16 Tháng 6 2005 - Cập nhật 21h29 GMT

Điểm báo về quan hệ Việt Mỹ

Điểm qua một số tờ báo xuất bản ở Mỹ nói về chuyến thăm vào ngày thứ bảy tới đây của thủ tướng Việt Nam, ông Phan Văn Khải.

Website của tờ báo Post-Gazette.com nói đến tập đoàn sản xuất chip điện tử Intel của Mỹ đang thăm dò ý định xây nhà máy tại Việt Nam.

Intel nói tỷ lệ sở hữu máy tính đang tăng, và tỷ lệ truy cập internet có xu hướng gia tăng tại Việt Nam là lý do mà Intel nghĩ đến chuyện đầu tư mở nhà máy.

Tuy nhiên chuyện này chưa thể diễn ra ngay vì chủ tịch tập đoàn Intel ông Paul Otellini, người vừa kết thúc chuyến thăm hai ngày tới Việt Nam, nói với báo giới rằng Việt Nam là một trong những quốc gia mà Intel đang đang để ý, với lý do dân số có học thức cao, tiềm năng thị trường khá, và mong muốn chuyển đổi sang nền kinh tế số.

Hãng AFP đánh đi từ Washington có bài viết về Hà Nội quan tâm tới chuyện vận động chính quyền Mỹ sớm đồng ý cho Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO.

Việt Nam đã kết thúc hội đàm với các đối tác thương mại lớn như Âu châu và Nhật Bản, tuy nhiên các phân tích gia cho rằng tầm quan trọng của Mỹ là quá lớn, và nước này hiện đang giữ cánh cửa vào WTO của Việt Nam.

AFP viết: "Nếu không thể hối thúc chính quyền Bush thông qua ngay hiệp định trong chuyến thăm này, thì ông Khải cũng có thể vận động để tạo tiến bộ cho đàm phán song phương, với hy vọng hai nước ký thỏa thuận WTO trong tháng chín."

"Phía Việt Nam ghi nhận vận động chính quyền Bush nhẹ tay với VN trong các điều khoản gia nhập WTO là một trong các mục tiêu chính của chuyến thăm của ông Khải."

Tuy nhiên muốn thế thì Việt Nam cần phải được quốc hội Mỹ trao cho quy chế tối huệ quốc.

Carl Thayer một nhà nghiên cứu Việt Nam hàng đầu ghi nhận sẽ là một bước tiến lớn nếu như phía Hoa Kỳ loan báo họ sẽ thông qua quy chế tối huệ quốc dành cho VN.

Ông Thayer nói thêm là để làm hài lòng những người bảo thủ trong nước, ông Khải cần đạt được quy chế này cho Việt Nam trong chuyến thăm tới Mỹ. Cộng thêm là một số nhân nhượng khác liên quan đến quota dệt may vào thị trường Mỹ.

"Nếu không được gì, chuyến thăm của ông Khải không khác gì một canh bạc, và sẽ làm bằng cớ cho một vài ủy viên bộ chính trị nói rằng bắt tay với Hoa Kỳ cuối cùng chẳng được gì cả."

Nhật báo Orange County Register số ra tại Nam California trích ý kiến của các quan chức chính quyền địa phương nói rằng họ không hoan nghênh ông Khải đến thăm hai thành phố Westminster và Garden Grove, là nơi có đông người Việt sinh sống.

Hai thành phố này thông qua một điều luật năm ngoái yêu cầu bất cứ phái đoàn nào của Việt Nam cộng sản khi thăm cần phải gửi công văn trước 14 ngày.

Ủy viên hội đồng thành phố Garden Grove Janet Nguyen nói rằng thành phố của cô chưa nhận được công văn nào nói thủ tướng Việt Nam sẽ ghé thăm.

Cô nhấn mạnh là ông Khải có quyền tới, nhưng người dân ở đây cũng có quyền thực hiện tự do ngôn luận của họ, đó là tổ chức các cuộc biề̉u tình phản đối chính sách cai trị của nhà nước Việt Nam.