Nhiều phụ nữ bỏ nông thôn lên thành thị làm oshin

Cuộc sống bận rộn khiến cho vai trò của oshin ngày càng quan trọng, và cũng xoay quanh quan hệ người làm với chủ đã nảy sinh nhiều vấn đề.

Chị Trần Thu Hương sống ở TP Hà Nội nói danh từ oshin bắt nguồn từ một bộ phim của Nhật Bản chiếu trên truyền hình Việt Nam, mà nhân vật chính là một phụ nữ giúp việc nhà.

"Trong bộ phim này người giúp việc chăm chỉ được tôn vinh, thế nhưng sang tới Việt Nam thì từ oshin nhiều khi lại mang hàm ý hơi có tính chất xem thường".

"Vì vậy tôi không bao giờ gọi chị giúp việc của gia đình tôi là oshin".

Không có thống kê con số các oshin từ các tỉnh thành tới tìm việc làm tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, là bao nhiêu nhưng chắc cũng phải tới hàng chục ngàn.

Công việc họ làm đủ loại thượng vàng hạ cám, từ nội trợ, chăm sóc người già, trẻ con tới phục vụ người bệnh, bán hàng. Và nhiều vấn đề cũng bắt đầu nảy sinh, nhiều chuyện đau đầu trong quan hệ chủ thuê và người làm.

Nhiều bất đồng

Nhiều chủ thuê cảm thấy mệt mỏi khi luôn phải tìm cách "úy lạo", "vận động thiện chí" của người giúp việc, vì nếu không họ sẽ chểnh mảng, bỏ việc, hay thậm chí gây khó dễ trong cuộc sống gia đình nhà chủ.

Có tình trạng oshin mà các chương trình vô tuyến tối nào cũng xem bằng hết và thạo nội dung phim bộ hơn cả chủ nhà.

Từ phía các oshin thì cũng chẳng hiếm lời than phiền về thái độ đối xử của nhà chủ, về công việc quá nặng nề mà lương bổng lại quá thấp.

Em Bằng Thị Hai, năm nay 20 tuổi, quê ở Tam Đảo, Vĩnh Phúc, đã làm nghề oshin ở Hà Nội trong ba năm. Trong ba năm ấy, em đã giúp việc cho bốn gia đình.

"Gia đình đầu tiên em làm, em phải trông trẻ và còn phải làm tất cả các việc nhà. Lương thì chỉ được từ 150 tới 200 ngàn đồng một tháng và làm hư hỏng cái gì họ đều trừ vào lương".

"Vất vả như thế mà người ta còn hay mắng chửi, thế cho nên em bỏ việc".

Em bỏ việc vì vất vả mà còn hay bị mắng chửi   Oshin Bằng Thị Hai

Nhu cầu vẫn tăng

Cho dù quan hệ hai bên nhiều khi căng thẳng, thế nhưng với cuộc sống đô thị ngày càng bận rộn thì một điều dễ thấy là vai trò của các oshin ngày càng tăng.

Có thể nói không ngoa, là cuộc sống của nhiều gia đình dần lệ thuộc vào vai trò của người oshin, tới mức họ chỉ vắng nhà một ngày là đã thấy mọi sự bị đảo lộn.

Nhu cầu kiếm người làm cũng ngày càng tăng.

Một đội ngũ người môi giới đã đi khắp các địa phương nông thôn ven các thành phố lớn tìm oshin để rồi thông qua các trung tâm giới thiệu việc làm cung cấp cho các gia đình với một mức lương tối thiểu được áp đặt trước từ 350 ngàn tới 400 ngàn đồng/tháng.

Và tùy từng thời điểm trong năm mà nhu cầu trở nên bức thiết.

Chị Nguyễn Thị Bảy, nhân viên của một Trung tâm giới thiệu việc làm nhân đạo ở Hà Nội nói những tháng nhiều việc ở nông thôn như cuối năm, tháng Một, nguồn nhân lực vô cùng khan hiếm.

Dịp Tết là lúc thành phố "sốt" oshin

"Mỗi tháng chúng tôi giới thiệu việc làm cho khoảng 500-600 người làm giúp việc gia đình. Chuyện chủ với người làm căng thẳng các oshin bỏ về trung tâm cũng thường xảy ra".

"Thật sự, nhiều người chủ cũng quá đáng, lương thì ít mà đòi hỏi, hạch sách nhiều"

Nói chung, những người giúp việc thường đặt lên hàng đầu tiêu chuẩn được đối xử tử tế khi đi làm thuê, nhiều người thậm chí muốn giao hẹn trước là chủ không được nặng lời với oshin.

Em Bằng Thị Hai tâm sự rằng em không ngại bất cứ việc gì, chỉ muốn được đối xử tốt, không bị chửi mắng.

Với việc thuê người làm ngày càng phổ biến tại các đô thị, đòi hỏi hiện nay là phải có một quy chế tuyển dụng và quản lý chặt chẽ để không những bảo đảm quyền lợi cho cả người thuê lao động và người lao động, mà còn để giải quyết các bất đồng hay tranh chấp có thể nảy sinh.

Vì cho tới hiện nay quan hệ giữa chủ thuê và các oshin vẫn mang tính chất bột phát, do hai bên tự điều chỉnh chứ hầu như không có sự quy định của luật pháp.

----------------------------------------

Trung, Na Uy
Hãy cư xử tốt với người giúp việc, vì đạo đức làm người cũng được. Nếu không thì nên vì lợi nhuận riêng. Vì người giúp việc sẽ làm việc cật lực hơn. Nhưng có một điều các chủ nhân ác độc nên nhớ "sâu bọ" cũng có thể lên làm người đó. Chuyện có thật từ gia đình tôi... 30 năm trước, gia đình tôi buôn bán lớn ở Saigon, và có khá đông "người ở" trong nhà. Ba tôi "buộc" người ở phải ăn trước trong hai bữa ăn trưa và chiều. Họ ăn những thức ăn như gia đình tôi ăn. Lý do ông không bao giờ nói, nhưng những người giúp việc rất quý trọng ông. Sau tháng tư 75, nhà tôi không còn gì nữa và những người giúp việc đều mất việc. Vài tháng sau đó, một chiếc xe jeep Mỹ đậu trước nhà tôi, một cô gái trẻ trong quân phục Mặt trận giải phóng miền Nam, với súng K-54 bên hông nhảy xuống vào nhà tôi. Bạn biết cô ấy là ai không? Một trong những người giúp việc trong nhà tôi vào mấy tháng trước! Cô chỉ ghé thăm nhà tôi trên đường đi công tác mà thôi!!!

Một kiếp người
Nếu sinh ra trong một gia đình nghèo, thất học, không nghề nghiệp, chỉ có một con đường chọn là nghề đi ở cho người khác, còn có nghề nào đâu để chọn. Ngoại trừ làm nghề đi ăn cắp, ăn cướp. Thế nhưng thực tế lương tâm không cho phép mà cũng phải có gan mới làm được. Bây giờ đơợc mag cái tên mới Oshin cũng là một niềm an ủi rồi. Có chỗ che nắng, che mưa, có manh áo khoác thân, cơm để ăn là may mắn lắm rồi. Trời cũng thương có sức khỏe để làm Oshin.

Oshin Canada
Cuối cùng mặc dù đặt một cái tên đẹp là Oshin đi chăng nữa thì công việc đó là một công việc vất vả, thường bị chủ bắt nạt, đôi khi còn bị hãm hiếp. xã hộinào cũng có. Những người nghèo nàn thất học không tìm được việc làm thì phải chịuc ảnh đó thôi. Nếu may gặp được chủ tốt thì may mắn một chút, nhưng hiếm lắm. Số phận con sen, vú già là vậy thôi kiếm sống qua ngày than phiền với ai đây?

Mặt trời mọc
Huy à, BBC đã giải thích từ Oshin ở đầu bài rồi. "Chị Trần Thu Hương sống ở TP Hà Nội nói danh từ oshin bắt nguồn từ một bộ phim của Nhật Bản chiếu trên truyền hình Việt Nam, mà nhân vật chính là một phụ nữ giúp việc nhà." Từ này bạn có tra siêu từ điển cũng không ra nữa. Tuy nhiên bạn có thể tham khảo thêm thông tin về bộ phim Oshin trong Google.com.

Huy, Hoa Kỳ
Xin quí vị độc gỉa có thể giải thích dùm chữ" oshin" lấy từ ngôn ngữ nào? Tiếng gốc viết ra sao? Tôi tra các tự điển trên NET. ( Anh-Việt, Pháp-Việt, Đức-Việt, Nhật-Việtvv..) đều không thấy. Cảm tạ.

No Name
Theo tôi được biết từ bà con họ hàng và bạn bè thì người giúp việc bây giờ khác xa ngày trước. Những gia đình giàu có đầy đủ những trang bị máy móc: tủ lạnh, TV, lò viba, bếp gas, máy giặt, hút bụi ... vì vậy lao động của người giúp việc cũng nhẹ nhàng đi rất nhiều, ăn uống cùng mâm với chủ nhà, khi chủ đi vắng thì thực phẩm, trái cây đầy tủ lạnh.

Chủ yếu là trông nhà và làm việc vặt. Nhiều người than phiền là tìm được người ở bây giờ rất khó. Vì vậy họ rất chiều Osin. Tuy nhiên nhiều người cũng còn mặc cảm. Biết làm sao được, con cái còn bị mắng khi làm vỡ cốc kia mà. Không thiếu những ông bà chủ rất tệ, những Osin họ có quyền từ bỏ công việc.

Tôi có một ông chú làm khoa học, là đảng viên ĐCS có thuê người giúp việc cũng là đảng viên, tôi vẫn thường nói đùa là trong gia đình nên bầu một người làm bí thư chi bộ. Tôi có một ông cậu trước đây là sĩ quan quân đội VNCH, ngừoi giúp việc của gia đình ông là đảng viên CS, một cựu biệt động thành. Các bạn nghĩ sao?

Trần Tâm,San Diego, USA
Oshin chỉ là cái tên mỹ miều thay cho chữ “U già, Con Sen, Con Ở,” của miền Bắc, và “ở đợ,” của miền Nam truớc năm 1954. Sau năm 1954 thì miền bắc không còn những tiếng đó nhưng hình thức thì vẫn còn qua việc nuôi cháu, hay nuôi con nuôi. Miền Nam thì cũng thay đổi cách gọi bằng chữ “nguời gíup việc.” Sau năm 1975 thì ở Việtnam cũng còn một số gia đình duy trì nguời giúp việc nhưng cách gọi có thể thay đổi tùy theo gia đình để tránh bị phuờng khóm để ý. Thí dụ như là cháu ở duới quê lên phụ gia đình..vv… Những năm sau mở cửa thì vì dân số tăng qúa nhanh, cả ba miền Bắc, Trung, Nam đều rộ lên phong trào nuôi nguời giúp việc trong nhà vì gía cả qúa rẻ do những phụ nữ ở quê không có việc làm phải bỏ lên thành phố. Thậm chí còn đi nuớc ngòai làm Oshin,(xuất khẩu lao động).

Cũng có điểm mạnh là có nhiều nguời có công ăn việc làm và giải quyết đuợc cái đói truớc mắt. Nhưng tiếc thay về mặt xã hội thì Oshin đã đạp đổ tất cả gía trị của Xã Hội Chủ Nghĩa mà đảng và nhà nuớc Việt Nam đang hô to. Nếu có dịp sống ở Hà Nội ngày nay thì sẽ dễ dàng nhận thấy thuê Oshin càng đông trong nhà là càng giàu có. Có nhà có đến 3 Oshin để săn sóc đạc biệt cho các qúy tử và mẫu hậu trong gia đình. Ngày còn bé tôi cũng có u gìa bế và đút cho ăn. Khi tôi có hiểu biết thì không bao giờ để nguời giúp việc trong nhà làm bất cứ điều gì thay tôi kể cả giặt quấn áo. Tôi về Hà nội có dịp chứng kiến cảnh thuê Oshin mà cứ tuởng là mình đang sống trong thơi kỳ nô lệ. Nhân cảnh đó tôi cũng đùa một câu là chúng ta kinh qua giai đọan phát triển xã hội chủ nghĩa để tiến thẳng lên phát triển Nô Lệ chủ nghĩa rồi.

Học trò dốt
Tôi có đọc vấn đề này từ nhiều bài báo, tất cả những trường hợp mà giới chủ nhân phàn nàn về người giúp việc của mình thì cũng như những trường hợp đã từng xảy ra từ xưa đến giờ, giới nào thì cũng có xấu tốt. Không thể coi như phản ánh chung về tất cả những người đi giúp việc nhà ngày nay, gây mặc cảm tủi hổ cho những người có lương tâm với công việc, hầu hạ người để có được miếng cơm manh áo cho bản thân và gia đình.

Không biết tại sao bây giờ báo chí lại rộ lên những phản ứng thế này, trong khi truớc kia thì người làm chủ có thể bị lên án là người bóc lột người, và người làm công có thể bị coi là sống bám. Nhưng điều tôi quan tâm hơn cả là ngôn ngữ của mình bây giờ phong phú lạ kỳ, về điện toán Software, Hardware thì phải dịch là phần mềm, phần cứng. Trong khi "người giúp việc" thì lại đang cố tình thay thế bằng cái ngôn ngữ ngoại lai là Oshin, chứ không còn là thứ tiếng lóng nói cho vui nữa, phải chịu ảnh hưởng những cái vớ vẩn như thế trên phim ảnh là phát huy văn hóa hay sao?

Ng Dung, Canada
Từ xưa thời trước 75, người đi làm việc cho gia đình tư thường là bị hành hạ, hắt hủi và bị bóc lột thảm hại không nương tay, bất cứ đồ gì mà bị mất trong nhà thường là người làm bị nghi ngờ trước và chủ nhà muốn làm gì thì làm với các em các chị thì làm.

Bây giờ thì chắc gì khác ngày xưa mà còn tệ hại hơn nữa. Muốn chấm dứt tình trạng này thì phải có cơ quan bảo vệ những người đi làm mướn. Điều lạ hơn nữa Việt Nam ta vẫn còn là chế độ cộng sản nơi mà mọi người lao động được bảo vệ thế mà vẫn còn tình trạng oshin và có chuyện bị hành hạ, không trả tiền hoặc trả thấp. Bên Canadacũng có oshin nhưng được trả từng giờ có luật lao động bảo đảm, quá giờ là phải trả thêm cũng như không được ép buộc các oshin làm thêm nhiều giờ. Mong ngày nào đó các anh chị oshin ở Việt Nam có được những bảo vệ quyền lợi như bên Canada này.