BBC Vietnamese

Trong những ngày qua giới thuyền viên và công ty hàng hải tại Việt Nam bàn tán nhiều về vụ Tanzania bắt giữ tàu hàng Việt Nam, được nhiều báo chí Việt Nam đăng tải và đưa ra quan điểm của mình, cho rằng đối tác châu Phi làm sai nguyên tắc hàng hải quốc tế.

Mohammed Enterprises là công ty thuộc hàng lớn nhất Tanzania với nhiều ngành nghề kinh doanh khác nhau với nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam từ rất sớm, thì lại có quan điểm ngược lại.

Ông Julam Dewji là chủ tịch hội đồng quản trị, trong bài phỏng vấn dành cho Ban Việt Ngữ đài BBC, nói rõ các thủy thủ trên tàu không bị trách nhiệm gì cả trong vụ này:

"Nếu quí vị quan tâm đến những người làm việc trên thuyền, hay thuyền viên, thì không có ai bị giam giữ."

"Bất kể quí vị nghe gì trên báo chí thì điều đó là không đúng, tất cả thuyền viên đều được tự do đi đâu thì đi, họ không có liên quan gì đến vụ này, chỉ có chiếc tàu là bị giữ thôi."

Ông Julam Dewji công ty đã tìm đến nhiều cơ quan trong chính phủ Việt Nam nhưng chỉ nghe hứa mà không ai giúp được chuyện gì, cho nên giải pháp của họ là đưa vụ kiện ra tòa án Tanzania và được báo về chuyến tàu của Việt Nam cho nên đề nghị thêm biện pháp giữ tàu được tòa án chấp nhận:

"Lần này chúng tôi cảnh báo với tòa là vụ việc cũng tương tự, chúng tôi phát hiện thấy 2 vụ giống nhau, mà vụ kia là chiếc tàu của một công ty Singapore."

"Chúng tôi dùng kênh ngoại giao, trước đó có tham vấn chuyên gia luật ở Việt Nam."

"Chúng tôi tìm đến cảnh sát, đến Interpol nhưng không ai muốn giúp."

"Chúng tôi cũng đến trọng tài kinh tế thì theo luật sư chúng tôi không thể thắng, cơ quan này không có quyền hành thực thi phán quyết ở Việt Nam."

"Chúng tôi cũng dùng đại sứ Tanzania ở Trung quốc, liên hệ qua Bộ thương mại, muốn nhờ chính phủ Việt Nam vì trọng tài không giúp chúng tôi lấy lại tiền được."

"Sau đó chính phủ Việt Nam hứa giúp nên chúng tôi ra trọng tài, nhưng cơ quan này lại theo qui định 2 năm quá hạn."

"Họ cũng không nhận vào tòa hình sự vì giải thích đây không phải là vụ lừa đảo, họ không bắt giữ ai cả."

"Rõ ràng là mọi chuyện họ làm đều sai, và chúng tôi cố gắng giải quyết qua đường ngoại giao."

"Bộ trưởng của chúng tôi sang đó, nhưng chính phủ Việt Nam không giải quyết vụ này, vì vậy chúng tôi phải đem kiện ở Tanzania, kiện tất cả những ai liên quan đến chuyện làm mất chuyến hàng này, kể cả chính phủ Việt Nam."

"Trong lúc khởi tố chúng tôi được biết là tàu Việt Nam đang ở cảng Tanzania."

"Chúng tôi báo với tòa rằng chiếc tàu này là nguồn thanh lý tiền của chính phủ Việt Nam và tòa ra lệnh bắt tàu này."

Báo chí Việt Nam cũng đưa tin ít nhiều xung quanh những chi tiết được ông Julam Dewji từ Mohammed Enterprises vừa kể.

Báo đưa tin Đại sứ Việt Nam ở Tanzania gặp chủ tịch công ty Mohammed Enterprises để phê phán việc công ty này yêu cầu tòa bắt giữ tàu Việt Nam và cho rằng đây là hành động trái phép.

Thế nhưng theo như giải thích của ông Dewji với đài BBC thì chuyện tàu này bị giữ lâu không còn liên quan đến công ty ông.

Ông Julam Dewji trình bày những gì được biết về các diễn biến sau này, rằng tàu ban đầu mang cờ Honduras, nhưng nước đó lại không xác nhận đăng ký tàu.

Ông cho rằng sau đó phía Việt Nam lại chuyển đăng ký về nước mình và việc giấy tờ sai mới là lý do tòa giữ con tàu này ở lại cảng.

Theo bài báo mới nhất của Thanh Niên ra ngày thứ Ba 16 tháng Mười Một thì ông Nguyễn Vũ Hải trưởng phòng tàu biển của Cục đăng kiểm nói con tàu này bị giữ oan.

Câu chuyện có vẻ như chuyển từ hợp đồng mua bán sang thủ tục tàu biển quốc tế, mà những diễn biến còn tiếp tục xảy ra trong những ngày tới, khi tòa án Tanzania tái họp.

Thế nhưng, với ông Julam Dewji thì mọi chuyện lẽ ra đã không xảy ra nếu không có việc mà ông cho là phía Việt Nam cố tình làm ngơ trước thủ tục quốc tế:

"Khi chúng tôi đi mua bảo hiểm thì tình hình có vẻ như là tàu này không thể bảo hiểm được."

"Chúng tôi nói với công ty vận tải và Thanh Hoa là đừng chuyển hàng xuống tàu, chúng tôi cũng nhận được thư của Thanh Hoa là tàu sẽ không rời cảng nếu không có bảo hiểm."

"Chúng tôi cũng nói với ngân hàng là nên chuyển hàng ngược trở lại từ tàu lên bờ, thế nhưng cảng, công ty vận tải, và Thanh Hoa không ai nghe chúng tôi và chiếc tàu bị mất cắp."

Bài báo của Thanh Niên ra vào thứ Sáu tuần trước đưa lời giải thích của giám đốc công ty Thanh Hoa Phạm Văn Tứ nói trách nhiệm của công ty đã hết khi giao hàng xuống tàu vì hợp đồng ký theo CF, còn chuyện không có bảo hiểm là do phía Tanzania không đàm phán được với Bảo Việt.

Theo nội dung trả lời phỏng vấn của ông Julam Dewji thì có vẻ công ty ông đã mất 1,6 triệu USD trong thương vụ gạo với Việt Nam, và để lại trong ông một bài học khó quên trên thương trường, lẫn ấn tượng không hay về chính phủ Việt Nam.