12 Tháng 1 2006 - Cập nhật 13h20 GMT

Úc và Ðông Timor thỏa thuận về dầu khí

Chính phủ Úc và Ðông Timor đã ký một thỏa thuận để chia xẻ hàng tỷ đô la từ nguồn thu nhập về dầu hỏa tại các mỏ dầu khí đang còn trong vòng tranh chấp giữa hai nước.

Thỏa thuận này chấm dứt một cuộc tranh chấp có từ lâu đời về chủ quyền trên các khu dự trữ dầu trong vùng biển Timor giữa hai nước.

Chính phủ Ðông Timor ngỏ ý hài lòng với thỏa thuận này và theo đánh giá, nước Ðông Timor rất nghèo có thể kiếm được tới 10 tỷ đô la từ thỏa thuận này.

Ngoại trưởng Jose Ramos Horta nhấn mạnh rằng đây là một thỏa thuận mà đôi bên cùng có lợi.

Ông nói : "Ðiều có nghĩa là hàng trăm triệu đô la sẽ được rót vào ngân khố của nước Ðông Timor một khi mỏ dầu Greater Sunrise hoạt động, và như thế chúng tôi có thêm tiền để chi cho giáo dục, y tế công cộng, phát triển hạ tầng cơ sở để mở mang vùng nông thôn, cầu đường và phi trường".

"Công tác này sẽ tạo ra hàng ngàn công ăn việc làm và sẽ giúp xoá đói giảm nghèo trong nước".

Từ trước đến nay, Ðông Timor trông cậy nhiều vào ngoại viện từ khi tách ra khỏi Indonesia hồi năm 2002.

Thỏa thuận này cũng chấp dứt một cuộc tranh chấp dai dẳng với nước Úc về nguồn tài nguyên trong vùng biển Timor.

Kỷ nguyên mới

Trong hai năm qua, các cuộc đàm phán đôi khi diễn ra với nhiều sóng gió. Úc bị buộc phải cải chính tin nói rằng họ bắt nạt nước láng giềng nhỏ bé.

Thỏa thuận mới ký kết này sẽ dọn đường cho việc khai thác dầu khí tại mỏ Greater Sunrise, mà vốn được coi như là báu vật của Ðông Timor nằm sâu dưới lòng biển.

Một bản thông cáo của chính phủ Úc nói rằng hai nước sẽ chia xẻ đồng đều thu nhập nếu như dự án này được xúc tiến.

Sau nhiều lần ngập ngừng, các công ty có dính líu vào mỏ dầu này chưa quyết định là họ có nên tiến tới hay không.

Các cuộc đàm phán về đường biên giới trên biển giữa hai nước đã bị gác lại 50 năm để thỏa thuận về dầu khí này được xúc tiến.