thành tựu vượt bậc trong cải cách và hiện đại hóa chủ nghĩa xã hội. Bằng chứng là rất rõ ràng."

"Lý do quan trọng nhất để đạt được thành công đó là chúng ta đã luôn duy trì sự đoàn kết của Đảng và bảo vệ sự ổn định chính trị xã hội tại đất nước."

Cuộc sống hiện tại

Gần như tất cả các lãnh đạo sinh viên tham gia sự kiện phản đối 1989 nay đã tản mác ở nước ngoài - đi học đại học hoặc làm kinh doanh.

Một số vẫn hoạt động chính trị, trong lúc những người khác đã bỏ mộng ban đầu.

Ngô Nhĩ Khải Hy (Wuer Kaixi) giờ đang lưu vong ở Đài Loan. Ông đứng thứ hai trong danh sách 21 lãnh đạo sinh viên bị Trung Quốc truy nã sau cuộc đụng độ 4-6-1989.

Sự thịnh vượng kinh tế sẽ tạo nên cơ hội bình đẳng hơn từ luồng thông tin bình đẳng, hệ thống tư pháp bình đẳng.   Ngô Nhĩ Khải Hy

Ông nói với hãng tin Reuters là mình tin dân chủ sẽ đến với Trung Quốc sớm hay muộn.

"Sự thịnh vượng kinh tế sẽ tạo nên cơ hội bình đẳng hơn từ luồng thông tin bình đẳng, hệ thống tư pháp bình đẳng. Thịnh vượng kinh tế không chỉ tạo ra, mà nó còn đòi hỏi điều này."

Còn Trương Bá Lạp (Zhang Boli), một người phản kháng từng viết sách về sự rời khỏi Trung Quốc của ông, giờ đây là mục sư tại Washington.

Ông tìm thấy đức tin trong lúc chạy trốn khỏi miền đông bắc Trung Quốc. Khi đó ông ở với một nông dân theo đạo Thiên chúa, người nhờ ông đọc cho nghe bản Kinh thánh viết tay của ông ta.

Trương nói với hãng tin AP là ông không biết sẽ làm gì nếu quay về Trung Quốc, nhưng có lẽ muốn giảng dạy tôn giáo ở đó.

Thờ ơ?

Luật sư Tong Yi, hiện ở New York, từng chịu tù hai năm trong trại cải tạo vì kêu gọi thay đổi ở Trung Quốc.

Nhưng bà tin rằng tinh thần Thiên An Môn đã biến mất giữa không khí thờ ơ với chính trị của thanh niên Trung Quốc hiện nay.

Di sản đáng ngại của phong trào Thiên An Môn là đã khiến thế hệ trẻ thờ ơ.   Tong Yi

"Di sản đáng ngại của phong trào Thiên An Môn là đã khiến thế hệ trẻ thờ ơ. Họ thờ ơ với chính trị, không quan tâm chuyện gì xảy ra trong lĩnh vực chính trị. Họ chỉ theo chuyện tiền bạc, nên không có cùng khát vọng như thế hệ Thiên An Môn từng có."

Vào lúc những nhà phản kháng chuẩn bị kỷ niệm sự kiện Thiên An Môn 1989, vấn đề này vẫn là chủ đề nhạy cảm tại Bắc Kinh.

Trong khi đó, giáo sư chính trị học Joseph Cheng ở Hồng Kông nói với hãng Reuters là trong tương lai gần, Trung Quốc sẽ buộc phải đối diện vấn đề cải cách chính trị:

"Chắc chắn không có chỉ dấu cho thấy giới lãnh đạo Trung Quốc tham dự vào các cải cách dân chủ. Nhưng trong mắt nhiều trí thức Trung Quốc, vấn đề này không thể né tránh, ít nhất khi nhìn về trung hạn."

"Có lẽ tình hình hiện nay sẽ tiếp tục trong năm, sáu năm nữa, nhưng không lâu hơn."