William Horsley Phóng viên BBC ở Hà Nội

Chính phủ quân sự ở Rangoon được kêu gọi hãy cải tổ

Các đại biểu châu Âu nói họ sẽ sử dụng dịp này để phản đối việc thiếu cải cách dân chủ của chính quyền quân sự ở Miến Điện.

Cuộc họp ASEM là một phần trong nỗ lực lâu dài nhằm thắt chặt quan hệ giữa các quốc gia Á – Âu, với dân số chiếm một phần ba thế giới.

Nhưng như tường thuật sau đây của phóng viên William Horsley đang có mặt ở Việt Nam, các tranh luận về Miến Điện đang đe dọa phá hỏng mục tiêu hòa hợp giữa hai châu lục:

Cuộc họp Hà Nội là một phần trong một loạt các cuộc họp thượng đỉnh phi chính thức nhằm giảm căng thẳng và bắc nhịp cầu giữa châu Âu và châu Á.

Lãnh đạo các nước đang bắt đầu đến Hà Nội, trong đó có nguyên thủ quốc gia từ Trung Quốc, Nhật và Nam Hàn.

Nhưng cuộc đối thoại chính trị tại ASEM hiện đang bị bế tắc vì vấn đề Miến Điện, và các ngoại trưởng EU đã nói EU sẽ sử dụng sự kiện để nhắc đến Miến Điện một lần nữa.

Những người châu Âu nhấn mạnh là chính phủ quân sự Miến Điện phải thả lãnh đạo dân chủ, bà Aung Sang Suu Kyi, và chấp nhận các cải cách khác, hoặc đối diện các lệnh trừng phạt của châu Âu.

Một số nước trong EU muốn loại hẳn Miến Điện ra khỏi cuộc họp năm nay.

Nhưng các nước ASEAN phản kích lại bằng cách nói rằng ba thành viên mới, Campuchia, Lào và Miến Điện phải được gia nhập, nếu không cả 10 thành viên mới của Eu cũng phải bị loại ra hội nghị.

Kết quả là một thỏa thuận không dễ dàng, cho phép Miến Điện gia nhập nhưng chỉ với một phái đoàn cấp thấp đến dự.

Các đối thoại khác

Ngoài ra cũng có những vấn đề khác. Chính phủ Trung Quốc sẽ một lần nữa nêu lên yêu cầu dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí của EU, vốn được áp đặt sau cuộc biểu tình đòi dân chủ Thiên An Môn 15 năm trước.

Nghị trình cuộc họp bao gồm nhiều chủ đề từ tự do thương mại đến hợp tác chống khủng bố.

Nhưng hội nghị cũng gặp rủi ro là sẽ có cuộc đối đầu các giá trị chính trị giữa châu Á và châu Âu về Miến Điện.

Đây là nước mà các bản án nghiêm khắc cho các cuộc xuống đường cùng những vi phạm nhân quyền khác đã bị các chuyên viên Liên Hiệp Quốc lên án trong một báo cáo gần đây.