17 Tháng 4 2005 - Cập nhật 00h00 GMT

Nhật phản đối Trung Quốc

Ngoại Trưởng Nhật Bản, ông Nobukata Machimura, nói hôm thứ Bảy rằng chuyện các cuộc biểu tình bài Nhật vẫn tiếp tục diễn ra tại Trung Quốc là điều "đáng tiếc", và nói ông sẽ đưa chuyện này ra trao đổi với phía Trung Quốc khi ông tới thăm Bắc Kinh vào hôm nay Chủ Nhật.

Cuộc tuần hành bài Nhật tại Thượng Hải hôm Thứ Bảy là vụ mới nhất trong hàng loạt các vụ biểu tình phản đối việc Nhật thông qua bộ sách giáo khoa mới, mà theo những người biểu tình là không thừa nhận tội ác chiến tranh của Nhật.

Ngoại trưởng Machimura của Nhật nói:

Thật đáng tiếc là tình trạng biểu tình vẫn cứ tiếp tục sang đến tuần thứ ba liên tiếp. Theo những thông tin chưa được kiểm chứng thì một số công dân Nhật đã bị thương. Tin tức cho hay một địa điểm được cho là nhà hàng Nhật Bản đã bị đốt, tuy tin này cũng chưa được kiểm chứng. Việc biểu tình đã gây thiệt hại cho lãnh sự quán. Theo tôi, những điều này chứng tỏ là các biện pháp an ninh chưa được tiến hành một cách đầy đủ. Tôi sẽ tới Bắc Kinh hôm Chủ Nhật để có các cuộc gặp gỡ với Bộ trưởng ngoại giao Lý Triệu Tinh và các quan chức khác. Tôi dự định sẽ có các cuộc trao đổi kỹ càng với họ về tình hình này, và sẽ yêu cầu họ phải xem xét vấn đề.

Ngoại trưởng Nhật Bản cũng nói Nhật đã liên tục kêu gọi Trung Quốc phải có biện pháp bảo vệ tích cực hơn nữa các mục tiêu Nhật Bản tại Trung Quốc trong thời gian có biểu tình tại nước này.

Quan hệ

Nhật Bản đã theo dõi các cuộc biểu tình tại Trung Quốc trong tuần qua, và rất không hài lòng.

Nhật không chỉ quy trách nhiệm cho Trung Quốc trong việc không kiểm soát được chuyện biểu tình, mà còn nói Trung Quốc có ý ngầm ủng hộ những người biểu tình.

Phát ngôn viên của Bộ ngoại giao Nhật bản là Hatsuhisa Takashima nói rằng đã có những dấu hiệu cho thấy là các cuộc biểu tình không phải là tự phát như chính quyền Trung Quốc vẫn nói, vì Nhật đã chứng kiến rằng ít nhất đã có một số tín hiệu chấp thuận ngầm từ phía giới chức Trung Quốc.

Nay, ngoại trưởng của Nhật đang tới Bắc Kinh để trao đổi về nhiều vấn đề. Ông muốn nhận được một lời xin lỗi về các vụ tấn công nhắm vào các mục tiêu Nhật Bản, và ông muốn phải có bồi thường.

Trung Quốc nói muốn trao đổi về vấn đề đã thổi bùng lên làn sóng biểu tình: đó là chuyện Nhật mới đây đã phê chuẩn các cuốn sách giáo khoa, mà theo Trung Quốc là đã xoá bỏ các tội ác thời chiến của Nhật.

Phát ngôn viên bộ ngoại giao Nhật Takashima nói ngoại trưởng nước ông cũng sẵn sàng thảo luận việc này, nhưng sẽ không có chuyện Nhật sửa đổi nội dung sách giao khoa.

Ông Takashima nói thật đáng tiếc là phía Trung Quốc đã hiểu lầm, hoặc cũng có thể là không hiểu đúng, còn phía Nhật Bản thì chưa nỗ lực đầy đủ để nhân dân ở các nước láng giềng hiểu được Nhật. Do vậy, ông nói, vấn đề sách giáo khoa cũng sẽ được trao đổi trong cuộc họp của hai ngoại trưởng.

Không chỉ sách giáo khoa

Thế nhưng các cuộc biểu tình tuần trước thì không chỉ bó hẹp trong vấn đề sách giáo khoa.

Bên cạnh chuyện tranh cãi về những khác biệt trong hoạt động quân sự trước đây của Nhật, thì cũng đã có những căng thẳng tiếp diễn giữa hai nước quanh quyền khai thác mỏ khí tự nhiên trong vùng biển đang có tranh chấp tại Biển Đông Trung Hoa.

Nền kinh tế của Trung Quốc phát triển, hai nước đang cạnh tranh gay gắt về năng lượng nhằm phục vụ cho việc phát triển kinh tế.

Thêm nữa, nếu như Nhật đang lo ngại về sự trỗi dậy của nền kinh tế Trung Quốc, thì nhiều người Trung Quốc lại quan ngại về chuyện Nhật muốn kiếm một ghế thường trực trong Hội Đồng Bảo An Liên Hợp Quốc, điều mà họ coi là nỗ lực nhằm làm giảm ảnh hưởng của Bắc Kinh.

Tất cả những điều này càng làm cho câu chuyện trục trặc mới nhất này khó giải quyết.

Ở New York, ông Tổng thư ký Kofi Annan cũng kêu gọi hoà giải giữa hai bên.

"Tôi hy vọng là vấn đề này sẽ được giải quyết theo chiều hướng để không bị leo thang. Tôi trông cậy vào sự hiểu biết của hai quốc gia để tìm một lối thoát", ông Annan nói.