Những thông điệp trước khi rời Mỹ

Vào trưa hôm thứ Sáu 24/06, sau khi thăm và trao đổi với các quan chức của hai trường đại học có tên tuổi hàng đầu thế giới là Harvard và MIT, phái đoàn thủ tướng Khải đã dự tiệc chiêu đãi ăn trưa với khoảng 500 khách tham dự từ cả hai phía ở khách sạn Westin nằm ở trung tâm thành phố Boston.

Khách mời có toàn đoàn Việt Nam và cả các quan chức cao cấp thuộc tiểu bang Massachusettes và quan chức thành phố Boston và giới học giả Hoa Kỳ.

Trong khi Thủ tướng Khải đọc bài diễn văn có tính tổng kết về chuyến công du cũng như đưa ra những thông điệp hướng tới tương lai trong quan hệ Việt Mỹ thì phía ngoài khách sạn có tới vài trăm người biểu tình chống chính quyền Hà Nội.

Tường thuật của Nguyễn Hoàng

Cuộc biểu tình này dường như được phối hợp chặt chẽ và có qui mô hơn cuộc biểu tình phía bên ngoài Sở giao dịch Chứng khoán New York và nhiều người biều tình còn trẻ và họ là sinh viên.

Ý nghĩa Boston

Tại cũng chính buổi tiệc này Thủ tướng Khải nói về sự kiện lịch sử liên quan tới cố Chủ tịch Hồ chí Minh. Thủ tướng Phan Văn Khải nói rằng "Chúng tôi tới thăm thành phố Boston với những cảm giác đặc biệt".

"Thành phố này là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh, người sáng lập ra nhà nước Việt Nam độc lập đã từng sống hơn 90 năm trước đây trong giai đoạn 1911-1913".

"Và có thể ở nơi này, Người đã hấp thụ tư tưởng lớn thể hiện trong tuyên ngôn độc lập của Hoa Kỳ mà Người đã nhắc tới khi mở đầu bản tuyên ngôn độc lập bất hủ khai sinh ra nhà nước Việt Nam mới năm 1945".

Thủ tướng Khải nói tiếp là "Có thể nói mối quan hệ giữa Việt Nam với Hoa Kỳ được bắt nguồn từ ngày đó và về sau này đã được thể hiện trong quan hệ đồng minh chống Phát-Xít vào những năm tháng Chiến tranh Thế giới thứ Hai".

"Tiếc rằng nhiều cơ hội để hợp tác giữa hai nước đã bị bỏ lỡ. Chỉ mãi tới năm 1995 hai nước mới kiến lập quan hệ ngoại giao"

"Và chúng ta có thể hài lòng ghi nhận rằng trong mười năm qua, quan hệ hai nước đã có nhiều tiến triển, trong đó quan hệ thương mại đã có bước phát triển với kim ngạch tăng hơn 20 lần".

Nói thẳng nói thật

Thượng nghị sỹ đảng dân chủ, Edward Kennedy, tham dự buổi tiệc có bài diễn văn ủng hộ quan hệ song phương giữa hai nước và tiềm năng hợp tác nhiều mặt.

Tuy nhiên, nếu trong suốt chuyến đi của đoàn Việt Nam người ta chưa thấy những thông điệp mạnh nào về các vấn đề tự do và dân chủ thì có lẽ ông Edward Kennedy là người đã làm và làm mạnh điều này.

Thượng nghị sỹ Kennedy của đảng Dân Chủ đã nói về quan ngại của Hoa Kỳ về thực trạng dân chủ và nhân quyền tại Việt Nam với văn phong khá nặng.

Ông nói "Hoa Kỳ quan ngại đặc biệt về vấn đề nhân quyền tại Việt Nam".

"Hoa Kỳ có lịch sử 200 đấu tranh để kiện toàn nền dân chủ nước Mỹ. Hoa kỳ đã học các bài học xương máu về những điều quỷ quyệt đối với việc phân biệt đối xử về tôn giáo, sắc tộc và chủng tộc".

Ông Kennedy nói rằng "có lẽ bài học lớn nhất đó là sẽ là điều không thể đối với một một quốc gia muốn đạt được tiềm năng vốn có trong bối cảnh có một số người hoặc thậm chí cả một nhóm người bị từ chối các cơ hội và các quyền bình đẳng".

"Tất cả người Mỹ hy vọng Việt Nam có những tiến bộ trong những lĩnh vực này trong đó có việc thả tù nhân chính trị và thực hiện triệt để cam kết của Việt Nam ký với Hoa Kỳ vào tháng Năm đối với việc mở rộng tự do tôn giáo".