BBC Vietnamese

Tại Malaysia hiện tượng cúm gà bùng nổ trở lại tại một trại gà gia đình ở Kelantan, thuộc miền bắc nước này, rất gần với biên giới Thái lan.

Song song với trường hợp này, cũng tại Malaysia, hai người đang được theo dõi sau khi bị ốm với các triệu chứng của bệnh cúm và đang được xét nghiệm tìm virus cúm avian.

Diễn biến thứ hai là tại Việt Nam mà theo tin báo chí một em bé 14 tháng tuổi đã bị chết mà người ta nghi là bị cúm gà.

Ban Việt Ngữ BBC đã hỏi ông Peter Cordingley, phát ngôn viên của Tổ chức Y tế thế giới, WHO, phụ trách khu vực Tây Thái Bình Dương về đánh giá của tổ chức này trước diến biến mới liên quan tới bệnh cúm gà tại khu vực và được ông cho biết:

Peter Cordingley:
Trong vòng 24 giờ qua đã có ra hai diễn biến mới. Trường hợp thứ nhất liên quan tới Malaysia và trường hợp thứ hai là tại Việt Nam. Tại Malaysia, đây là một trường hợp rất nhỏ chỉ gồm vài con gà, vịt đã được cách ly và giới chức Malaysia đã có hành động đối phó trước diễn biến này. Việc theo dõi những người bị ốm tại Malaysia chỉ là một biện pháp đề phòng thôi vì hiện vẫn chưa có khẳng định là họ bị cúm gà. Diễn biến tại Việt Nam mà chúng tôi được nghe về em bé 14 tháng tuổi chỉ là tin báo chí thôi chứ chúng tôi không hề có khẳng định nào từ phía chính phủ Việt Nam và chúng tôi đã đề nghị họ cung cấp thêm thông tin.

BBC:Vậy lời khuyên của ông tới hai nước này là gì trước những quan ngại rằng đây có thể là dịch cúm gà?

Peter Cordingley:
Lời khuyên của WHO vẫn như vậy thôi suốt cả quá trình bùng nổ dịch cúm gà từ hồi tháng giêng và tháng hai và đến nay vẫn không hề thay đổi. Một trong những yếu tố chủ chốt để đánh bại bệnh dịch này đó là tăng cường tối đa việc theo dõi giám sát. Vì thế những gì họ phải làm trong trường hợp nếu quả thực xảy ra bùng nổ bệnh dịch ở gà việt thì phải phát hiện và xác định sớm và có phản ứng nhanh chóng, tức là khoanh vùng, cách ly gà vịt bệnh và giết hết gà vịt trong khu vực được khoanh vùng này. Đồng thời thực hiện tối đa các biện pháp tiệt trùng.

BBC:
Ông cho rằng Việt Nam và Malaysia phản ứng ra sao trước những diễn biến mới này?

Peter Cordingley:
Chúng tôi không làm việc trực tiếp với bộ Nông nghiệp Việt Nam trong vấn đề này nhưng với Bộ Y tế và những phản ứng đối phó của họ là thuộc hạng nhất. Chúng tôi nhận được rất nhiều thông tin từ họ. Malaysia cũng đã có phản ứng rất nhanh qua Bộ Y tế.

BBC:Nếu những diễn biến này phát triển thêm và quả thực đây là chuyện bệnh dịch cúm gà trở lại thì liệu WHO có thể làm gì để giúp các nước này?

Peter Cordingley:
Chúng tôi chẳng bao giờ nghĩ rằng thực sự hết cúm gà cả. Ngay cả sau đợt bùng nổ lớn bệnh dịch này hồi tháng giêng, và hai, thì chúng tôi tin rằng virus này vẫn lẩn quất trong môi trường. Chúng tôi đã nói với các chính phủ tại các nước có bệnh dịch lớn rằng họ đừng nên tuyên bố không còn cúm gà vì sẽ lại có cúm gà nơi này nơi khác như chúng ta đang thấy. Lời khuyên của chúng tôi là sẽ phải mất hàng năm mới có thể tiệt trừ được vi rút này khỏi môi trường. Cần phải có quyết tâm chính trị rất lớn, phải tốn nhiều tiền của, sức người và không được sao lãng trước mục tiêu cuối cùng đó là tiệt trừ hoàn toàn virus này khỏi môi trường sống.

BBC:Tổ chức WHO vẫn thường lo ngại rằng vi rút H5N1có thể lây truyền từ gà vịt sang người và biến thể thành một dạng dễ lây nhiễm có thể dẫn tới đại dịch toàn cầu ở con người. Về mặt này thì cho tới nay việc phát triển và sản xuất vaccine phòng chống cho con người đã được thực hiện tới đâu rồi thưa ông?

Peter Cordingley:
Nghiên cứu sản xuất vacxin cho con người vẫn đang được tiến hành. Trên lý thuyết thì vac xin này có thể được sử dụng trong vài tháng tới. Nhưng chúng tôi không thể biết được nay nó có phải là loại vac xin cần thiết cho việc phòng chống bệnh hiện nay hay không vì có khả năng là chủng H5N1 đã lại biến thể và thay đổi ít nhiều rồi. Vì thế các mẫu xét nghiệm được dùng để sản xuất vaccine này có thể đã không hoàn toàn giống với loại vi rút mà chúng ta đang thấy hiện nay. Tất nhiên là sẽ phải tiến hành nhiều xét nghiệm nữa. Vì thế chúng tôi vẫn nhấn mạnh với các chính phủ rằng họ cần phải cung cấp cho chúng tôi các mẫu xét nghiệm virus này để chúng tôi có thể kiểm tra và so sánh. Sẽ chẳng được tích sự gì khi sản xuất vac xin dựa trên mẫu xét nghiệm virus cũ khi chúng không còn lưu truyền trong môi trường nữa.

BBC:Một trong những quan ngại là một số nước như Trung Quốc chẳng hạn, có dịch cúm gà, nhưng cố tìm cách che giấu và chuyện đó có thể lặp lại thì liệu cần làm gì để ngăn chặn chuyện đó xảy ra, thưa ông?

Peter Cordingley:
WHO không phải là một cơ quan cảnh sát, chúng tôi không thể bắt các nước làm những gì họ không muốn. Nhưng chúng tôi vẫn nhấn mạnh với họ rằng nếu họ không công khai và báo cho chúng tôi biết, rồi nghĩ rằng có thể đỡ tốn tiền vì bảo vệ được ngành công nghiệp gia cầm thì đó là một sai lầm. Vì cuối cùng thì vấn đề này sẽ ngày một lớn hơn và khi đó sẽ tốn tiền hơn rất nhiều để giải quyết nó. Nếu họ ngay từ đầu thẳng thắn cho chúng tôi biết thì chúng tôi đã có thể giúp họ những gì họ cần.

BBC:Ông nói rằng Tổ chức Y tế Thế giới không phải là một cơ quan cảnh sát nhưng bệnh cúm gà có thể lan ra không chỉ tại những nước đã có bệnh dịch mà sang cả các nước khác nữa, vậy WHO và các nước khác có thể làm gì để ngăn chặn bệnh dịch lan tràn, thưa ông?

Peter Cordingley:
Điều nguy hiểm của virus ở gia cầm hiện nay đó là nếu nó có thể phát triển khả năng lây từ gia cầm sang người và sau đó nếu nó tiếp tục phát triển khả năng lây truyền giữa con người thì đây sẽ là một vấn đề toàn cầu khổng lồ vì không ai miễn dịch trước virus này, mọi người đều có thể nhiễm bệnh rất nhiều người có thể bị chết. Vì thế chúng tôi khuyên tất cả các quốc gia trên thế giới đều phải có kế hoạch phòng dịch mà về căn bản là nếu trường hợp xấu nhất xảy ra thì họ có thể sẵn sàng, như chuẩn bị cho các bệnh viện, bác sĩ và y tá được đào tạo, cũng như các loại trang thiết bị cần thiết để kiểm soát sự lan tràn của loại bệnh truyền nhiễm.