10 Tháng 2 2006 - Cập nhật 13h37 GMT
Jonathan Head
Phóng viên BBC tại Tokyo
Các viên chức cao cấp của Nhật Bản và Trung Quốc đã gặp nhau hôm thứ Sáu tại Tokyo trong vòng đàm phán thứ tư để cố khai thông mối liên hệ song phương đang gặp khó khăn.
Các cuộc đàm phán này rất quan trọng vì giới lãnh đạo hai nước hiện nay ngưng nói chuyện với nhau do Trung Quốc tức giận trước điều mà họ gọi là sự thiếu tinh tế của Nhật đối với các hành động của Nhật Bản hồi đệ nhị thế chiến.
Hai cường quốc nay tuy gắn bó với nhau về thương mại nhưng lại tranh giành thế lực với nhau tại Á châu.
Ðây là một dấu hiệu cho thấy hiện trạng của mối liên hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc vì cuộc họp này tưởng là cấp thấp nhưng thật ra là cuộc họp của các viên chức ngoại giao cấp cao nhất.
Trung Quốc đang tỏ ra lạnh nhạt với Nhật Bản và từ chối tiếp đón các chuyến viếng thăm cấp bộ, cho tới khi nào Trung Quốc nhận thấy có sự dịu giọng từ các nhân vật chủ trương đề cao tinh thần dân tộc trong đảng Dân chủ Xã hội cầm quyền.
Và Trung Quốc càng đòi hỏi chừng nào thì xem ra các nhân vật này bên phía Nhật càng khó lòng đáp ứng.
Nhiều căng thẳng
Ngược dòng lịch sử, đã có tình trạng kình chống nhau giữa hai bên cho tới nay.
Trung Quốc muốn Thủ tướng Nhật Junichiro Koizumi chấm dứt việc viếng thăm ngôi đền Yasakuni, mà Trung Quốc cho rằng để tôn vinh quá khứ quân phiệt của Nhật.
Ông Koizumi bác bỏ đòi hỏi này.
Thế nhưng khi ông thôi giữ chức thủ tướng trong năm nay chắc chắn không thiếu gì người có đầu óc quốc gia hẹp hòi chực chờ để thay ông.
Những người này cho rằng giai đoạn mà nước Nhật cảm thấy ăn năn vì những chuyện đã làm trong thời đệ nhị thế chiến đã qua từ lâu rồi.
Trong cuộc họp hôm thứ Sáu, Nhật đã đề nghị thành lập một ủy ban hỗn hợp để ra kết luận về điều được gọi là tội ác chiến tranh của Nhật hồi đệ nhị thế chiến, để cho hai nước có thể sống chung với nhau.
Tuy nhiên, xem ra khó lòng các trường học tại Nhật lại chịu như vậy, bởi vì họ sẽ bàn thảo đến vấn đề này và nhiều vấn đề khác gây chia rẽ như là chủ quyền trên một số hòn đảo, đến trữ lượng dầu khí dưới lòng biển, đến tư cách thường trực của Nhật tại Hội đồng Bảo an LHQ và đến chuyện Trung Quốc hiện đại hóa quân đội của họ.
Tuy nhiên, đồng thời hai nước thừa biết rằng họ không thể làm nguy hại đến mối liên hệ thương mại song phương trong lúc giới lãnh đạo chính trị lại muốn hòa giải và đây là là một chuyện chưa xảy ra.