Vấn đề trả tự do cho bà Suu Kyi luôn là câu hỏi tại các hội nghị ASEAN

Đây là một sự chỉ trích công khai hiếm có trong khuôn khổ ASEAN.

Mặc dầu không nhắc đến sự việc là chính quyền quân nhân ở Rangoon tiếp tục quản thúc lãnh tụ của phong trào dân chủ bà Aung San Suu Kyi, trong bài diễn văn khai mạc hội nghị các bộ trưởng ngoại giao của tổ chức ASEAN, tổng thống Megawati Sukarnoputri đã nhắc nhở:

''Chúng tôi vui mừng ghi nhận một thành viên của gia đình ASEAN, Myanmar, đã góp tiếng nói vào việc thúc đẩy dân chủ''.

Bà nói thêm ''Chúng tôi khuyến khích Myanmar hãy có những hành động để cho những lời nói ủng hộ dân chủ đó trở thành cụ thể''.

Những lời chỉ trích tương đối vẫn còn rất mang màu sắc ngoại giao. Thế nhưng Ngoại trưởng Jose Ramos Horta của quốc gia nhỏ bé nhất và cũng mới nhất của hiệp hội, Đông Timor thì thẳng thừng hơn nhiều.

Ông Horta nói ''Có hai quốc gia phải đóng góp nhiều hơn về việc khuyến khích chuyển biến ở Myamar nhưng họ không làm, đó là Ấn độ và Trung Quốc''.

Ông cũng nói "Cả hai đều có ảnh hưởng lớn đến Myanmar và ngày nào họ còn trông cậy được vào hai quốc gia láng giềng to lớn đó, thì họ đâu có lo ngại gì trước những tuyên bố của Hoa Kỳ hay Liên Hiệp Âu châu''.

Hơn thế, ông Ramos Horta còn không hiểu tại sao họ lại sợ bà Suu Kyi đến thế, bởi theo ông "bà ta có làm gì được họ, tại sao họ lại sợ một phụ nữ nhỏ bé và hoà bình như vậy".

Thế nhưng ngoại trưởng Win Aung của Miến điện thì biện minh khi ông nói ''Bà ta chỉ là một cá nhân. Bà ta có bị tù đâu. Bà ta ở nhà và được tư do. Chúng tôi chỉ làm điều gì cần thiết vì quyền lợi của toàn quốc gia''.