15 Tháng 9 2004 - Cập nhật 16h33 GMT

Anwar Ibrahim và những lựa chọn

Cựu phó Thủ tướng Malaysia, Anwar Ibrahim, đã thất bại trong nỗ lực muốn quay trở lại chính trường, sau khi toà án tối cao nước này từ chối xét xử đơn phúc thẩm mới của ông chống lại án tham nhũng.

Điều này có nghĩa là ông Anwar sẽ bị cấm không được tham gia chính trị cho đến tận năm 2008.

Sức mạnh của toà án

Tháng Chín thoạt trông có vẻ như sẽ mang lại một tương lai sáng sủa cho ông Anwar Ibrahim.

Hai tuần trước đây, toà án tối cao Malaysia đã bác bỏ án tù chín năm dành cho ông Anwar vào năm 1998, vì tội kê giao, là một tội hình sự tại Malaysia.

Quyết định đó của toà đã đưa ông ra khỏi nhà tù.

Thế nhưng, còn một án tù nữa vì tội tham nhũng, mà kết thúc vào năm ngoái, thì lại làm cho ông không được tham gia vào chính trị.

Theo luật pháp của Malaysia, những tội phạm bị kết án không được phép tham gia vào đời sống chính trị cho tới 5 năm, sau khi kết thúc án.

Như vậy, đối với trường hợp ông Anwar Ibrahim, điều này có nghĩa là cho tới tận tháng Tư năm 2008.

Do đó, hôm thứ Tư, ông Anwar đã ra toà để kháng lại bản án tham nhũng dành cho ông.

Các luật sư của ông lý lẽ rằng bản án này bắt nguồn từ những cáo buộc rằng ông Anwar đã lạm dụng quyền lực để che dấu các mối quan hệ đồng tính mà người ta cáo buộc, mà những quan hệ đồng tính này thì bây giờ đến toà án cũng thừa nhận rằng không hề diễn ra.

Thế nhưng những lý lẽ này cũng chẳng đi đến đâu.

Ba thẩm phán của toà án liên bang quyết định rằng không hề có chuyện gian lận hay đàn áp để lấy bằng chứng trong phiên xử ban đầu, và cho tới nay cũng không hề có các bằng chứng mới được đưa ra ánh sáng để có thể đảm bảo cho việc xét xử lại vụ này.

Luật sư Karpal Singh của ông Anwar nói với các phóng viên rằng ông thất vọng, chứ không ngạc nhiên, trước quyết định này của toà.

Ông nói: "Đây là bản án cuối cùng và chúng tôi phải chấp nhận nó, vì đó là quyết định của toà án".

Các lựa chọn?

Ông Anwar có thể kháng án lên nhà vua để xin ân xá của hoàng gia, thế nhưng điều này lại có nghĩa là ông Anwar chấp nhận mình phạm tội.

Những người ủng hộ ông thì nói rằng ông sẽ không làm điều đó.

Mohamed Ezam Noor, người lãnh đạo lớp trẻ trong đảng Công lý Quốc gia mà vợ của ông Anwar đã lập ra từ khi ông còn đang ngồi tù, thì nói rằng bầu không khí chính trị mà những kẻ thù của ông Anwar Ibrahim tạo ra trong đảng UMNO cầm quyền đã khiến cho toà rất khó có thể cho phép có một vụ xét xử phúc thẩm mới.

Ông nói: "Có thể thấy trong vài ngày qua có những công kích nhắm vào ông Anwar: quyết định của đảng UMNO cũng như truyền thông đã khuấy động như thế nào, và điều này khiến cho một thẩm phán rất khó có thể đưa ra quyết định cho phép ông Anwar quay trở lại chính trị ngay lập tức".

Thủ tướng Abdullah Ahmad Badawi tuyên bố hôm thứ Ba rằng ông Anwar sẽ không được quay trở về đảng UMNO trong một tương lai gần:

Thủ tướng Badawi nói: "Tôi đã quyết định không cho ông Anwar quay trở lại, hay tiến cử ông quay trở lại, đảng của chúng tôi; và chuyện này đã được các thành viên trong đảng ủng hộ. Vào thời điểm này, cánh cửa vẫn đóng lại đối với ông ta".

Phóng viên BBC tại Kuala Lumpur, Jonathan Kent, nghĩ rằng đây là quyết định mà ông Badawi rồi sẽ phải hối tiếc.

Jonathan Kent nhận xét: "Trong chính trị Malaysia, chẳng có đâu ra nhiều người có được độ tinh nhạy như ông Anwar, và nói thẳng ra, sức thu hút của ông Anwar trong các cộng đồng lớn của Malaysia lớn hơn nhiều nếu so với các đối thủ trong tương lai của ông".

"Chính phủ Malaysia có lẽ sẽ phải nghĩ lại, sau khi gần đây tuyên bố rằng họ không muốn ông ta quay trở lại. Có thể trong vài năm tới, họ sẽ phải tính xem liệu ông Anwar có phải là tài sản có giá nhất trong liên minh cầm quyền hay không".

Đảng UMNO gần đây có vẻ rất quyết liệt khi bác bỏ ông Anwar, và còn gọi ông là một kẻ phản bội.

Giới phân tích nói rằng những người dẫn dắt đảng UMNO sợ rằng ông Anwar có thể sẽ giải quyết những chuyện cũ nếu người ta cho ông quay trở lại đảng, vì rất nhiều người trong đảng ủng hộ cựu Thủ tướng Mahathir Mohamad trong cuộc chiến quyền lực giữa ông Anwar và ông Mohamad hồi năm 1998.

Một giải pháp khác cho ông Anwar có thể là sẽ hoạt động với tư cách cố vấn sau hậu trường cho đảng mà vợ ông thành lập, là đảng Công lý Quốc gia.

Thế nhưng vấn đề là ở chỗ vợ ông Anwar là Nghị sĩ duy nhất của đảng trúng cử trong cuộc bầu cử Quốc Hội năm nay; khi bầu cử thì đảng này mất đi bốn trong năm ghế mà họ giành được hồi năm 1999.

Dù sao đi nữa thì ông Badawi có vẻ như cũng chưa gặp rắc rối gì. Ông nói: "Không, chúng tôi không lo lắng, chúng tôi chẳng lo lắng về bất cứ điều gì cả. Chúng tôi nên lo về cái gì mới được chứ? Đảng của chúng tôi rất mạnh, là đảng lớn nhất tại Malaysia, chúng tôi nắm chính phủ và người dân ủng hộ chúng tôi. Thế thì chúng tôi phải lo về cái gì? Chả gì sất!"

Đúng là vào thời điểm bây giờ, đây là một quan điểm khó chống trả, nếu tính rằng đảng UMNO đã cầm quyền tại Malaysia kể từ khi nước này giành độc lập từ Anh quốc vào năm 1957.