Jonathan Kent Phóng viên BBC tại Malaysia

Những người vận động chiến dịch nói nông dân châu Á ngày càng bị các tập đoàn o bế

Chương trình mang tên Đoàn xe đòi Độc lập Lương thực cho Nhân dân (People's Caravan for Food Sovereignty), hướng mục tiêu là gây áp lực lên các chính phủ, đòi phải thúc đẩy cải cách chính sách đất đai để giúp đỡ những nhà sản xuất nhỏ đương đầu với các tập đoàn đa quốc gia.

Chiến dịch bắt đầu từ Permentang Pauh, tại bang Penang, ngay trung tâm khu vực nông nghiệp Tây Bắc của Malaysia.

Đúng 47 năm sau khi Malaysia giành được độc lập khỏi Anh quốc, những người lên chiến dịch giờ đây nói rằng nước này lại đang bị đe doạ từ những kẻ thực dân kiểu mới, những kẻ không xâm lược bằng súng mà là bằng tiền, với các loại thuốc trừ sâu và các hạt giống cải biến gen.

Irene Fernandes từ tổ chức hoạt động vì quyền của phụ nữ và công nhân Malaysia, là Tenaga Nita, nói: "Quan ngại chính là chúng tôi giờ đây mất đi việc kiểm soát đối với những nguồn lực sản xuất".

"Chẳng hạn các loại hạt giống bị lấy đi từ tay phụ nữ và nông dân, để đưa tới các công ty như là Monsanto và nhiều công ty hạt giống khác kiểm soát toàn bộ quá trình sản xuất này".

"Chúng tôi còn lo ngại rằng chuyện này sẽ tạo ra sự phụ thuộc vào lĩnh vực các công ty lớn, mà như thế sẽ gây khó khăn đối với việc chúng tôi có được lương thực", bà nói.

Các tập đoàn bành trướng

Các tập đoàn nông nghiệp lớn giờ đây thuê và mua đất của nông dân các nước nghèo

Cũng như các nơi khác, chính phủ Malaysia giờ đây đang nới lỏng luật lệ ngăn ngừa các công ty nước ngoài mua hay thuê đất.

Irene Fernandes nhận xét: "Những vùng đất để dành cho người bản địa Malaysia trồng trọt lương thực giờ đây lại bị các tập đoàn nông nghiệp lấy mất. Họ nói rằng “chúng tôi sẽ thuê đất trong 60 hay 80 năm”. Thế nhưng nếu quí vị nghĩ xem, 60 năm tức là đời của cả một nông dân, như thế có nghĩa là người nông dân này bị mất việc làm, nhà cửa, và họ sẽ chẳng có cách nào tồn tại được".

Đoàn xe của chiến dịch này sẽ tới Trung Quốc là một phần trong chuyến đi vòng quanh Đông Á, nhằm cố gắng thuyết phục người tiêu dùng và các nông dân tham gia vào những lực lượng chống lại các tập đoàn nông nghiệp quốc tế lớn.

Trên chặng đường tới Trung Quốc, họ còn dừng lại tại Philippines.

Antonio Tuhan là một người tại Manila, hoạt chống Tổ chức Mậu dịch Thế giới, và anh cho biết hiện đang có một xu hướng gia tăng tại Philippines, nơi các tập đoàn hoạt động về nông nghiệp thuê hoặc mua luôn đất nông nghiệp của những người nông dân nghèo khổ.

"Ở miền Nam, anh sẽ thấy nông dân giờ đây không thu hoạch các đồng ngô của họ nữa. Ngô nhập khẩu từ Mỹ bán với giá rẻ hơn nhiều so với giá ngô mua ngay tại nông trại ở Mindanao. Điều này là vì tổ chức mậu dịch thế giới, và còn do chính phủ Philippines không có đủ tiền để trợ cấp cho nông dân của họ", Antonio nói.

Tranh cãi

Những người ủng hộ cho các tập đoàn nông nghiệp hiện đại thì nói đây là cách duy nhất để cấp lương thực cho dân số thế giới đang gia tăng.

Thế nhưng Sarojeni Rengam, người tổ chức chiến dịch vận động Độc lập Lương thực này tại Kubang Semang, nói rằng: "Điều đó là không đúng, bởi vì dạng sản xuất nông nghiệp của các tập đoàn mà được đưa ra tại nhiều nơi trên thế giới cho thấy là nó đang phá hoại đất đai, phá hoại sức sản xuất của đất".

Những người chỉ trích nói việc các tập đoàn dùng quá nhiều thuốc trừ sâu ảnh hưởng tới năng suất

"Về lâu về dài, sản xuất lương thực nói riêng và nông nghiệp nói chung sẽ bị giảm sút. Sức sản xuất bị giảm đi nhanh chóng khi người ta tống xuống hàng tấn thuốc trừ sâu. Bang Punjab là vựa lúa của Ấn Độ, nơi bắt đầu cuộc cách mạng xanh, thế nhưng mà các tập đoàn nông nghiệp lớn nhảy vào ồ ạt và những nông dân tại đây liên tục bị thất bát".

Chiến dịch

Đoàn xe này sẽ đi qua khu vực tiểu lục địa, từ Sri Lanka tới Bangladesh. Tất cả các xe sẽ gặp lại tại Kathmandu vào ngày 30/9.

Prem Dengal từ Hiệp hội nông dân Nepal nói ông hi vọng chiến dịch sẽ thu về kết quả cụ thể.

Ông nói: "Tôi muốn thấy chính những người tiêu dùng cũng sẽ yêu cầu các nguồn lực sản xuất phải được trả về cho người dân, và chúng ta phải đưa ra những mức giá có lợi cho sản phẩm của người nông dân".

Theo những người tổ chức của chiến dịch này, có tới một nửa tỉ người châu Á bị suy dinh dưỡng, mà đa phần trong số họ là từ vùng tiểu lục địa của Ấn Độ.

Thế nhưng khi nói đến một giải pháp, có vẻ như khó tìm được tiếng nói chung giữa những người lên chiến dịch về quyền đất đai với các tập đoàn lớn hoạt động về nông nghiệp.