Bà Ngô Nghi thừa nhận quan hệ Trung Quốc Nhật Bản hiện đang gặp khó khăn

Bà cho biết bà phải về Trung Quốc sớm vì có việc đột xuất trong nước cần phải giải quyết và không cho biết thêm lý do nào khác.

Thủ tướng Koizumi tỏ ra ngạc nhiên khi biết quyết định này và nói ông không rõ tại sao bà Ngô Nghi lại có quyết định đột ngột như thế.

Theo lịch trình ban đầu, Phó Thủ tướng Ngô Nghi của Trung Quốc sẽ rời Nhật Bản vào ngày mai, thứ Ba.

Bộ trưởng Nội các Nhật Bản, Hiroyuki Hosoda, nói cuộc gặp gỡ là một cơ hội tốt, nên chuyện huỷ bỏ là đáng tiếc.

Cải thiện quan hệ

Chuyến thăm của bà Ngô Nghi là một phần trong những nỗ lực của giới lãnh đạo nhằm cải thiện quan hệ song phương Trung Quốc - Nhật Bản sau những căng thẳng gần đây.

Còn nhớ các cuộc biểu tình bạo lực phản đối Nhật Bản đã lan rộng tại Trung Quốc hồi tháng Tư vừa qua, giữa những tranh chấp của hai nước về quyền khai thác các nguồn lực tự nhiên và cách diễn giải lịch sử thời thế chiến đệ nhị.

Tại hội nghị thượng đỉnh ở Jakarta mới đây, bà Ngô Nghi đã tuyên bố:

Chúng tôi đề xuất có năm khía cạnh cần phải cải thiện để phát triển quan hệ giữa hai quốc gia. Điều này cho thấy ý chí mạnh mẽ của Trung Quốc muốn thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực giữa Trung Quốc và Nhật Bản. Thủ tướng Koizumi đã đáp trả đề xuất này một cách tích cực. Nhiệm vụ quan trọng mà cả Trung Quốc và Nhật Bản cần có bây giờ là phải thực thi kết quả của hội nghị thượng đỉnh, và đó là một trong những sứ mệnh quan trọng trong chuyến thăm Nhật của tôi lần này.

Đài truyền hình Tokyo nói lý do bà Ngô Nghi hủy bỏ cuộc gặp gỡ là do Thủ tướng Koizumi đã tới thăm đài tưởng niệm Yasukuni, là nơi tưởng niệm binh lính Nhật ngã xuống, trong đó có cả những người bị kết án là tội phạm chiến tranh.

Bắc Kinh luôn coi đài tưởng niệm này là biểu tượng của chủ nghĩa quân phiệt trước đây của Nhật.

Phó Thủ tướng Trung Quốc, Ngô Nghi

Thế nhưng các quan chức Nhật thì nói việc bà Ngô Nghi huỷ bỏ cuộc gặp gỡ không có liên quan gì đến chuyện đó cả.

Người phát ngôn bộ ngoại giao Nhật, Akira Chiba, nói phía Trung Quốc cũng nói rõ là chuyện này không liên quan gì tới đài tưởng niệm Yasukuni.

Phản ứng

Hãng Reuters trích lời Thủ tướng Nhật Bản, Koizumi, nói rằng cuộc gặp gỡ này là do phía Trung Quốc đề xuất, nhẽ ra nó đã là một cơ hội tốt, thế nhưng nếu phía Trung Quốc không muốn gặp nữa thì cũng không cần thiết.

Một vài quan chức Nhật Bản nhận xét việc hủy bỏ đột ngột cuộc gặp gỡ như thế là bất lịch sự.

Bà Ngô Nghi lúc trước có nói rằng quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc hiện không ở mức thoả đáng: "Ngày nay, Trung Quốc và Nhật Bản phải đối diện với những thách thức nghiêm trọng trong quan hệ hai nước, thế nhưng cũng có các cơ hội để cải thiện và phát triển quan hệ song phương".

Hôm Chủ Nhật, Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đã gặp gỡ các nghị sĩ cấp cao trong đảng Dân chủ Tự do của ông Koizumi tại Bắc Kinh, và đã lên tiếng chỉ trích cách diễn giải lịch sử thời thế chiến của Nhật cũng như chính sách của Nhật với Đài Loan.

Ông Hồ còn nói việc ông Koizumi viếng thăm đài tưởng niệm Yasukuni chỉ gây thêm rủi ro cho quan hệ song phương.