20 Tháng 6 2005 - Cập nhật 10h44 GMT

Cuộc họp cấp cao sau 30 năm

Theo lịch trình, thủ tướng Việt Nam, ông Phan Văn Khải, sẽ gặp tổng thống Bush trong ngày 21.06.2005.

Đài truyền hình CNN nêu ra ba đề tài: thương mại, viện trợ và nhân quyền để nói về cuộc gặp.

Cuộc gặp là điểm nhấn trong chuyến thăm kéo dài một tuần đến Mỹ của người đứng đầu chính phủ Việt Nam.

Hiện Hoa Kỳ đã là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, và phái đoàn Việt Nam cũng đang hy vọng nhận được sự ủng hộ cụ thể của Mỹ trước nỗ lực gia nhập WTO của Việt Nam.

Thu hút kinh tế

Hôm thứ Hai, trong cuộc gặp giữa ông Phan Văn Khải và Bill Gates, chủ tịch tập đoàn Microsoft, hai bên đã ký một số thỏa thuận hợp tác. Trong đó có thỏa thuận hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ của VN, giúp cập nhật ứng dụng công nghệ thông tin trong kinh doanh và tăng cường hiểu biết về quyền sở hữu trí tuệ.

Microsoft cũng sẽ giúp đào tạo tin học cho khoảng 50.000 giáo viên Việt Nam.

Cuối tuần này, dự kiến thủ tướng Việt Nam sẽ rung chuông tại thị trường chứng khoán New York, một hành động mang ý nghĩa biểu tượng cho sự gọi mời đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Có những dấu hiệu cho thấy đầu tư và thương mại Mỹ, mặc dù vẫn còn khiêm tốn, đang gia tăng.

Cuộc gặp giữa ông Bush và ông Khải sẽ có thể tạo thêm một số khuyến khích cho hợp tác kinh tế.

Đi xa hơn nữa?

Với một chuyến thăm mang ý nghĩa ‘đầu tiên’ như lần này, các nhà bình luận đặt câu hỏi liệu nó có tạo tiền đề cho mối quan hệ lâu dài vững chắc hay không.

30 năm sau ngày 30-4-1975, giữa hai nước không có xung đột quyền lợi rõ rệt nào.

Theo George Gedda, phóng viên hãng tin AP, cuộc họp giữa ông Bush và ông Khải sẽ có phần thảo luận về Trung Quốc.

Một mối liên hệ Việt – Mỹ sẽ hoàn tất dải kết nối mà Mỹ tạo ra ở khu vực Thái Bình Dương với Ấn Độ, Nhật Bản, Úc và Singapore, vốn tồn tại một phần để hạn chế ảnh hưởng gia tăng của Trung Quốc.

Đầu tháng này, một viên chức quốc phòng của Mỹ đã đến Hà Nội.

Trong cuộc phỏng vấn trước chuyến đi dành cho báo Washington Post, thủ tướng Phan Văn Khải tiết lộ sẽ có thỏa thuận về hợp tác tình báo song phương.

Ông nói tại hai tòa đại sứ của hai nước ở Washington và Hà Nội, sẽ có một vị trí lập ra để chia sẻ tin tình báo, đặc biệt về chống khủng bố, tội phạm đa quốc gia và rửa tiền.

Tuy nhiên, hướng đi tới một quan hệ ngoại giao và quân sự gần gũi hơn có lẽ sẽ diễn ra chậm và thận trọng.

Về phần mình, Việt Nam cũng muốn tránh khiêu khích Bắc Kinh với bất kì diễn biến nào trông giống như một liên minh chống Trung Quốc.

Ở phía Mỹ, sự cam kết của tổng thống Bush về một chính sách ngoại giao củng cố dân chủ và nhân quyền sẽ khiến cho Washington cảm thấy khó có quan hệ thoải mái với một nước mà năm ngoái Bộ ngoại giao Mỹ đưa vào danh sách ‘cần lo ngại về tự do tôn giáo’.

Trong cuộc gặp giữa hai lãnh đạo hôm nay, tổng thống Bush có thể sẽ nêu ra các vấn đề về nhân quyền và tự do tôn giáo.

Tuy vậy, gần đây Bộ ngoại giao Mỹ bày tỏ rằng họ hài lòng về những “tiến bộ” trong cách ứng xử của Việt Nam về vấn đề tôn giáo.

Và quan hệ hai nước chắc chắn đã nồng ấm hơn kể từ ngày tái lập ngoại giao 10 năm trước.