Ông Wolfowitz từng làm đại sứ Hoa Kỳ ở Indonesia

Ông Paul Wolfowitz, đương kim thứ trưởng quốc phòng Mỹ, được biết đến như một người trong giới ‘Tân bảo thủ’ và là kiến trúc sư chính trong cuộc chiến Iraq.

Việc ông được tổng thống Bush đề cử vào cương vị lãnh đạo tổ chức lớn bậc nhất thế giới đã gây ra phản ứng trái ngược nhau.

Cái nhìn từ Việt Nam

Những chuyên gia nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam đánh giá thế nào về khả năng thay đổi trong quan hệ giữa Ngân hàng thế giới và Việt Nam?

Ngân hàng thế giới có nhiều dự án ở Việt Nam

Một số chuyên gia và chính phủ lo ngại rằng ông Wolfowitz – người có tiếng cổ vũ cho dân chủ – sẽ muốn sử dụng cương vị mới để thay đổi sự nhấn mạnh từ viện trợ sang một sứ mệnh có tính chính trị hơn.

Có thể chính vì muốn giảm bớt sự nhạy cảm của vấn đề, mà tổng thống Bush đã đích thân gọi điện từ nhiều lãnh đạo các nước để thảo luận việc đề̀ cử ông Wolfowitz.

Dù vậy, khi tin tức loan ra, đã có sự phản ứng trái ngược quanh việc đề cử ông Wolfowitz.

Nhiều tổ chức viện trợ quốc tế, trong đó có tổ chức Oxfam của Anh, đã bày tỏ yêu cầu có thay đổi trong cách thức chọn lựa giám đốc của Ngân hàng thế giới.

Ông Steve Price-Thomas, người đứng đầu văn phòng Oxfam tại Việt Nam, cho đài BBC biết phản ứng:

"Hiện tại chúng tôi không bình luận trực tiếp về các ứng cử viên. Nhưng chúng tôi cảm thấy có nhu cầu khẩn thiết phải cải tổ tiến trình lựa chọn."

"Chúng tôi nghĩ rằng vị chủ tịch cần được lựa chọn thông qua một tiến trình minh bạch và cởi mở. Người đó cần được chọn dựa trên năng lực, chứ không phải nhờ vào người đóng góp lớn nhất, mà hiện đang là Hoa Kỳ."

Nhưng cũng có những chuyên gia bày tỏ lạc quan nếu ông Wolfowitz trở thành lãnh đạo Ngân hàng thế giới.

Ông từng là đại sứ ở Indonesia và sau đó là trưởng khoa môn quan hệ quốc tế của đại học John Hopkins.

Tại Việt Nam, có một chuyên gia kinh tế từng là học trò của ông, đó là anh Markus Taussig. Anh trả lời đài BBC:

"Trước đây tôi học tại trường cao học quốc tế của đại học John Hopkins, khi đó ông Wolfowitz lãnh đạo trường này. Đây là trường đào tạo nhiều người mà sau này đi làm cho Ngân hàng thế giới hay các tổ chức kinh tế khác."

"Về chức vụ giám đốc Ngân hàng thế giới, họ đánh giá cao ở khả năng về quản lý, chính trị, ngoại giao, hơn là đơn thuần về hiểu biết kinh tế. Ông Wolfowitz có hiểu biết về kinh tế; nhưng có lẽ họ đánh giá khả năng quản lý, ngoại giao cao hơn."

Ông Wolfowitz được biết đến như một thành viên trong nhóm Tân bảo thủ tại Mỹ.

Vậy liệu có khả năng ông sẽ liên kết vấn đề viện trợ với dân chủ hóa tại các nước hay không?

Ông Steve Price-Thomas, người đứng đầu văn phòng Oxfam tại Việt Nam, nói cần phải chờ đến lúc tân tổng giám đốc bắt đầu làm việc.

Còn chuyên gia tư vấn kinh tế, Markus Taussig, trả lời:

"Tôi không biết chắc. Nhưng tôi hi vọng ông ấy đã tiếp thu nhiều bài học qua kinh nghiệm ở Iraq, Indonesia."

"Thật ra thì chắc cuối cùng ông ấy cũng sẽ không thay đổi cách làm của Ngân hàng thế giới nhiều lắm đâu. Có lẽ họ chỉ muốn khuyến khích Trung Quốc hay Việt Nam tiếp tục sự phát triển. Chứ không phải là họ cần làm một điều gì đó mới hay khác lắm."

Hiện ông Wolfowitz còn phải chờ sự thông qua chính thức của hội đồng điều hành của Ngân hàng thế giới.

Việc bổ nhiệm của Mỹ thường không gặp phải sự thách thức, cũng giống như việc châu Âu đề cử chức chủ tịch Quỹ IMF.

Hiện chỉ mới có một ngoại lệ vào năm 2000, khi đó Hoa Kỳ đã bác bỏ việc châu Âu đề cử thứ trưởng tài chính của Đức vào chức vụ lãnh đạo IMF.